Bộ trưởng Cao Đức Phát: Đột phá là phải tái cơ cấu nông nghiệp

Mở đầu buổi chất vấn, ĐB Nguyễn Ngọc Hoa (đoàn TP Hồ Chí Minh) băn khoăn: "Nền nông nghiệp nước ta có nguy cơ lệ thuộc nước ngoài khi có tới 70% thức ăn chăn nuôi phụ thuộc doanh nghiệp FDI. Dù là nước nông nghiệp nhưng mỗi năm chúng ta phải chi hàng tỷ USD cho nhập khẩu giống, thức ăn chăn nuôi?".

Trả lời về nội dung này, Bộ trưởng Cao Đức Phát dù khẳng định thông tin nói là giống lúa có tới 60 - 70% phụ thuộc nước ngoài không chính xác. 7,7 triệu ha lúa/năm (diện tích gieo trồng) trong đó có 700.000ha lúa lai. 7 triệu ha trồng lúa thuần hầu như chúng ta tự sản xuất giống, nhưng ông cũng thừa nhận, mặc dù các nhà khoa học của Việt Nam chọn tạo ra các giống cho phù hợp điều kiện sản xuất ở ĐBSCL, còn miền Bắc trồng lúa lai, 70% giống này là của Trung Quốc. "Chúng tôi đã cố gắng tạo điều kiện để các nhà khoa học trong nước nghiên cứu, chọn tạo giống lúa lai của Việt Nam. Nhưng thời gian qua, những giống lúa lai chúng ta làm ra chưa được tốt bằng nước bạn nên phải tiếp tục nhập khẩu" - Bộ trưởng Cao Đức Phát nói.

Về phân bón, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết: Nước ta không có nguồn Kali nên nhập hầu hết là phân Kali. Hiện tại, chúng ta sản xuất được một nửa nhu cầu phân phốt pho và tự chủ được 2/3 nhu cầu phân đạm. Thuốc bảo vệ thực vật chủ yếu nhập nguyên liệu rồi về đóng gói, sang chai. Về vaccine, cũng có loại chúng ta tự sản xuất được, nhưng có những loại chưa sản xuất được.

Bị phụ thuộc giống ngoại, nhưng theo các ĐB, thời gian qua công tác quản lý thuốc bảo vệ thực vật, tình trạng phân bón giả và giống cây trồng kém chất lượng vẫn còn nhiều bất cập đã gây thiệt hại cho người nông dân, sản phẩm bị cạnh tranh gay gắt khó tiêu thụ. "Bộ NN&PTNT xử lý giải quyết cụ thể thế nào, cần làm rõ trách nhiệm quản lý vật tư nông nghiệp giống lúa, vật tư phân bón để người nông dân yên tâm sản xuất" - ĐB Nguyễn Thị Hồng Hà (đoàn Hà Nội) chất vấn.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho biết, đây là vấn đề bức xúc thời gian qua, Bộ NN &PTNT đã phối hợp với các bộ xây dựng hành lang pháp lý, cùng các địa phương kiểm tra về mặt sản phẩm cũng như đấu tranh chống vật tư giả trên thị trường.

Tham gia trả lời chất vấn cùng Bộ trưởng NN&PTNT, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng cho biết đã chỉ đạo lực lượng Quản lý thị trường tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát chống buôn lậu, hàng giả, kém chất lượng... trong sản xuất, kinh doanh phân bón. Tuy nhiên, các hình thức vi phạm vẫn tiếp diễn, nguyên nhân do các chế tài xử phạt còn nhẹ; việc xử lý các trường hợp tăng giá quá mức hay tăng giá bất hợp lý gặp nhiều khó khăn do thiếu sự phối hợp của cơ quan quản lý giá và hậu kiểm.

Liên quan đến vấn đề này, trong phần trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân cho biết, có thể có hai tình huống xảy ra. Thứ nhất, bản thân doanh nghiệp khi sản xuất hàng hóa đăng ký chất lượng với cơ quan Nhà nước nhưng mẫu họ đăng ký chất lượng và sản phẩm thực tế khi họ sản xuất không giống nhau. Thứ hai, có tình trạng DN lưu thông sản phẩm hàng hóa của mình có thể do quản lý thị trường phát hiện những sản phẩm không đạt yêu cầu, nếu sản phẩm đó lấy mẫu đem kiểm nghiệm tại các trung tâm kỹ thuật, thì mẫu ấy với sản phẩm gốc sản xuất cũng không giống nhau.

Đánh giá công lao của ngành nông nghiệp đóng góp vào kim ngạch xuất khẩu lớn, nhưng ngành nông nghiệp đang đứng trước khó khăn, người nông dân lỗ kép, vẫn dai dẳng điệp khúc "được mùa mất giá". ĐB Trần Hoàng Ngân (đoàn TP Hồ Chí Minh) đặt câu hỏi: Ngành nông nghiệp có giải pháp gì để giúp nông dân ổn định, thoát nghèo bền vững?

Bộ trưởng Cao Đức Phát cho hay, giải pháp quan trọng có tích chất đột phá là tái cơ cấu nông nghiệp và phát triển nông thôn; xây dựng tái cơ cấu ngành gắn với xây dựng nông thôn mới. Như vậy mới giải quyết căn cơ. Về khả năng tung một gói giải pháp hỗ trợ trực tiếp cho nông dân để vượt qua khó khăn, Bộ trưởng không nói rõ quan điểm của mình về việc nên hay không mà trả lời chung rằng, khó khăn lớn nhất người nông dân đang phải đối mặt là thị trường.

Trao đổi lại về vấn đề này, ông Trần Hoàng Ngân cho rằng, đối với các giải pháp giải quyết khó khăn cho nông dân, Bộ trưởng Cao Đức Phát còn hiền quá. Đối với ngành nông nghiệp, nông dân vô cùng khó khăn nhưng tiếng nói của ngành còn quá nhẹ. "Tôi mong Bộ trưởng thể hiện sự mạnh mẽ hơn để nông nghiệp có thể được hỗ trợ bằng các giải pháp hết sức cụ thể" - ĐB Ngân yêu cầu.

Trong phần tiếp theo, các ĐB muốn Bộ trưởng giải thích vì sao sản lượng nông nghiệp ứ đọng, được mùa mất giá, nông dân cố gắng vẫn không thoát nghèo... Phần giải đáp của Bộ trưởng sẽ được tiếp tục trong sáng mai 13/6.