Cái giá phải trả vì “bóc phốt” nhau trên mạng xã hội

Một phút "bốc đồng"...

“Tôi tên là: Lê Thị Thủy, sinh năm 1988. Hôm nay, tôi viết lá thư này với sự hối lỗi chân thành nhất để gửi đến chị Nguyễn Thị Liên về sự việc xảy ra vào ngày 13/9/2024.

Do thiếu suy xét và kiểm chứng thông tin, tôi đã đăng tải một bài viết sai sự thật về chị trên mạng xã hội Facebook. Những thông tin tôi chia sẻ đã gây ảnh hưởng đến danh dự, uy tín của chị và tạo ra những hiểu lầm không đáng có. Đây là một sai lầm nghiêm trọng xuất phát từ sự thiếu hiểu biết và bất cẩn của tôi.

Tôi nhận thức rõ rằng, hành động của mình đã gây tổn thương cho chị, làm ảnh hưởng đến công việc cũng như cuộc sống cá nhân của chị. Tôi vô cùng hối hận và thành thật xin lỗi chị về những gì đã xảy ra… Đồng thời, tôi cũng coi đây là một bài học lớn cho bản thân và là lời nhắc nhở đến tất cả mọi người rằng mỗi chúng ta cần cẩn trọng trong việc phát ngôn, chia sẻ thông tin, đặc biệt là trên không gian mạng. Một lời nói thiếu kiểm chứng có thể gây ra những tổn thương và hệ lụy không đáng có…”.

Nếu không bốc đồng, biết tiếp nhận thông tin một cách có kiểm chứng, chắc chắn chị Lê Thị Thủy, Đội 5, thôn Trát Cầu, xã Tiền Phong, huyện Thường Tín Hà Nội đã không phải viết thư xin lỗi vì có những lời làm tổn thương đến người khác trên mạng Facebook.

Mọi chuyện bắt đầu vào tháng 9/2024, cơn bão Yagi đã khiến nhiều tỉnh, thành của nước ta bị ngập lụt, người dân nhiều địa phương như Phú Thọ, Yên Bái, Hà Nội… bị nước lũ chia cắt, cuộc sống bị đảo lộn.

Ngày 13/9, chị Thủy cùng đoàn thiện nguyện của Hội phụ nữ huyện Thường Tín giúp đỡ các hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn huyện. Về đến nhà, chị Thủy mở điện thoại và thấy cảnh một phụ nữ có tài khoản Facebook tên Thu Lê vừa đăng video vừa khóc xin lỗi người dân một xã thuộc tỉnh Yên Bái, vì việc không cung cấp đủ suất ăn như đã hứa. Lý do, lái xe và một phụ nữ là thành viên cùng đoàn đã chuyển phần lớn các suất ăn đến phát tại một xã khác mà không thông báo lý do.

Vốn không quen chủ hai tài khoản Facebook Thu Lê, và không hiểu câu chuyện thiện nguyện liên quan đến suất ăn ra sao, nhưng chị Thủy đã lên mạng xã hội, dùng tài khoản Facebook của mình và có những lời lẽ thiếu tôn trọng, cho rằng chủ Facebook có tên Khánh Liên (thành viên cùng đoàn thiện nguyện với chủ Facebook Thu Lê) đã phông bạt, cướp công của người khác.

Sau này làm việc với cơ quan Công an huyện Đông Anh, Hà Nội chị Thủy mới biết chủ Facebook Khánh Liên đang sống tại huyện Đông Anh. Những thông tin chị Thủy đăng tải trên Facebook của mình đã khiến chủ Facebook Khánh Liên bị ảnh hưởng đến danh dự, cuộc sống…

Cái giá phải trả vì “bóc phốt”

Mặc dù nhiều cơ quan chức năng lên tiếng cảnh báo về tình trạng xúc phạm, nói xấu, đe dọa, sử dụng hình ảnh chưa được người khác cho phép trên các nền tảng mạng xã hội…, nhưng nhiều người vẫn xem nhẹ, đến khi bị cơ quan chức năng xử lý mới biết mọi chuyện không đơn giản.

Ngày 14/11/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an quận Đống Đa, Hà Nội nhận được công văn của một trường đại học về việc đề nghị có hình thức xử lý đối với bà Đào Thị Bích T (sinh năm 1958; ở phường Trung Liệt, quận Đống Đa) về việc đăng tải thông tin trên mạng xã hội Facebook nói xấu người đứng đầu nhà trường và nhà trường.

Căn cứ tài liệu thu thập được, Công an quận Đống Đa đã ra quyết định xử phạt hành chính đối với bà Đào Thị Bích T về hành vi “xúc phạm, lăng mạ, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của người khác” quy định tại Điểm a, Khoản 3, Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP của Chính phủ. Với lỗi vi phạm trên, bà Đào Thị Bích T bị xử phạt 2-3 triệu đồng.

Chuyên gia tâm lý Hoàng Văn Mạnh cho biết, nhiều người không biết rằng, mình nói, mình xúc phạm người khác là vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức, cho nên ở khía cạnh nào đó, người ta rất dễ dàng thoải mái trong việc thực hiện hay thể hiện phát ngôn của mình một cách thái quá.

Thực tế cho thấy, mạng xã hội xuất hiện nhiều bài “bóc phốt” cá nhân, tổ chức… Những bài viết, video, clip, livestream trực tiếp ở dạng này thường nhận được lượt xem, chia sẻ rất cao, người bình luận, bàn tán bên trong các bài viết cũng tăng liên tục. Thậm chí, có những trang/nhóm mạng xã hội được lập ra để tập trung các bài đăng “bóc phốt” nhằm tăng lượt tương tác từ việc đáp ứng sự tò mò, hiếu kỳ của một bộ phận người dùng mạng xã hội.

Nhóm công bố hình ảnh người khác nhiều nhất vẫn rơi vào các sự việc liên quan đến tình cảm, yêu đương, ngoại tình, sản phẩn hàng hoá, giao thông… Khi ta công bố các dẫn chứng, hình ảnh không có căn cứ, không đúng các quy định của pháp luật, vô tình chính ta đang tạo bằng chứng tố cáo bản thân mình.

Luật sư Huỳnh Phương Nam, Phó Chủ nhiệm Đoàn luật sư thành phố Hà Nội phân tích, Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP (được sửa đổi bởi khoản 37 Điều 1 Nghị định 14/2022/NĐ-CP) quy định về việc vi phạm các quy định về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội; trang thông tin điện tử được thiết lập thông qua mạng xã hội như sau: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để thực hiện một trong các hành vi sau: Cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân; cung cấp, chia sẻ thông tin cổ súy các hủ tục, mê tín, dị đoan, dâm ô, đồi trụy, không phù hợp với thuần phong, mỹ tục của dân tộc…

Luật sư Huỳnh Nam đánh giá, Nghị định 15/2020/NĐ-CP rất coi trọng đến việc bảo vệ danh mục bí mật Nhà nước, đời tư cá nhân, nếu vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng. Biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật, hoặc gây nhầm lẫn, hoặc thông tin vi phạm pháp luật do thực hiện hành vi vi phạm quy định.

Nếu việc nói xấu, xúc phạm người khác nghiêm trọng hơn thì cơ quan điều tra có quyền áp dụng các biện pháp xử lý theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015.

“Việc cá nhân, tổ chức vi phạm chủ động xin lỗi trực tiếp, xin lỗi trên mạng xã hội thuộc các nền tảng như zalo, facebook, tiktok… và gỡ các nội dung đăng tải đối với người bị hại cũng là một trong các tình tiết để cơ quan chức năng đánh giá sự cầu thị, thành khẩn trước những gì mình gây ra cho người khác”, luật sư Nam nói.