Cà Mau siết chặt quản lý đội tàu, nguồn gốc thủy sản trong tháng cao điểm chống khai thác IUU

Kiên quyết xử lý nghiêm, triệt để các hành vi vi phạm

Thông tin từ UBND tỉnh Cà Mau cho biết, thực hiện Kế hoạch hành động tháng cao điểm chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành Thủy sản Việt Nam của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Cà Mau vừa triển khai kế hoạch thực hiện tháng cao điểm chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) và phát triển bền vững ngành Thủy sản Việt Nam trên địa bàn tỉnh. Theo đó, huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị, nhất là cấp cơ sở trên toàn địa bàn, để tăng cường quản lý địa bàn, tuyên truyền, giám sát và ngăn chặn kịp thời tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài.

Yêu cầu của mở đợt cao điểm này, UBND tỉnh Cà Mau đặt mục tiêu kiên quyết xử lý nghiêm, triệt để các hành vi vi phạm quy định về IUU; ngăn chặn, không để phát sinh tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; phấn đấu đến ngày 15/11/2025 không còn xảy ra các vụ việc vi phạm mất kết nối VMS trên 6 giờ không báo cáo vị trí về bờ, mất kết nối quá 10 ngày không đưa tàu về bờ, vượt ranh giới cho phép khai thác trên biển. Xác định rõ vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, các cấp chính quyền, nhất là người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đối với công tác chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành Thủy sản. Tổ chức triển khai, thực hiện đầy đủ, thường xuyên, toàn diện, đồng bộ chủ trương, giải pháp bảo đảm công tác chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành Thủy sản.

Kiểm soát chặt đội tàu

Hiện nay, tổng số phương tiện đăng ký là 5.251 phương tiện với tổng công suất 808.692 KW, có 1.684 tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên trong tỉnh đều đã bắt buộc trang bị hệ thống giám sát hành trình tàu cá (VMS) — một công cụ quan trọng để theo dõi liên tục vị trí, tốc độ và hướng di chuyển của tàu khi trên biển. Đây là phần không thể tách rời của chuỗi quản lý số hóa nghề cá, giúp cơ quan quản lý tỉnh dễ dàng kiểm soát tàu cá ra vào vùng biển, giám sát hoạt động khai thác và kịp thời phát hiện vi phạm.

Trước yêu cầu cấp bách của công tác quản lý chống khai thác bất hợp pháp hiện nay, UBND tỉnh Cà Mau yêu cầu cơ quan chức năng phải rà soát, lập danh sách và phân loại tàu cá không đủ điều kiện hoạt động, xác định chủ tàu, lý do, vị trí neo đậu; niêm yết công khai, giao chính quyền cơ sở giám sát. Xử lý nghiêm việc công chứng, mua bán, chuyển nhượng tàu cá không theo quy định. Kết nối, đồng bộ dữ liệu tàu cá với cơ sở dữ liệu quốc gia (VNFishbase, VMS, eCDT, VneID). Hoàn thiện đăng ký, đăng kiểm, cấp phép, cập nhật đầy đủ dữ liệu tàu cá. Bảo đảm tàu cá đã đăng ký phải có biển số, đánh dấu, đồng thời, đăng ký tàu phục vụ nuôi trồng thủy sản và tàu dịch vụ khác theo quy định. Giải bản tàu không còn nhu cầu hoặc vi phạm quy định. Xây dựng, thực hiện chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề cho chủ tàu, ngư dân không đủ điều kiện hoạt động nhằm ổn định việc làm và sinh kế.

Đối với việc kiểm soát tàu cá rời cảng, xuất trạm kiểm soát biên phòng, phải công bố và đưa vào hoạt động tất cả các cảng cá (kể cả tư nhân), bố trí lực lượng kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ, bảo đảm không để tàu cá không đủ điều kiện hoạt động. Kiểm soát tàu cá rời, vào cảng và trạm biên phòng; yêu cầu đầy đủ hồ sơ hợp lệ, thiết bị VMS phải hoạt động liên tục 24/24 giờ trong suốt hành trình. Áp dụng hệ thống quản lý tàu cá và ngư dân xuất, nhập bến trên nền tảng VNeID để giám sát toàn bộ hoạt động khai thác thủy sản.

Công tác kiểm soát tàu cá trên biển phải tăng cường phối hợp tuần tra, kiểm soát chặt chẽ; kiên quyết ngăn tàu cá không đủ điều kiện ra khơi và xử lý nghiêm vi phạm, kể cả cán bộ để xảy ra sai sót. Triển khai hệ thống báo cáo tự động khi mất kết nối VMS để ngư dân chủ động tuân thủ quy định. Đồng thời, phân công cơ quan, bố trí lực lượng chuyên trách thực hiện kiểm tra, kiểm soát tàu cá tại trạm biên phòng, cảng cá theo quy trình thống nhất trên VNeID và hệ thống eCDT.

Quản lý chặt nguồn gốc thủy sản được khai thác

UBND tỉnh yêu cầu công tác xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác phải cụ thể, chi tiết, chuẩn xác. Theo đó nhanh chóng lập danh sách các cơ sở thu mua thủy sản để quản lý, chỉ cho phép mua từ tàu cá bốc dỡ tại cảng được giám sát. Đảm bảo tàu cá từ 15m trở lên bốc dỡ tại cảng (kể cả tư nhân) phải có giám sát, truy xuất nguồn gốc và dữ liệu VMS đầy đủ. Tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động cảng cá tư nhân; hướng dẫn lập hồ sơ công bố mở cảng đủ điều kiện. Nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin tại cảng phục vụ cập nhật dữ liệu lên VNeID, eCDT, e-logbook. Phối hợp kiểm tra, chấn chỉnh hồ sơ doanh nghiệp xuất khẩu sang EU, đảm bảo đúng quy định. Triển khai hệ thống eCDT để quản lý, xác nhận và chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác minh bạch, hợp pháp.

Để tránh nguy cơ vi phạm và tái phạm, Cà Mau yêu cầu các cơ quan chức năng nhanh chóng lập danh sách và giám sát chặt nhóm đối tượng có nguy cơ cao vi phạm IUU (chủ tàu, ngư dân, môi giới, tàu mất kết nối VMS, tàu không sang tên,…). Xử lý các trường hợp mất kết nối, vượt ranh giới, tàu hết hạn giấy phép/đăng kiểm, tàu giải bản vẫn hoạt động hoặc gian lận thiết bị VMS. Điều tra, xử lý triệt để các vụ tàu cá bị bắt ở nước ngoài và các hành vi khai thác IUU, đồng thời tuyên truyền công khai. Truy tố nghiêm các đối tượng môi giới, móc nối, hợp thức hóa hồ sơ xuất khẩu. Kết nối, cập nhật đầy đủ dữ liệu xử phạt giữa Bộ Quốc phòng và Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đảm bảo liên thông, đồng bộ.

Trao đổi với phóng viên Báo Kinh tế & Đô thị, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Đất Mũi, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Cà Mau - trung tá Đinh Hoàng Thân cho biết, thực hiện chỉ đạo của cấp trên, đơn vị đã xây dựng kế hoạch cụ thể tăng cường kiểm tra, kiểm soát tàu cá nhập - xuất qua Trạm kiểm soát Biên phòng, bảo đảm kiểm soát toàn bộ tàu cá và ngư dân vào, ra sau mỗi chuyến biển. Kiên quyết không để các tàu không đủ điều kiện theo quy định được ra khơi.