Cách điều trị và chăm sóc tại chỗ bệnh thủy đậu

Bệnh thủy đậu đã bắt đầu vào mùa bùng phát. Dù là bệnh lành tính nhưng bệnh thủy đậu có thể gây biến chứng nguy hiểm nếu không được chữa trị kịp thời và đúng cách.

Thạc sĩ Đỗ Thiện Hải, Phó Trưởng khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Nhi Trung ương, bệnh thủy đậu là một bệnh nhiễm virus Varicella – Zoster gây ra. Bệnh có thể lây truyền từ người sang người chủ yếu qua dịch tiết đường hô hấp khi người bệnh nói, hắt hơi (nhảy mũi) hoặc ho... thì các virus theo nước bọt, nước mũi bắn ra ngoài hoặc dịch các nốt phỏng nước trên da vỡ ra.

Bệnh có thể gây thành dịch, thường xảy ra vào mùa đông xuân và có thể gặp ở mọi lứa tuổi, hay gặp nhất ở trẻ nhỏ dưới 10 tuổi, ở những nơi đông đúc như nhà trẻ, trường học....

Biểu hiện của bệnh thủy đậu

Thời gian ủ bệnh:là khoảng 2 -3 tuần, thường không có triệu chứng.

Khởi phát: Có thể gặp các triệu chứng: mệt mỏi, nhức đầu, sốt nhẹ, chảy nước mũi, đau họng và ngứa. Tiếp theo, trên da xuất hiện các nốt ban đỏ bắt đầu ở vùng đầu, mắt rồi lan ra toàn thân. Sau đó, các nốt ban phát triển thành các nốt phỏng có dịch trong và nhanh chóng lan ra toàn thân.

Bệnh kéo dài từ 7 - 10 ngày. Nếu không có biến chứng, các mụn nước sẽ vỡ, khô dần, bong vảy, thâm da nơi nổi mụn nước, không để lại sẹo. Nhưng nếu bị nhiễm trùng thì có thể có dịch mủ đục sau đó để lại sẹo.

Biến chứng của bệnh thủy đậu

- Nhiễm trùng da: Mụn mủ đục; nặng có thể gây nhiễm trùng huyết.

- Viêm não: Trẻ đau đầu, buồn nôn, rối loạn ý thức…

- Viêm phổi: Ho, khò khè, khó thở, có ran ở phổi…

Phụ nữ mang thai mắc bệnh thì có thể gây sẩy thai hoặc để lại dị tật cho như đầu nhỏ, chân tay khoèo, bại não, …Trẻ sẽ bị nặng và biến chứng nguy hiểm hơn nếu trẻ đang có mắc bệnh khác; Suy giảm miễn dịch; Dùng Corticoid kéo dài, hoặc các thuốc ức chế miễn dịch; Trẻ nhỏ dưới 6 tháng, đặc biệt là sơ sinh.

Cách điều trị và chăm sóc tại chỗ

- Nghỉ ngơi, uống nhiều nước và vitamin nhóm B, C.

- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ, tắm nước sạch, không dùng xà phòng, tránh chà sát da làm vỡ mụn nước.

- Bôi các vùng da tổn thương bằng dung dịch sát khuẩn nhẹ (như Betadin,xanh methylene…) hoặc mỡ Acyclovir.

- Hạ sốt: Dùng thuốc hạ sốt khi sốt cao (Paracetamon, Acetaminophen), không dùng aspirin.

- Acyclovir tiêm tĩnh mạch hoặc IVIG chỉ dung khi có biến chứng nặng hoặc bệnh nhi có nguy cơ nặng.

- Chăm sóc trẻ với chế độ dinh dưỡng tốt: thức ăn giàu dinh dưỡng,mềm, lỏng, dễ tiêu, uống nhiều nước, nhất là nước hoa quả.

Phòng ngừa bệnh thủy đậu

Thạc sĩ Đỗ Thiện Hải cho biết, để phòng bệnh, biện pháp quan trọng nhất là trẻ cần được tiêm chủng vắc sin thủy đậu đầy đủ, đúng lịch. Đây là biện pháp an toàn và hiệu quả nhất. Vắc xin đã được chứng minh là có hiệu quả bảo vệ cao (trên 95 - 97%) và kéo dài suốt đời.

- Tiêm mũi 1 cho mọi đối tượng từ 12 tháng tuổi trở lên.

- Tiêm mũi 2 nhắc lại cách mũi 1 sau 6 tuần trở đi.

Chăm sóc khi trẻ bị bệnh

- Cách ly tương đối là khoảng 7 đến 10 ngày từ lúc bắt đầu phát hiện bệnh.

- Sử dụng các vật dụng sinh hoạt cá nhân riêng: khăn mặt, bát, cốc….

- Vệ sinh mũi họng hàng ngày bằng dung dịch nước muối sinh lý 9 0/00

- Hạn chế tiếp xúc với người bệnh: Khi cần tiếp xúc thì phải đeo khẩu trang. Sau khi tiếp xúc phải rửa tay ngay bằng xà phòng. Đặc biệt những phụ nữ đang mang thai cần tuyệt đối tránh tiếp xúc với người bệnh.

- Vệ sinh nơi ở của người bệnh: Lau sàn nhà, bàn ghế, đồ chơi của trẻ hàng ngày bằng nước Javel, hoặc dung dịch Cloramin B, sau đó rửa lại bằng nước sạch. Đối với những đồ vật nhỏ có thể đem phơi nắng. lớp học có trẻ mắc bệnh cần lau rửa đồ chơi, cửa, sàn nhà hang ngày bằng các dung dịch sát trùng nhẹ.

Nếu có các triệu chứng: sốt cao liên tục không hạ được nhiệt độ, lơ mơ, mệt mỏi, co giật, hôn mê ... cần đưa đến ngay các cơ sở y tế để được theo dõi và điều trị.

Lưu ý: Nếu trẻ bị thủy đậu, khi nốt phỏng chưa vỡ, bôi thuốc Xanh methylen là không cần thiết, trẻ không thích vì nhem nhuốc, thậm chí còn gãi thêm. Chỉ khi nốt phỏng vỡ, chấm trực tiếp thuốc Xanh methylen vào nốt vỡ làm se nốt và ngừa bội nhiễm vi khuẩn, sát trùng khô nhanh, đặc biệt không được bôi mỡ tetracyclin, mỡ penicillin, thuốc đỏ hay nghệ tươi. Ngoài ra, cũng không nên chọc nốt phỏng ra vì không có tác dụng gì, nếu không bị nhiễm trùng thì vết xước nhỏ trên da sẽ tự khỏi và không để lại sẹo.

Theo các bác sĩ da liễu, nếu bị thủy đậu trẻ vẫn cần được tắm rửa, vệ sinh hàng ngày nhưng phải đun nước ấm, tắm nhanh hơn trẻ khỏe mạnh, giữ ấm cơ thể, chú ý súc miệng nước muối thường xuyên và ăn uống nhiều chất để tăng cường sức đề kháng. Thực tế có trẻ vì kiêng quá kỹ dẫn đến nhiễm trùng ở các vết mụn nước. Trường hợp bị nhiễm trùng nặng, bội nhiễm, virus tấn công vào bên trong cơ thể qua chỗ da xước, gây biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể tử vong.