Điều 86 dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) quy định Các trường hợp hưởng trợ cấp tuất một lần. Theo đó, người lao động đang tham gia bảo hiểm xã hội hoặc đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội, người quy định tại điểm b, c khoản 1 và khoản 2 Điều 83 của Luật này khi chết thuộc một trong các trường hợp sau đây thì thân nhân được hưởng tiền tuất một lần:
+ Người lao động chết không thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 84 của Luật này (a, Đã đóng bảo hiểm xã hội đủ 15 năm trở lên nhưng chưa hưởng bảo hiểm xã hội một lần; b, đang hưởng lương hưu; c, chết do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; d, đang hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hàng tháng với mức suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên).
+ Người lao động chết thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 84 nhưng không có thân nhân hưởng tiền tuất hàng tháng;
+ Thân nhân thuộc diện hưởng trợ cấp tuất hàng tháng theo quy định tại khoản 2 Điều 84 mà có nguyện vọng hưởng trợ cấp tuất một lần;
+ Trường hợp người lao động chết mà không có thân nhân thì trợ cấp tuất một lần được thực hiện theo quy định của pháp luật về thừa kế.
Mức trợ cấp tuất một lần đối với thân nhân của người lao động đang tham gia bảo hiểm xã hội hoặc người lao động đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội được tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội. Cứ mỗi năm tính bằng:
1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng bảo hiểm xã hội trước năm 2014. Trường hợp thời gian đóng bảo hiểm xã hội có cả trước và sau năm 2014 mà thời gian đóng trước năm 2014 có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng bảo hiểm xã hội từ năm 2014 trở đi.
02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội cho các năm đóng bảo hiểm xã hội từ năm 2015 trở đi. Mức trợ cấp tuất một lần quy định lại khoản này thấp nhất bằng 03 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội. Mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội làm căn cứ tính trợ cấp một lần thực hiện theo quy định tại Điều 72 của Luật này.
Mức trợ cấp tuất một lần đối với thân nhân người đang hưởng lương hưu chết được tính theo thời gian đã hưởng lương hưu, nếu chết trong 02 tháng đầu hưởng lương hưu thì tính bằng 48 tháng lương hưu đang hưởng; nếu chết vào những tháng sau đó, cứ hưởng thêm 01 tháng lương hưu thì mức trợ cấp giảm đi 0,5 tháng lương hưu, mức thấp nhất bằng 03 tháng lương hưu đang hưởng.
Thời điểm căn cứ tính trợ cấp tuất một lần là thời điểm mà người quy định tại các điểm b, c khoản 1 và khoản 2 Điều 83 của Luật này, người lao động đang tham gia bảo hiểm xã hội hoặc đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội chết.
Tại Tờ trình số 527/TTr-CP Dự án Luật Bảo hiểm (xã hội_ sửa đổi, cơ quan soạn thảo cho biết, việc đề xuất sửa đổi quy định về quyền lựa chọn hưởng trợ cấp tuất hàng tháng hoặc một lần theo hướng tôn trọng quyền lựa chọn đối với mọi thân nhân của người lao động, không phân biệt trường hợp nào. Khi các thân nhân đủ điều kiện hưởng trợ cấp tuất hàng tháng thì có quyền lựa chọn lựa chọn hưởng trợ cấp tuất hàng tháng hoặc lựa chọn hưởng trợ cấp tuất một lần theo hướng có lợi hơn.
