Trước vi phạm trong sử dụng, quản lý đất đai, tài nguyên - khoáng sản tại nhiều địa phương diễn biến tràn lan, ngày càng phức tạp. Mới đây, bà Trần Tuệ Hiền - Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước đã ký ban hành 2 quyết định: Quyết định số 177/QĐ-UBND, ngày 9/2 về việc thành lập Tổ rà soát về công tác quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn tỉnh và Quyết định số 208/QĐ-UBND, ngày 20/2 về việc Thanh tra chấp hành pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai và quản lý, sử dụng tài nguyên, khoáng sản tại một số huyện, thị trên địa bàn tỉnh.
Nhân sự, chức năng nhiệm vụ, phạm vi, thời gian, thời kỳ rà soát, thanh tra của mỗi quyết định như sau:
Đối với Tổ ra soát, do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Huỳnh Anh Minh làm tổ trưởng, 2 tổ phó gồm: ông Diệp Trường Vũ - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường và ông Nguyễn Gia Hòa - Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh. Chánh Thanh tra tỉnh cùng lãnh đạo các sở, ngành liên quan, Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, TP có địa bàn vị trí đất cần rà soát là thành viên Tổ rà soát.
Tổ rà soát sẽ tiến hành kiểm tra, thu thập các hồ sơ, tài liệu có liên quan đến công tác quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn các huyện, thị xã, TP. Báo cáo cụ thể tình hình quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn các huyện, thị xã, thành phố, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét, xử lý. Giai đoạn rà soát từ năm 2020 đến nay và báo cáo kết quả gửi UBND tỉnh trước ngày 31/3/2023. Tham mưu UBND tỉnh hướng giải quyết, khắc phục các thiếu sót, tồn tại, vướng mắc (nếu có).
Đối với đoàn thanh tra, gồm 10 thanh viên do ông Phạm Văn Thuấn - Chánh Thanh tra tỉnh làm Trưởng đoàn. Nội dung thanh tra gồm: Công tác quy hoạch, lập điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; việc thực hiện các quy định về đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với việc giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; công tác quản lý Nhà nước đối với đất công; tình hình hiến đất làm đường trên địa bàn; quản lý, sử dụng tài nguyên và khoáng sản và thanh tra các nội dung khác khi cần thiết.
Thời gian thanh tra 45 ngày làm việc kể từ ngày công bố quyết định thanh tra. Thời kỳ thanh tra từ ngày 1/1/2020 - 31/12/2022, nếu cần thiết đoàn có thể tiến hành thanh tra các nội dung liên quan trước hoặc sau thời kỳ này.
Trước đó, Thanh tra tỉnh Bình Phước đã ban hành kết luận thanh tra về việc chấp hành các quy định pháp luật trong quản lý, sử dụng đất tại hai huyện Đồng Phú và Chơn Thành, giai đoạn 2019-2020.
Theo kết luận thanh tra, tại huyện Chơn Thành (nay là thị xã Chơn Thành), việc điều chỉnh, công bố quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 còn chậm. Trong quá trình lập hồ sơ chuyển mục đích, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Chơn Thành đã để xảy ra một số thiếu sót, như: Tờ trích lục bản đồ địa chính không có chữ ký của giám đốc chi nhánh, phiếu chuyển thông tin địa chính đã ghi sai diện tích đất chuyển nhượng. Việc giải quyết hồ sơ chuyển quyền sử dụng đất cho người dân chậm trễ so với quy định.
Đặc biệt, trên địa bàn huyện này có tình trạng các đơn vị kinh doanh bất động sản tự thiết kế, vẽ bản đồ quy hoạch, tự đặt tên các dự án khu dân cư (không được cấp có thẩm quyền chấp thuận chủ trương thực hiện) để quảng cáo, chào bán đất đã tách thửa.
Tại huyện Đồng Phú, một số hạng mục công trình đã đăng ký kế hoạch sử dụng đất hằng năm nhưng không thực hiện hoặc chưa hoàn thành bồi thường, giải phóng mặt bằng, thu hồi đất và chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định. Vẫn còn một số chỉ tiêu sử dụng đất chưa phù hợp, đạt tỉ lệ còn thấp so với chỉ tiêu kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt.
Quá trình lập hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất cho một số cá nhân, Phòng Tài nguyên - môi trường và Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Đồng Phú đã để xảy ra một số sai sót như: Trích lục bản đồ địa chính không ghi thời gian giám đốc chi nhánh ký duyệt, biên bản xác minh thực địa xin chuyển mục đích sử dụng đất không ghi hiện trạng sử dụng đất, không có đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất…
Thanh tra tỉnh Bình Phước nhận định quy định tách thửa đất nông nghiệp hiện nay đã bộc lộ nhiều bất cập, cần kịp thời sửa đổi, bổ sung để hạn chế những trường hợp lợi dụng để tách một thửa đất thành rất nhiều thửa nhỏ, sau đó quảng cáo thành các dự án dân cư để chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước đã yêu cầu các địa phương nghiêm túc kiểm điểm đối với các sai sót đã được nêu. Các địa phương thường xuyên kiểm tra các trường hợp tự ý mở đường trái phép, phân lô bán nền (nếu có), quảng cáo mua bán đất sai sự thật… kịp thời ngăn chặn, kiên quyết xử lý nghiêm, cưỡng chế nếu có vi phạm, tái phạm.
