Cán cân thu, chi vẫn tiềm ẩn mối lo

Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Tổng thu ngân sách Nhà nước (NSNN) 6 tháng ước đạt 346,12 ngàn tỷ đồng, mặc dù chưa...

Kinhtedothi - Tổng thu ngân sách Nhà nước (NSNN) 6 tháng ước đạt 346,12 ngàn tỷ đồng, mặc dù chưa đạt được một nửa dự toán cả năm (49%), nhưng so với cùng kỳ năm trước đã tăng 6%. Kết quả này càng có ý nghĩa trong điều kiện thu từ dầu thô đạt tỷ lệ thấp so với dự toán cả năm (38,6%), giảm sâu so với cùng kỳ năm trước (giảm 34,5%), trong điều kiện thu ngân sách từ xuất, nhập khẩu chỉ đạt 48,3% dự toán cả năm và tăng 5,1% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, thu, chi ngân sách 6 tháng đầu năm bên cạnh những kết quả tích cực, cũng còn là một trong 4 thách thức lớn hiện nay.

Ghi nhận mức giảm bội chi

Thu ngân sách/GDP trong 6 tháng đạt 25,1% - một tỷ lệ tuy thấp hơn mấy năm trước nhưng cũng khá cao. Với tiến độ này, dự đoán khả năng cả năm sẽ vượt trên 3,5% so với dự toán và có thể tăng với tốc độ khá. Nếu giá dầu thô tiếp tục tăng lên thì tỷ lệ vượt và tốc độ tăng sẽ còn cao hơn.
Làm thủ tục nộp thuế tại Chi cục Thuế quận Đống Đa, Hà Nội.     Ảnh: Chiến Công
Làm thủ tục nộp thuế tại Chi cục Thuế quận Đống Đa, Hà Nội. Ảnh: Chiến Công
Trong tổng thu NSNN, thu nội địa ước đạt 328,18 ngàn tỷ đồng, đạt 51,4% dự toán cả năm, tăng 15,4% so với cùng kỳ năm trước. Đây là khoản thu lớn nhất (chiếm tới 73,6% tổng thu, cao hơn tỷ trọng 67,6% của cùng kỳ và tỷ trọng 70,1% theo dự toán năm), cũng là khoản thu phản ánh trực tiếp kết quả sản xuất, kinh doanh đã có sự phục hồi tăng trưởng và hiệu quả của sản xuất, kinh doanh bước đầu đã có sự cải thiện so với cùng kỳ các năm trước. Tăng trưởng kinh tế 6 tháng cao nhất so với cùng kỳ 4 năm trước. Tỷ lệ giữa vốn đầu tư so với tốc độ tăng GDP trong 6 tháng (hệ số ICOR) đạt dưới 5 lần, thuộc loại thấp so với cùng kỳ nhiều năm trước. Khả năng cả năm có thể còn đạt thấp hơn, khi tăng trưởng kinh tế được dự đoán còn cao hơn tốc độ tăng đã đạt được trong 6 tháng. Do tốc độ tăng GDP cao lên trong khi tốc độ tăng số lượng lao động đang làm việc chậm lại, thì cũng có ý nghĩa là tốc độ tăng năng suất lao động cao lên. Tỷ lệ thu nội địa so với GDP trong 6 tháng đã đạt 18,4%, thuộc loại cao so với cùng kỳ nhiều năm trước và khả năng cả năm cũng đạt được trạng thái cao gần như vậy.

Tổng chi NSNN 6 tháng so với dự toán năm đạt thấp hơn của tổng thu. So với cùng kỳ, chi sự nghiệp tăng thấp nhất, do vậy, tỷ trọng trong tổng chi của khoản này đã giảm so với cùng kỳ. Chi đầu tư phát triển tăng cao hơn tốc độ tăng của tổng chi; chi trả nợ và viện trợ đạt tỷ lệ thực hiện so với dự toán năm cao nhất và tăng so với cùng kỳ cao nhất - thể hiện việc thực hiện cam kết với chủ nợ nói chung là nghiêm túc.

Do tỷ lệ thực hiện so với dự toán năm của tổng chi thấp hơn của tổng thu, nên bội chi trong 6 tháng so với dự toán năm đạt 43,8%.

Và những cảnh báo

Tuy đạt được các kết quả trên, nhưng về ngân sách cũng còn những hạn chế, bất cập và đứng trước những thách thức không nhỏ. Thu từ dầu thô bị hụt lớn so với dự toán năm và giảm sâu so với cùng kỳ (giá thanh toán 6 tháng đạt 60 USD/thùng, giảm 40 USD/thùng so với giá lập dự toán). Khả năng cả năm sẽ không đạt được dự toán và vẫn bị giảm so với năm trước, do khả năng giá dầu thô trên thế giới tuy có dấu hiệu tăng lên, nhưng dự đoán dù có tăng nhưng khó đạt được mức bình quân (100 USD/thùng) như dự toán ngân sách cả năm đã xây dựng. Để bù một phần vào khoản hụt thu này, 6 tháng đã tăng sản lượng khai thác (lên 8,28 triệu tấn, tăng 3,6%, tăng 165.000 tấn), tăng thu thuế nhập khẩu xăng dầu (lượng xăng dầu nhập khẩu 6 tháng tăng 12%, tăng 545.000 tấn), giá giảm 39,3% so với cùng kỳ, nên kim ngạch giảm 32% hay giảm 1.373 triệu USD, tương đương với khoảng 29,5 ngàn tỷ đồng.
Cán cân thu, chi vẫn tiềm ẩn mối lo - Ảnh 1
Thu từ xuất nhập khẩu đạt và tăng thấp, mặc dù nhập khẩu tăng cao (17,7%) và nhập siêu trở lại (3,75 tỷ USD). Khả năng khoản thu này khó vượt và tăng cao khi thực hiện các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới. Tuy nhiên, cần rà soát để tránh thất thu do hàng nhập lậu ở biên giới, gian lận thương mại..., nhất là nhập lậu từ Trung Quốc, thể hiện một phần ở chênh lệch số liệu của cơ quan thống kê của Trung Quốc và Tổng cục Thống kê Việt Nam.

Chi trả nợ tăng cao cũng là vấn đề cần được cảnh báo khi tỷ lệ thực hiện so với dự toán và tốc độ tăng so với cùng kỳ năm trước hiện ở mức cao nhất. Tỷ trọng trong tổng thu của khoản chi này đã cao hơn cùng kỳ năm trước. Bội chi 6 tháng đầu năm về quy mô tuyệt đối tuy đạt thấp so với dự toán năm, nhưng quy mô vẫn còn lớn (99.000 tỷ đồng). Nếu kể cả huy động trái phiếu Chính phủ thì quy mô và tỷ lệ bội chi còn cao hơn. Tỷ lệ bội chi ngân sách/GDP trong 6 tháng đầu năm đã đạt gần 5,6% - nếu không được kiềm chế thì cả năm sẽ cao hơn dự toán (5%) và cao hơn năm trước (5%). Việc huy động vốn cho ngân sách thông qua trái phiếu Chính phủ đạt thấp so với kế hoạch năm (250.000 tỷ đồng) và giảm khá sâu so với cùng kỳ năm trước do kỳ hạn dài và lãi suất không hấp dẫn với các ngân hàng thương mại.

Tin đọc nhiều

Kinh tế đô thị cuối tuần