Cua chết xảy ra trên diện rộng
Thời gian gần đây, nhiều hộ nuôi cua trên địa bàn tỉnh Cà Mau vô cùng lo lắng khi cua nuôi bỗng nhiên chết hàng loạt trên diện rộng. Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Cà Mau cho biết, qua khảo sát nắm tình hình, trên địa bàn tỉnh có hơn 2.000ha cua nuôi của hàng ngàn hộ dân bị chết.
Trong đó, huyện Đầm Dơi có diện tích cua nuôi bị chết nhiều nhất với hơn 1.200ha của 280 hộ nuôi tập trung ở 6 xã: Tân Thuận, Tân Tiến, Nguyễn Huân, Tân Đức, Thanh Tùng và Tạ An Khương Nam, mức độ thiệt hại từ 5% đến 30%. Tiếp đến là huyện Năm Căn có diện tích cua nuôi bị thiệt hại gần 700ha với 241 hộ nuôi thuộc 6 xã: Tam Giang, Tam Giang Đông, Hàm Rồng, Lâm Hải, Hàng Vịnh và Hiệp Tùng, mức độ thiệt hại từ 25% đến 40%.
Tại huyện Năm Căn, vùng nuôi cua nổi tiếng nhất tỉnh Cà Mau, diện tích cua nuôi thiệt hại khoảng 700ha của khoảng 270 hộ nuôi, mức độ thiệt hại 25 - 40%.
Ông Lê Hữu Nghĩa, một hộ nuôi cua ở huyện Năm Căn cho biết, qua theo dõi, cua có hiện tượng bỏ ăn, ít vận động, khi bắt được đem lên khô khoảng vài giờ thì bắt đầu chết. Một số con chết nổi trên mặt nước, số khác thì bò lên bờ nằm chết. "Cua nuôi trong vuông của gia đình chết rải rác từ đầu tháng đến nay. Hằng năm mỗi khi tới mùa hạn, nhất là những năm nắng hạn gay gắt, cua thường hay chết, dù chủ động chăm sóc nhưng vẫn không tránh khỏi, tỷ lệ thiệt hại khoảng từ 30% đến 70%” – ông Lê Hữu Nghĩa nói.
Nhiều hộ dân ở huyện Ngọc Hiển thông tin, hơn 2 tháng nay cua nuôi nhiễm bệnh chết ngày càng nhiều. Do bị bệnh nên cua bỏ ăn, rong rêu đóng theo vành mép, bọng thịt, đồng thời khi quan sát trong mang có ký sinh trùng bám. Một số con chết nổi trên mặt nước, số ít thì bò lên bờ rồi chết khô. Số bắt được, sau khi trói vài tiếng đồng hồ thì run càng, ngoe, sùi bọt rồi chết. “Qua rà soát, có hơn 60% hộ nuôi cua trong ấp đều chung tình trạng cua nuôi bị thiệt hại do dịch bệnh. Mức độ thiệt hại từ 20-70%” - ông Tô Văn Dưng, Trưởng ấp Ông Ðịnh, xã Tân Ân Tây huyện Ngọc Hiển cho biết.
Người dân lao đao, đối diện với thua lỗ
Trước thực trạng cua chết nhiều, người nuôi vô cùng lo lắng khi chưa tìm ra giải pháp phòng bệnh hiệu quả, ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế và đời sống của bà con nông dân. Anh Phan Thanh Sang ở ấp Ông Ðịnh, xã Tân Ân Tây, huyện Ngọc Hiển có hơn 3ha nuôi thủy sản với mô hình tôm, cua, cá kết hợp. Trước đây, bình quân thu nhập ổn định hơn 10 triệu đồng/tháng, trong đó nguồn thu từ cua chiếm hơn một nửa. Tuy nhiên hiện nay, nguồn thu này đã bị giảm đáng kể. Mỗi con nước, gia đình anh thu nhập chưa đến 1 triệu đồng từ cua, thậm chí có thời điểm không có cua để bán cho thương lái. “Qua Tết, gia đình cải tạo vuông, thả gần chục ngàn con giống, mua thêm cá vụn cho ăn hàng tuần, tốn cũng hơn chục triệu đồng, chưa kịp lấy vốn thì cua thiệt hại. Thấy cua bệnh nhưng mình cũng bất lực, không biết cứu làm sao” – anh Phan Thanh Sang nói.
Ông Huỳnh Văn Phường ở Tân Ân Tây, huyện Ngọc Hiển cho biết, nắm bắt nhu cầu tiêu thụ cua tăng và giá cao ở thời điểm trước, trong và sau vào kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5 đã chủ động thả giống từ trước Tết nguyên đán. Sau 4 tháng nuôi, cua phát triển tốt, đều con, đạt kích cỡ, ông đã thả thêm giống và tăng cường cho ăn chăm sóc cho cua mau lớn với hy vọng sẽ thu hoạch tỉa thưa bán dần ngay dịp lễ vừa qua. Tuy nhiên, mấy con nước gần đây, ông phát hiện xác cua chết rải rác. Ðể hạn chế thiệt hại, ông Phường nhanh chóng thu hoạch nhưng sản lượng rất thấp.
“Vợ chồng lớn tuổi, mọi chi tiêu, sinh hoạt đều trông cậy vào diện tích hơn 2ha nuôi tôm cua. Giờ cua nuôi bị bệnh, nguồn thu từ con tôm không đủ trang trải, kinh tế gia đình khó khăn. Trước mắt, gia đình tạm ngưng thả giống nối vụ, đồng thời sử dụng chế phẩm sinh học, phân hữu cơ để ổn định môi trường trong vuông nuôi. Ráng cầm cự, chờ qua đợt nắng nóng này rồi tính tiếp” – ông Huỳnh Văn Phường buồn bã nói.
Cua có dấu hiệu bệnh lý, có ký sinh trùng bám, nên khuyến cáo cần cắt vụ nuôi
Qua khảo sát của Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Cà Mau cho thấy, cua có màu sắc sạm màu, yếu, hoạt động chậm chạp, chết sau một vài giờ đến một ngày. Hầu hết cua đen, mang mức độ nhẹ đến nặng, màu nhợt nhạt, thân óp, bên trong trống rỗng, thịt tiêu biến, cơ thịt nhão, cơ thịt chuyển màu hồng, nghi có nhiều giáp xác chân đều trong xoang thân. Đặc biệt, cua chết xuất hiện ở tất cả các kích cỡ nuôi, từ 10 - 15 con/kg cho đến 3 - 4 con/kg. Kết quả phân tích mẫu từ Phân viện Nghiên cứu Thủy sản Nam sông Hậu cho biết, tất cả các mẫu cua đều ghi nhận vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus hiện diện trong gan, tụy cua, có dấu hiệu bệnh lý. Trong số đó, có 4/10 mẫu xuất hiện ký sinh Zothamium spp, đồng thời cũng có sự hiện diện của giáp xác chân đều, ký sinh trùng bám, trùng loa kèn phát triển.
Theo Phân viện Nghiên cứu Thủy sản Nam sông Hậu nhận định, kết quả phân tích cho thấy môi trường ao nuôi xấu, ô nhiễm nền đáy ao. Tại thời điểm khảo sát thời tiết đang trong giai đoạn nắng nóng 25 - 34 độ C, độ mặn cao (35- 40‰) làm biến đổi môi trường nước, tạo điều kiện chất hữu cơ nền đáy phát triển, vi khuẩn có hại phát triển, khí độc nền đáy tăng cao làm ảnh hưởng đến sức khỏe cua nuôi.
Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Cà Mau cho biết, hiện vẫn chưa có giải pháp phòng, trị hiệu quả trên cua thương phẩm. Hiện tượng cua nuôi chết năm nay cũng lặp lại tương tự như những năm 2020 – 2023. Để chuẩn bị tốt cho vụ nuôi mới đạt hiệu quả, Chi cục khuyến cáo người dân cần bình tĩnh, chủ động theo dõi diễn biến dịch bệnh. Đồng thời thu hoạch ngay cua còn lại trong vuông nuôi để hạn chế thiệt hại do dịch bệnh gây ra. Không nên thả thêm giống vào vuông nuôi để tránh thiệt hại, đồng thời cắt vụ nuôi.
