Tự sát vì quá uất ức trước 2 bản án
Ngày 21/12, tin từ TAND TP Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước cho biết TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh đã ra quyết định hủy bản án dân sự phúc thẩm số 49/2015/DS-PT ngày 21/7/2015 của TAND tỉnh Bình Phước và bản án dân sự sơ thẩm số 31/2014/DS-ST ngày 25/9/2014 của TAND thị xã Đồng Xoài (nay là TP Đồng Xoài). Đồng thời giao trả lại hồ sơ cho tòa Đồng Xoài xử lại phiên sơ thẩm theo quy định pháp luật đối với vụ án “Tranh chấp quyền sử dụng đất” giữa nguyên đơn là ông Lê Quang Dinh (SN 1963) với bị đơn là ông Võ Chánh (SN 1968) cùng vợ Đào Thị Xuân (SN 1967, tất cả cùng ngụ phường Tân Bình, TP Đồng Xoài).
| Quyết định của Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh hủy án phúc thẩm dân sự của tòa Bình Phước và án sơ thẩm của TAND TP Đồng Xoài. |
Nguyên nhân có vụ án này, do trước đó ông Dinh khởi kiện đòi lấy 39,5m2 đất của gia đình ông Chánh đang quản lý sử dụng. Ngày 25/9/2014, TAND thị xã Đồng Xoài đưa vụ án “Tranh chấp quyền sử dụng đất” ra xét xử. Thẩm phán Văn Phú Vinh và 2 Hội thẩm nhân dân Võ Thị Xuân, Trần Sỹ Trinh đã tuyên vợ chồng ông Chánh phải trả cho vợ chồng ông Dinh diện tích 39,5 m2; đồng thời vợ chồng ông Dinh trả lại cho vợ chồng ông Chánh 10 triệu đồng, vợ chồng ông Chánh phải nộp án phí 7,5 triệu đồng, nên vợ chồng ông Chánh kháng cáo.
Đến ngày 21/7/2015, TAND tỉnh Bình Phước xử phúc thẩm, HĐXX gồm 3 thẩm phán Hoàng Minh Thịnh, Lê Viết Hòa và Nguyễn Văn Khương đã tuyên không chấp nhận kháng cáo của vợ chồng ông Võ Chánh, giữ nguyên bản án sơ thẩm số 31/2014/ST-DS ngày 25/9/2014 của TAND thị xã Đồng Xoài. Quá uất ức trước 2 bản án nêu trên, khoảng 5 giờ sáng ngày 26/7/2015, ông Chánh sang nhà ông Dinh. Tại đây giữa 2 bên cãi vã rồi xô xát. Sau đó nhiều người nghe tiếng la hét rồi thấy ông Chánh nằm gục trên vũng máu. Trong ngày cơ quan điều tra tiến hành khám nghiệm xác định ông Chánh chết bởi 1 nhát dao, nguyên nhân do ông Chánh gây thương tích cho gia đình ông Dinh rồi dùng dao… tự đâm mình chết!
Sau đó, Chi cục Thi hành án dân sự Đồng Xoài cưỡng chế thi hành án, nhưng bà Xuân phản ứng quyết liệt, bà Xuân tuyên bố sẽ tự sát như chồng mình vì không còn chỗ ở nào khác. Bên cạnh đó nhân dân tại địa phương cũng phản ứng cho rằng cả án sơ thẩm và phúc thẩm không khách quan, không đúng với thực tế sử dụng đất của nguyên đơn lẫn bị đơn và họ thắc mắc phải chăng do bà Trần Thị Huề (vợ ông Dinh) là cô ruột của chồng bà Chẩu Thị Ngọc, cán bộ Viện KSND thị xã Đồng Xoài nên hai bản án xử không công bằng?
Nhiều hồ sơ giả mạo chữ ký của nạn nhân
Trước bức xúc của dư luận nhân dân cũng như của gia đình bà Đào Thị Xuân, ngày 6/9/2017 UBND thị xã Đồng Xoài ra quyết định 3496 thành lập Đoàn thanh tra nguồn gốc sử dụng đất của gia đình ông Võ Chánh và trình tự thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (CNQSDĐ) cho các hộ liên quan. Đến ngày 26/7/2018, Đoàn thanh tra 3496 ban hành kết luận 752/KL-UBND. Theo kết luận 752, diện tích đất mà tòa sơ thẩm và tòa phúc thẩm tuyên buộc vợ chồng ông Chánh, bà Xuân trả cho vợ chồng ông Lê Quang Dinh, Trần Thị Huề là đất thuộc quyền quản lý, sử dụng của vợ chồng ông Chánh mua của ông Bùi Lũy từ năm 1999. Khi chuyển nhượng diện tích này cho ông Chánh, đất của ông Lũy chưa được cấp giấy CNQSDĐ. Năm 2001, ông Lũy được cấp giấy CNQSDĐ diện tích 425 m2, trong đó có phần diện tích đã bán cho ông Chánh và những người khác. Hộ ông Võ Chánh chưa được cấp giấy CNQSDĐ vì một đất phần nằm trong quy hoạch và cũng chưa được ông Lũy tách sổ.
Kết luận thanh tra số 752 cũng nêu rõ quá trình làm thủ tục chuyển nhượng đất từ ông Bùi Lũy cho ông Huỳnh Thế Sang, chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai tại thị xã Đồng Xoài lập biên bản đo ngày 26/1/2010 để đổi giấy CNQSDĐ thành số 2521/QSDĐ/807/QĐ-UB ngày 4/2/2010 cho ông Sang đo tăng diện tích từ 232,5 m2 lên 254,4 m2; biên bản đo đạc có in sơ đồ thửa đất và chữ ký ông Võ Chánh (hộ giáp ranh phía Đông). Tuy nhiên theo kết luận giám định của Viện Khoa học hình sự Bộ Công an kết luận chữ ký và chữ viết tên không phải của ông Chánh. Như vậy chữ ký, chữ viết ông Chánh tại biên bản nêu trên là giả mạo.
| Hiện trường nơi ông Võ Chánh dùng dao tự sát sau khi cãi nhau với gia đình ông Lê Quang Dinh vào sáng 26/7/2015. |
Do giấy CNQSDĐ số 2521/QSDĐ/807/QĐ-UB ngày 4/2/2010 của UBND thị xã Đồng Xoài cấp cho ông Huỳnh Thế Sang trên cơ sở hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ vi phạm pháp luật dân sự và sơ đồ giả mạo chữ ký của người giáp ranh, không đúng diện tích dẫn đến tranh chấp nên cần phải thu hồi hoặc hủy. Tuy nhiên do đất thuộc giấy CNQSDĐ nêu trên đã chuyển nhượng cho ông Lê Quang Dinh rồi đổi thành số 3146/QSDĐ/6065/QĐ-UB ngày 13/9/2010.
Lương tâm những người “cầm cân, nảy mực” 2 cấp tòa?
Sau khi có kết luận thanh tra, đến tháng 9/2018, ông Lê Trường Sơn, Chủ tịch UBND thị xã Đồng Xoài gửi văn bản đề nghị kháng nghi theo thủ tục tái thấm đối với bản án dân sự phúc thẩm số 49 ngày 21/7/2015 của TAND tỉnh Bình Phước. Tiếp đó ngày 18/7/2019, Viện trưởng Viện KSND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh đã kháng nghị bản án dân sự phúc thẩm nêu trên và đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh xét xử tái thẩm hủy bản án phúc thẩm của tỉnh Bình Phước và án sơ thẩm dân sự của TAND TP Đồng Xoài; Giao hồ sơ về TAND TP Đồng Xoài xử lại sơ thẩm theo quy định pháp luật.
Tại phiên xử tái thẩm, HĐXX TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh, nhận định ông Bùi Lũy thừa nhận diện tích thửa đất bà Xuân (vợ ông Chánh) đang sử dụng hiện nay thuộc phần diện tích ông Lũy đã bán cho ông Chánh năm 1999 (diện tích đất ông Lê Quang Dinh đang tranh chấp). Ngoài ra, lời khai của các nhân chứng sống lâu năm và gần đất tranh chấp (ông Phan Văn Đức, ông Lê Công Quyên, ông Huỳnh Văn Minh, ông Nguyễn Ngọc Minh, ông Mai Văn Cho) đều khẳng định ranh giới thửa đất của hộ ông Chánh quản lý, sử dụng ổn định từ khi xây dựng nhà từ năm 2001 đến nay.
Mặt khác, thửa đất hiện nay bà Xuân đang sử dụng (thửa đất đang xem xét thi hành án theo bản án số 49/2015/DS-PT ngày 21/7/2015 của TAND tỉnh Bình Phước) tiếp giáp với thửa đất ông Lê Văn Đức. Vào năm 2001, ông Dinh chính là người làm chứng và ký vào giấy tay chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa ông Lũy và ông Lê Văn Đức. Như vậy, với tư cách là người làm chứng, ông Dinh đã biết rõ thửa đất bà Xuân đang sử dụng hiện nay có nguồn gốc do ông Võ Chánh mua của ông Bùi Lũy trước đây. Từ nhận định trên, tòa cấp quyết định hủy 2 bản án củ à cấp tòa ở Bình Phước để xử lại.
Trong vụ án này, dư luận đặt ra trách nhiệm của những thẩm phán trong 2 phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm nêu trên như thế nào? Bởi lẽ có nhiều vấn đề, như: Chữ ký của ông Bùi Lũy trong hợp đồng chuyển nhượng (HĐCN) với ông Chánh đã được UBND phường Tân Bình chứng thực năm 2004; Chữ ký của ông Dinh trong “giấy mua bán đất” giữa ông Lê Công Quyền với ông Lũy, lời khai của những người dân sống lâu năm..., đã có trong hồ sơ vụ án. Nhưng tại sao tòa sơ thẩm và phúc thẩm chỉ dựa vào giấy CNQSDĐ của ông Dinh, không điều tra làm rõ HĐCN giữa ông Lũy với ông Chánh đã được UBND phường chứng thực? Tại sao những lời khai của người dân sống xung quanh không được xem xét? Tại sao chữ ký của ông Dinh trong giấy mua bán đất giữa ông Lũy với ông Quyền không được xem xét? Nhà ông Chánh xây năm 2001, đến năm 2010 ông Dinh mới mua đất của ông Sang, nhưng cả bản án sơ và phúc thẩm cho rằng ông Chánh xây nhà lấn đất ông Dinh để từ đó ông Chánh phải tự sát vì uất ức.
