Vai trò quan trọng của chính quyền địa phương
Theo Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT), cả nước hiện có trên 40 tổ chức được cấp đủ điều kiện chứng nhận sự phù hợp. Nếu đơn vị nào cấp chứng nhận VietGAP mà không đánh giá đầy đủ sẽ bị xử phạt từ 100 đến 150 triệu đồng; thậm chí bị thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động.
Về thẩm quyền thanh tra, xử lý, đại diện Cục Trồng trọt cho biết cũng gồm rất nhiều đơn vị. Ví dụ như thanh tra cấp bộ, lực lượng quản lý thị trường, công an, biên phòng, hải quan, chủ tịch các tỉnh, TP, thậm chí chủ tịch cấp xã... đều được quyền xử phạt hành vi nói trên.
Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản (Bộ NN&PTNT) Nguyễn Như Tiệp cho biết, việc kiểm soát chất lượng rau VietGAP ngoài cơ quan quản lý Nhà nước còn có trách nhiệm của doanh nghiệp. Hiện Cục đang tập trung rà soát lại các tiêu chuẩn VietGAP nhằm đưa ra những quy định mới trong chứng nhận.
Đánh giá vấn đề rau không đạt tiêu chuẩn VietGAP tuồn vào siêu thị không sớm thì muộn sẽ xảy ra bởi sự lỏng lẻo trong khâu quản lý, giám sát, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà bán lẻ Việt Nam Vũ Thị Hậu cho biết, các doanh nghiệp trong Hiệp hội hạn chế mua sản phẩm từ nhà cung cấp trung gian. Nguyên nhân là bởi khó quản lý được đầu vào.
Theo bà Vũ Thị Hậu, để kiểm tra, kiểm soát được thì phải tổ chức kiểm tra chéo. Ở đây chính quyền địa phương, nơi có cơ sở sản xuất là hiểu rõ nhất. Do đó, chính quyền các địa phương cần có trách nhiệm, vai trò quản lý, giám sát cao hơn, thậm chí điều này cần phải đặt lên hàng đầu.
Tập trung xây dựng mã số vùng trồng
Theo Bộ NN&PTNT, trong thời gian tới, Bộ sẽ tập trung xây dựng mã số vùng trồng để cấp mã số vùng trồng nhằm quản lý được chất lượng, truy xuất nguồn gốc. Bộ cũng đã ban hành tài liệu hướng dẫn cho địa phương phối hợp với VNPT để xây dựng phần mềm thực hiện cấp mã số vùng trồng trực tuyến.
Việc cấp mã số này cũng giao cho địa phương thực hiện, trong đó có quy định rõ điều kiện cấp mã vùng trồng cho doanh nghiệp, hợp tác xã hoặc hộ kinh doanh có nhu cầu. Việc này là khuyến khích chứ không bắt buộc. Khi được cấp mã vùng trồng, chúng ta có thể truy xuất được nguồn gốc, địa điểm, sản lượng, thời gian trồng và thu hoạch...
Tại cuộc họp mới đây, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan cho biết, sẽ bàn với đại lý, chợ đầu mối lớn, chuỗi cửa hàng bán lẻ lớn cùng với Bộ và các địa phương ưu tiên tiêu thụ những sản phẩm được cấp mã số vùng trồng. “Nếu làm được như vậy, tôi nghĩ doanh nghiệp, các chợ đầu mối sẽ rất ủng hộ. Kết nối được việc này sẽ tạo ra động lực cho nông dân trong việc khai báo, xin cấp mã vùng trồng trọt...” - Bộ trưởng Lê Minh Hoan bày tỏ quan điểm.
Cũng theo tư lệnh ngành nông nghiệp, nếu chỉ dừng ở khuyến khích mà không mang lại lợi ích gì về kinh tế, mà còn phiền phức thêm về khai báo, chắc sẽ không ai làm. Do đó, Bộ NN&PTNT đang chỉ đạo rất quyết liệt và giao cho Cục Trồng trọt phối hợp tổ chức gặp mặt, liên kết, kết nối với các địa phương, doanh nghiệp, hướng đến việc làm sao sản phẩm được cấp mã số vùng trồng sẽ được ưu tiên vào chợ đầu mối, doanh nghiệp phân phối lớn…
