Tờ khai tăng, kim ngạch giảm
Số liệu của Cục Hải quan TP Hà Nội cho biết, hiện, dịch vụ chuyển phát nhanh đang có xu hướng phát triển mạnh. Chỉ tính riêng số lượng vận đơn 6 tháng đầu năm 2013 đã bằng 49,6% so với năm 2012, cũng trong thời gian này, số lượng tờ khai đã bằng 50,6% so với cả năm 2012. Số liệu của ngành Hải quan cho thấy, lượng tờ khai hàng hóa gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh chiếm tỷ lệ trần 15% so với tổng số tờ khai được đăng ký tại Cục Hải quan Hà Nội. Theo các DN chuyển phát nhanh, dịch vụ chuyển phát nhanh tăng mạnh là nhờ đơn giản hóa thủ tục hành chính, áp dụng phương thức quản lý hải quan hiện đại…
Làm thủ tục tại Chi cục Hải quan TP Hà Nội.Ảnh: Trọng Chính
Tuy nhiên, thực tế thời gian qua cho thấy, tỷ lệ kim ngạch hàng gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh rất thấp, chỉ đạt khoảng 2 - 3% trên tổng số kim ngạch phát sinh của toàn ngành Hải quan Hà Nội và đang có xu hướng giảm mạnh trong năm 2013. Kim ngạch 6 tháng 2013 chỉ bằng 18% so với cả năm 2012, điều này dẫn đến số thu thuế đối với hàng hóa chuyển phát nhanh giảm. Năm 2012 giảm 29% so với năm 2011, 6 tháng đầu năm 2013 số thu thuế chỉ bằng 49% so với cả năm 2012, bằng 35% so với cả năm 2011.
Nhanh hóa chậm
Hoạt động chuyển phát của các DN thực sự vẫn còn nhiều vướng mắc, dẫn đến việc hàng được chuyển phát nhanh, nhưng lại đến "đích" chậm.
Ông Nguyễn Ngọc Long - Giám đốc Công ty chuyển phát nhanh DHL cho biết, mặc dù DN chuyển phát nhanh đã có đường truyền nối mạng với cơ quan Hải quan, nhưng cơ sở hạ tầng tin học của ngành Hải quan chưa được nâng cấp nên việc kết nối gặp khó khăn, mất nhiều thời gian làm thủ tục kê khai hàng hóa. Có những loại hình thông quan phi mậu dịch đối với những lô hàng trị giá nhỏ, đã có hợp đồng thương mại nhưng vẫn phải qua rất nhiều cơ quan chức năng kiểm tra. Điều này đã khiến tiến độ chuyển phát nhanh trở thành chuyển phát… chậm.
Về vấn đề này, đại diện Cục Hải quan Hà Nội cho biết, DN nên xây dựng hệ thống phần mềm tương thích với phần mềm của ngành hải quan nhằm tạo sự thông suốt trong quá trình kê khai, làm thủ tục, hạn chế trục trặc. Với các lô hàng phi mậu dịch giá trị nhỏ, mỗi lô hàng, DN có thể viết cam kết về tính hợp pháp của lô hàng. Như vậy, thủ tục hành chính sẽ đơn giản, giảm thiểu thời gian cho DN.
Đơn giản hóa các "cửa" kiểm tra cũng là ý kiến đã được đại diện nhiều DN đưa ra. Đại diện Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Song Bình kiến nghị: Hiện nay, những hàng hóa là sản phẩm văn hóa, tài liệu, kỹ thuật… được nhập về cho công ty, cá nhân người nước ngoài hoặc có kinh doanh với đối tác nước ngoài… DN buộc phải đưa lên Sở TT&TT xin cấp phép mới được thông quan, gây rất mất thời gian. Trong khi cơ quan Hải quan có thể tiến hành nghiệp vụ kiểm tra nếu không mang nội dung xấu thì kiểm hóa rồi cho thông quan luôn như vậy tiết kiệm được thời gian.
Theo thống kê của Công ty CP Chuyển phát nhanh Bưu điện, có 60 - 70% hàng hóa chuyển phát qua công ty này là hàng quà biếu, tặng. Nhưng 100% các bưu kiện này hiện nay vẫn phải mở thủ công để cơ quan hải quan kiểm tra. Về những vướng mắc này, ông Hoàng Trần Tân - Trưởng Phòng Giám sát quản lý (Cục Hải quan Hà Nội) thừa nhận, các hàng thuộc quản lý chuyên ngành phải thực hiện theo văn bản quản lý chuyên ngành, nhưng thực tế có những quy định cũng đã lỗi thời, thậm chí mang tính hình thức. Với các sản phẩm văn hóa như sách báo, băng đĩa thì việc kiểm tra là cần thiết vì đây là lĩnh vực rất nhạy cảm. Bởi vậy, cần phải có sự kiểm soát chặt chẽ.
Với những vướng mắc của DN trong hoạt động chuyển phát nhanh cho thấy, trong thời gian tới ngành Hải quan nên có kiến nghị với các bộ, ngành bổ sung thêm quy định về định lượng hàng hóa phải xin giấy phép hoặc kiểm tra chất lượng, vệ sinh thực phẩm… sao cho sát với thực tế.