Đây là khẳng định của ông Đặng Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) tại cuộc họp báo chuyên đề về tình hình cổ phần hóa năm 2017 tổ chức ngày 25/12 tại Hà Nội.
Theo Cục Tài chính doanh nghiệp báo cáo, năm 2017 có 10 đơn vị thực hiện thoái vốn, trong đó 8 đơn vị thuộc kế hoạch thoái vốn năm 2017 và 2 đơn vị thuộc kế hoạch thoái vốn năm 2018. Thoái vốn đầu tư vào các ngành không thuộc ngành sản xuất kinh doanh chính của các Tập đoàn, Tổng công ty, doanh nghiệp Nhà nước trong năm 2017 đã thoái được 182 tỷ đồng, thu về 292 tỷ đồng tại 5 lĩnh vực nhạy cảm; thoái được 1.803 tỷ đồng, thu về 2.953 tỷ đồng tại các lĩnh vực khác ngoài 5 lĩnh vực nhạy cảm.
Bên cạnh đó, Nhà nước đã thực hiện bán vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp thuộc Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) quản lý tại 40 doanh nghiệp với giá trị là 1.903 tỷ đồng, thu về 21.639 tỷ đồng (trong đó bao gồm cả số thoái của Vinamilk trong năm 2016 với giá trị sổ sách 783,7 tỷ đồng, thu về 11.286,4 tỷ đồng và thoái trong năm 2017 với giá trị sổ sách là 247 tỷ đồng, thu về 8.990 tỷ đồng).
Còn đối với chuyển nhượng vốn Nhà nước tại Tổng công ty Rượu-Bia-Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco) vào ngày 18/12 vừa qua, Nhà nước dự kiến thu về khoảng 109.972 tỷ đồng, tương đương 4,8 tỷ USD. Theo ông Đặng Quyết Tiến thì đến ngày 28/12 nhà đầu tư trúng đấu giá mua cổ phiếu Sabeco vừa qua phải thanh toán hết tiền mua để làm thủ tục trở thành nhà đầu tư. Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp cũng cho biết toàn bộ tiền bán được từ đấu giá cổ phần vốn Nhà nước sở hữu tại Sabeco sẽ được chuyển vào tài khoản do Bộ Tài chính đứng tên mở tại Kho bạc Nhà nước.
“Việc thoái vốn vừa qua ở Sabeco hay Vinamilk và các doanh nghiệp khác trước đó đều là để tạo nguồn cho việc chi đầu tư các dự án theo Nghị quyết của Quốc hội. Quốc hội đã phê duyệt kế hoạch đầu tư công trung hạn trong đó riêng nguồn từ cổ phần hóa, thoái vốn phải sắp xếp là 250.000 tỷ đồng để phục vụ mục tiêu đầu tư”, ông Đặng Quyết Tiến khẳng định.
Theo ông Đặng Quyết Tiến không chỉ số tiền thu từ đợt bán vốn Sabeco mà các cuộc thoái vốn Nhà nước sở hữu tại các doanh nghiệp khác cũng sẽ được chuyển vào tài khoản này để bảo đảm sử dụng đúng mục đích.
Quỹ này sẽ được Kiểm toán Nhà nước kiểm toán cùng với kiểm toán thu chi ngân sách Nhà nước.
Về ý kiến quan ngại việc cổ phần hóa sẽ mất nhiều thương hiệu vào tay doanh nghiệp nước ngoài, Lãnh đạo Cục Tài chính doanh nghiệp cho biết, quan trọng là khi ký kết hợp đồng, điều kiện về thương hiệu phải tốt. Ngoài ra, ông cũng nhấn mạnh, việc giữ được thương hiệu Sabeco hay không còn do thị trường, người dùng quyết định.
Còn với ý kiến cho rằng, nhà đầu tư nước ngoài có thể đã cố tình lách luật đầu tư của Việt Nam để mua trên 50% cổ phần, ông Đặng Quyết Tiến cho rằng không nên phân biệt yếu tố trong nước và nước ngoài.
Đại diện Bộ Tài chính khẳng định, thương vụ trên có quy định rõ ràng và nhà đầu tư đảm bảo đúng nguyên tắc, quy chế đấu giá.
“Trong trường hợp nếu sau này, đơn vị trên xâm phạm lợi ích người tiêu dùng Việt Nam thì cơ quan có quyền kiểm tra lên án, xử lý”, ông Tiến nói.
Đại diện Bộ Tài chính cũng cung cấp thông tin về tình hình cổ phần hóa, cụ thể, đến ngày 20/12, đã có 45 doanh nghiệp được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa. Trong đó, tổng giá trị thực tế doanh nghiệp là 213.747 tỷ đồng (gấp 6 lần tổng giá trị thực tế các doanh nghiệp đã cổ phần hóa trong năm 2016). Giá trị thực tế phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp là 88.390 tỷ đồng (gấp 3,5 lần giá trị thực tế phần vốn Nhà nước của các doanh nghiệp đã cổ phần hóa năm 2016).
Cục trưởng Đặng Quyết Tiến đánh giá, nhìn chung, việc thực hiện cổ phần hóa, cơ cấu lại DNNN còn chậm, chưa đạt tiến độ, kế hoạch đề ra. Cụ thể, Nghị định về Điều lệ tổ chức và hoạt động của một số Tập đoàn, tổng công ty lớn vẫn chưa ban hành.
Bên cạnh đó, tiến độ phê duyệt đề án cơ cấu lại, cổ phần hóa và thoái vốn Nhà nước còn chậm so với kế hoạch đề ra. Vì việc chậm phê duyệt phương án cơ cấu lại DNNN dẫn đến hệ quả đến việc tổ chức triển khai cơ cấu lại DNNN nói chung và thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn nói riêng bị chậm.
Đại diện Bộ Tài chính cũng nêu thực tế là, bên cạnh các bộ, ngành, địa phương đã tích cực triển khai các quyết nghị, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, vẫn còn một số Bộ, ngành, địa phương, đơn vị còn bị động, chưa quyết liệt, gây ảnh hưởng đến việc hoàn thành kế hoạch sắp xếp, cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại DNNN năm 2017 của cả nước.
Tiếp đó, công tác đăng ký giao dịch, niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán của các DNNN sau khi cổ phần hóa chưa thực hiện nghiêm túc (có tới 747 doanh nghiệp chưa đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán). Chậm chuyển giao các doanh nghiệp sau cổ phần hóa về Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC).
Trong năm 2018, theo Bộ Tài chính danh mục bán vốn Nhà nước sở hữu sẽ có nhiều doanh nghiệp có thương hiệu lớn như Tổng công ty Bia-Rượu-Nước giải khát Hà Nội (Habeco), tiếp tục thoái vốn tại Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam Vinamilk, các doanh nghiệp trong danh mục quản lý của SCIC, Lọc hóa dầu Bình Sơn...
Để khắc phục những tồn tại trên Bộ Tài chính kiến nghị cần quán triệt sâu sắc các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp về tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả DNNN theo Nghị quyết số 12-NQ/TW ngày 03/6/2017 Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII để nâng cao hơn nữa nhận thức và có hành động quyết liệt. Đại diện Bộ Tài chính cho rằng, cần sớm rà soát các luật có liên quan như Luật Doanh nghiệp; Luật Quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp; Luật Cán bộ, công chức; Luật Phá sản; Bộ luật Lao động và các quy định có liên quan để trình cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với quá trình cơ cấu lại và vai trò, vị trí của DNNN thời gian tới.
Cần ban hành các cơ chế chính sách như Nghị định về hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước và Nghị định thay thế Nghị định số 99/2012/NĐ-CP; Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 91/2015/NĐ-CP...
“Cần sớm thành lập “Ủy ban quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp” làm đại diện chủ sở hữu đối với DNNN và vốn Nhà nước tại doanh nghiệp”, đại diện Bộ Tài chính nói.
