Đáp ứng kỳ vọng nhà đầu tư ngoại
Dù vẫn cần Thông tư hướng dẫn cụ thể để những quy định mới đi vào thực tiễn, song theo ông Andy Ho, Giám đốc điều hành kiêm Trưởng bộ phận đầu tư của Tập đoàn VinaCapital, Nghị định 60 mang lại cho các nhà đầu tư nước ngoài thêm kỳ vọng sẽ có thể sở hữu tối đa 100% các doanh nghiệp niêm yết thuộc phần lớn các ngành, chỉ trừ một vài ngành kinh doanh có điều kiện như ngành ngân hàng.
Ông Andy Ho nhận định, sau giai đoạn gặp khá nhiều khó khăn, nền kinh tế Việt Nam đã lấy lại đà tăng trưởng ổn định ở mức 6%/năm. Với các điều khoản mới từ Nghị định 60, sắp tới đây nhà đầu tư nước ngoài sẽ có thể tham gia sâu rộng và tích cực hơn vào sự phát triển của nền kinh tế. VinaCapital cho rằng đây là một sự kiện bước ngoặt, góp phần giúp Việt Nam thực hiện đầy đủ các cam kết với tư cách thành viên của WTO, và sẽ là chất xúc tác mạnh mẽ để các cổ phiếu của Việt Nam góp mặt trong Chỉ số MSCI về Các thị trường mới nổi (MSCI Emerging Market Index).
Thời gian qua, việc hạn chế tỷ lệ sở hữu của các nhà đầu tư nước ngoài đã gây trở ngại cho nhiều nhà đầu tư và đồng thời khiến các thị trường vốn không thể phát triển mạnh như mong muốn. Giới hạn tỷ lệ sở hữu đã hạn chế sự tham gia tích cực của nhà đầu tư nước ngoài vào chiến lược kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam cũng như không thể nâng cao định giá của những công ty này. Do đó, việc nới room đã được nhà đầu tư nước ngoài, trong đó có VinaCapital, kỳ vọng từ rất lâu.
Trên thế giới, hiếm có một thị trường nào có thể đạt được những thay đổi quan trọng ở giai đoạn non trẻ như thị trường Việt Nam. Ví dụ gần nhất là Nam Phi, song đó đã là chuyện của 20 năm trước và Nam Phi lúc đó đã có một thị trường nội địa đầy đủ chức năng. Trong mọi trường hợp khác, điển hình như Hàn Quốc (1992-1998) và Đài Loan (1966- 2005), dù nhà đầu tư nước ngoài có thể sở hữu vượt quá 50%, họ chỉ được nắm giữ cổ phiếu bị hạn chế hoặc không có quyền biểu quyết. Vậy, nhà đầu tư nước ngoài có thể kỳ vọng điều gì từ việc nới room của thị trường Việt Nam? Từ góc nhìn của một nhà đầu tư đã gắn bó với thị trường hơn một thập kỷ qua, VinaCapital cho rằng việc nới room sẽ mang lại cho thị trường và dòng vốn đầu tư nhiều ảnh hưởng tích cực:
Cải thiện đánh giá thị trường
Trong nhiều năm, thị trường chứng khoán Việt Nam luôn ở mức định giá thấp hơn đáng kể so với thị trường các nước khu vực do thanh khoản kém. Thị trường Việt Nam giao dịch với PE khoảng 13x và với mức chiết khấu dao động trong khoảng 25-35%. Khi hạn chế về room được tháo gỡ, dự kiến nhà đầu tư trong và ngoài nước sẽ tham gia thị trường tích cực hơn trước, cải thiện tính thanh khoản và góp phần thu hẹp mức chiết khấu của thị trường Việt Nam so với khu vực.
“Cú hích” với cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước
Khi thị trường Việt Nam được đánh giá cao hơn, thanh khoản cải thiện hơn, VinaCapital kỳ vọng thị trường sẽ có thêm nhiều doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp tư nhân niêm yết. Đối với chương trình cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước, Chính phủ đã có những động thái quyết liệt để tháo gỡ khó khăn và thúc đẩy tiến trình cổ phần hóa, mở rộng lựa chọn cho các nhà đầu tư để tối đa hóa lợi nhuận thông qua đưa công ty niêm yết trên thị trường, nhượng cổ phần cho nhà đầu tư chiến lược khác hoặc hợp nhất các công ty bằng M&A, đặc biệt là đối với các ngành có tốc độ tăng trưởng nhanh như F&B, bất động sản và cơ sở hạ tầng. Bên cạnh đó, Nhà nước sẽ chọn giữ cổ phần chi phối ở các doanh nghiệp thuộc một số lĩnh vực mang tính chiến lược như ngân hàng, viễn thông, hàng không và quốc phòng. Tuy nhiên, riêng với ngành ngân hàng, chúng tôi cho rằng lĩnh vực này sẽ có nhiều tiến triển với kế hoạch từ Chính phủ giảm số lượng ngân hàng thương mại còn một nửa vào năm 2017.
Một trường hợp khác về tiềm năng của doanh nghiệp dù thuộc ngành hạn chế là MobiFone. Tuy đã lên kế hoạch từ 10 năm nay nhưng đến tháng 6/2016 MobiFone mới có thể cổ phần hóa trong giới hạn mà Bộ Tài chính cho phép. Tuy vậy, với vị thế là hãng dịch vụ viễn thông lớn thứ 2 tại Việt Nam và doanh thu năm 2014 đạt 2 tỉ USD, MobiFone vẫn mang lại cơ hội lớn cho nhà đầu tư với vốn hóa thị trường ước tính đạt 3 – 3,5 tỷ USD.
Hoàn thiện chức năng và vai trò của thị trường chứng khoán
Vốn hóa thị trường chứng khoán Việt Nam hiện khoảng 60 tỷ USD, khối lượng giao dịch bình quân hằng ngày khoảng 100 triệu USD, trong đó nhà đầu tư nước ngoài chỉ tham gia dưới 15% do giới hạn sở hữu. 26 doanh nghiệp lớn đã cạn room cho nhà đầu tư nước ngoài có tổng vốn hóa lên đến 10,2 tỷ USD, chiếm 17% toàn thị trường.
Điều này khiến thị trường thiếu chiều sâu. Cùng với việc giao dịch trên thị trường chủ yếu là nhà đầu tư trong nước với phần lớn vốn đầu tư dựa vào vay ký quỹ, đây là nguyên nhân chính của việc thị trường Việt Nam dễ dàng biến động. Chúng tôi tin rằng, sự tham gia sâu rộng hơn của nhà đầu tư nước ngoài và nhiều cổ phiếu được niêm yết hơn sẽ giúp thị trường ổn định và lành mạnh hơn.
Mở cửa thị trường vốn cho nhà đầu tư nước ngoài là một trong các tiêu chí chính để cổ phiếu Việt Nam góp mặt trong Chỉ số MSCI về Các thị trường mới nổi. Nghị định 60, với các điều khoản rộng mở hơn, được tin tưởng sẽ giúp Việt Nam thăng hạng thành một thị trường mới nổi theo tiêu chí của MSCI. Và với việc các cổ phiếu trong MSCI Emerging Market đang thu hút 1,4 nghìn tỷ USD vốn đầu tư trên toàn thế giới, các nhà đầu tư kỳ vọng việc tham gia vào MSCI Emerging Market sẽ giúp thị trường Việt Nam tăng cường thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài và có triển vọng tăng 15-20% trong thời gian sắp tới.
Tóm lại, Nghị định 60 là một bước tiến quan trọng và đột phá, giúp thị trường Việt Nam mở rộng hơn đối với các nhà đầu tư quốc tế, tăng sức cạnh tranh, dễ tiếp cận hơn cũng như thân thiện hơn. Hơn nữa, thị trường chứng khoán sẽ được hưởng lợi từ việc tăng giá cũng như được các công ty quản lý quỹ toàn cầu phân bổ nguồn vốn đầu tư lớn hơn. Mức chiết khấu do thanh khoản sẽ thu hẹp, thị trường bền vững hơn và nhà đầu tư quan tâm trở lại đến chương trình cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước… là các yếu tố giúp thị trường Việt Nam hoàn thiện và vững mạnh.
Về lâu dài, theo nhận định của ông Andy Ho, Việt Nam sẽ là một ứng cử viên sáng giá để tham gia MSCI Emerging Market và bước đột phá trong việc nới room cho nhà đầu tư sẽ sớm đưa Việt Nam trở thành một trong những thị trường mới nổi hấp dẫn nhất tại khu vực châu Á.
ông Andy Ho, Giám đốc điều hành kiêm Trưởng bộ phận đầu tư của Tập đoàn VinaCapital
|
Ảnh minh họa. Nguồn Internet
|
