Các nền kinh tế lớn tăng tốc đầu tư công hướng tới tăng trưởng bền vững

Đức đẩy mạnh đầu tư công phục hồi tăng trưởng bền vững

Đức đang chuyển hướng chính sách tài khóa, rời trọng tâm tiết kiệm để tăng chi đầu tư công, thúc đẩy phục hồi kinh tế và phát triển dài hạn. Sau 2 năm tăng trưởng gần như bằng 0, Berlin nhận thấy việc duy trì kỷ luật ngân sách đơn thuần là chưa đủ để bảo đảm sức cạnh tranh.

Động lực mới cần đến từ đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng, quốc phòng và chuyển đổi năng lượng xanh - 3 lĩnh vực được xác định là trụ cột trong giai đoạn 2025 - 2030.

Ngân sách liên bang năm 2025, được Quốc hội Đức thông qua vào tháng 9, dành 116 tỷ euro (135 tỷ USD) cho đầu tư công, tăng mạnh so với 75 tỷ euro (87,4 tỷ USD) của năm trước. Dự kiến năm 2026, con số này sẽ tiếp tục tăng lên 123,6 tỷ euro (144 tỷ USD), cho thấy xu hướng chi tiêu mở rộng.

Đồng thời, chính phủ thành lập Quỹ đầu tư hạ tầng đặc biệt trị giá 500 tỷ euro nhằm tài trợ cho các dự án chiến lược dài hạn và khắc phục tình trạng thiếu hụt đầu tư kéo dài, khi hệ thống giao thông, cầu đường và năng lượng đã xuống cấp sau nhiều năm chính sách tiết kiệm ngân sách.

3 lĩnh vực trọng tâm của chương trình đầu tư gồm hạ tầng giao thông, chuyển đổi năng lượng xanh và quốc phòng. Trong đó, khoảng 10,5 tỷ euro (12,2 tỷ USD) được phân bổ cho công ty đường sắt quốc doanh Deutsche Bahn nhằm nâng cấp mạng lưới xuống cấp, thường xuyên gây chậm trễ và mất an toàn.

Khoảng 3 tỷ euro (3,4 tỷ USD) khác được dành cho việc mở rộng mạng băng thông rộng - nền tảng quan trọng của nền kinh tế số - cùng hơn 1 tỷ euro (1,16 tỷ USD) đầu tư vào cầu, đường cao tốc và hạ tầng đô thị. Với định hướng này, Berlin hướng tới việc hiện đại hóa toàn diện hệ thống hạ tầng, giúp DN hoạt động hiệu quả hơn và người dân di chuyển, giao thương thuận tiện hơn trong đời sống hằng ngày.

Song song với hạ tầng, quốc phòng cũng trở thành ưu tiên hàng đầu. Trước những biến động nhanh trong môi trường an ninh châu Âu và thế giới, Đức cam kết duy trì chi ít nhất 2% GDP cho quốc phòng và đặt mục tiêu đạt 3,5 % GDP vào năm 2029. Ngoài ra, hàng chục tỷ euro được đầu tư cho năng lượng tái tạo, hydro xanh và pin lưu trữ, nhằm giảm phụ thuộc vào nhiên liệu nhập khẩu và hướng tới mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2045.

Để có thể chi tiêu với quy mô lớn chưa từng có, Berlin đã nới lỏng “ván chặn nợ” - quy định hiến định giới hạn vay của chính phủ. Việc điều chỉnh này cho phép nhà nước huy động thêm vốn cho các dự án đầu tư mà vẫn bảo đảm nguyên tắc cân bằng ngân sách.

Tuy nhiên, quyết định này cũng làm dấy lên tranh luận trong nước về tính bền vững tài khóa, khi một số chuyên gia cảnh báo rủi ro nợ công có thể gia tăng nếu tăng trưởng kinh tế không đủ mạnh để bù đắp chi phí vay. Dù vậy, giới kinh tế nhận định đây là bước đi cần thiết cho nền kinh tế lớn nhất châu Âu, với điều kiện chi tiêu phải đi đôi với cải cách thể chế và quản lý dự án hiệu quả.

Hàn Quốc mở rộng chi tiêu công thúc đẩy đổi mới công nghệ

Trong năm 2025, Chính phủ Hàn Quốc theo đuổi chính sách chi tiêu công mở rộng nhằm thúc đẩy tăng trưởng và củng cố nền kinh tế trước những biến động bên ngoài. Quốc hội nước này đã phê chuẩn ngân sách bổ sung trị giá 31,8 nghìn tỷ won (khoảng 23,3 tỷ USD) vào đầu tháng 7 để kích thích tiêu dùng trong nước, hỗ trợ DN và tạo thêm việc làm.

Theo các chuyên gia, đây là một trong những gói chi tiêu công lớn nhất trong nhiều năm gần đây, phản ánh quyết tâm của Seoul trong việc sử dụng đầu tư công như một công cụ chủ lực để phục hồi kinh tế. Trước đó, vào tháng 5, chính phủ cũng đã thông qua một gói bổ sung 13,8 nghìn tỷ won ( khoảng 9,7 tỷ USD) nhằm giảm thiểu tác động từ nhu cầu nội địa yếu và đà giảm xuất khẩu. Hai lần điều chỉnh ngân sách liên tiếp trong nửa đầu năm cho thấy xu hướng chi tiêu công đang được đẩy mạnh, với mục tiêu giải ngân nhanh để tạo hiệu ứng lan tỏa sớm trong nền kinh tế.

Trong cơ cấu chi tiêu, Hàn Quốc ưu tiên đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D), công nghệ cao và các ngành công nghiệp chiến lược. Ngân sách dành cho R&D trong năm 2025 tiếp tục tăng, tập trung vào 3 trụ cột: trí tuệ nhân tạo (AI), chất bán dẫn và công nghệ xanh.

Chính phủ cũng mở rộng Quỹ Tăng trưởng Quốc gia (National Growth Fund) từ 100.000 tỷ won (69,7 tỷ USD) lên khoảng 150.000 tỷ won (tương đương 104 tỷ USD) để hỗ trợ các DN đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực sản xuất trong nước. Những khoản đầu tư này cho thấy Hàn Quốc đang dịch chuyển từ mô hình chi tiêu công truyền thống, tập trung vào hạ tầng, sang mô hình đầu tư định hướng công nghệ và đổi mới.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính Hàn Quốc cũng cảnh báo về áp lực tài khóa ngày càng lớn. Theo dự báo, thâm hụt ngân sách năm 2025 có thể chiếm 2,8% GDP và tăng lên 4% GDP vào năm 2026, trong khi nợ công dự kiến vượt mốc 51% GDP. Dù tỷ lệ này vẫn thấp hơn nhiều nước phát triển, các chuyên gia cho rằng chính phủ cần quản lý hiệu quả chi tiêu và giám sát chặt chẽ các dự án đầu tư để bảo đảm tính bền vững tài chính trong dài hạn.

Trung Quốc tăng tốc đầu tư hạ tầng và năng lượng sạch

Những tháng gần đây, Trung Quốc đẩy mạnh đầu tư công như công cụ chủ lực để duy trì tăng trưởng trong bối cảnh nhu cầu nội địa yếu và thị trường bất động sản trầm lắng. Chính phủ áp dụng chính sách tài khóa mở rộng có kiểm soát, linh hoạt sử dụng trái phiếu và các cơ chế hỗ trợ vốn để giữ ổn định kinh tế, đồng thời định hướng đầu tư theo hướng bền vững và đổi mới công nghệ.

Theo số liệu của Cục Thống kê Quốc gia (NBS), trong 8 tháng năm 2025, tổng đầu tư tài sản cố định (FAI, loại trừ hộ nông thôn) đạt khoảng 32,6 nghìn tỷ nhân dân tệ (4,59 nghìn tỷ USD), tăng 0,5% so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, đầu tư vào lĩnh vực sản xuất và cung cấp điện, nhiệt, khí đốt và nước tăng 18,8%, trong khi đầu tư vào giao thông, đường sắt và thủy lợi tăng trên 4%. Những con số này phản ánh rõ định hướng của Bắc Kinh: tập trung vốn công vào các ngành hạ tầng và năng lượng có khả năng tạo hiệu ứng lan tỏa nhanh cho nền kinh tế.

Về tài khóa, Bộ Tài chính Trung Quốc đã hoàn tất phát hành toàn bộ 1,3 nghìn tỷ nhân dân tệ (183 tỷ USD) trái phiếu đặc biệt siêu dài hạn vào ngày 14/10/2025, khép lại kế hoạch phát hành được phê duyệt trong ngân sách năm. Đây là loại trái phiếu có kỳ hạn từ 20 - 50 năm, được xem là công cụ tài khóa trung và dài hạn nhằm huy động nguồn lực cho các dự án chiến lược về năng lượng, hạ tầng và đổi mới công nghiệp. Việc phát hành được thực hiện theo nhiều đợt trong năm, với tốc độ tăng nhanh từ quý II để bảo đảm dòng vốn đầu tư được giải ngân mạnh vào nửa cuối năm.

Song song, chính phủ cũng mở rộng kênh huy động vốn tại nước ngoài thông qua việc phát hành trái phiếu bằng nhân dân tệ tại Hồng Kông (Trung Quốc), tổng trị giá 68 tỷ nhân dân tệ (9,57 tỷ USD) trong sáu đợt.

Ở cấp địa phương, hạn mức trái phiếu đặc biệt (SPB) được nâng lên 4,4 nghìn tỷ nhân dân tệ (619 tỷ USD), cao hơn 500 tỷ nhân dân tệ (70,4 tỷ USD) so với năm 2024. Các địa phương đã phát hành trên 95% hạn mức này trước khi bước sang quý IV, chủ yếu cho các dự án hạ tầng đô thị, nâng cấp thiết bị và chương trình chuyển đổi công nghiệp. Ngoài ra, Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia (NDRC) công bố gói tài chính trị giá 500 tỷ nhân dân tệ để bổ sung vốn chủ sở hữu cho các dự án đầu tư công, góp phần rút ngắn thời gian khởi công và tăng tốc giải ngân.

Một điểm nhấn đáng chú ý là việc khởi công cụm thủy điện siêu lớn trên Nhã Lỗ Tạng Bố vào tháng 7, với tổng mức đầu tư ước tính 1,2 nghìn tỷ nhân dân tệ (167 tỷ USD), được kỳ vọng sẽ trở thành dự án năng lượng lớn nhất thế giới khi hoàn thành. Dự án này thể hiện xu hướng ưu tiên đầu tư công vào lĩnh vực năng lượng sạch và chiến lược trung hòa carbon.