Việt Nam là một trong những quốc gia đang phát triển, với GDP tăng trung bình 7,26%/năm trong giai đoạn 2001 - 2010 và 5,91% giai đoạn 2011 - 2015. Đi cùng với đó là yêu cầu và tốc độ phát triển cơ sở hạ tầng, công nghiệp hóa của Việt Nam cũng tăng nhanh chóng, kéo theo sức ép về nhu cầu sử dụng năng lượng trong sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp.
Đối mặt trước thực trạng thiếu nguồn năng lượng đang hiện hữu, ngay từ năm 2010, Quốc hội đã ban hành Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (Luật SDNL.TK&HQ) - Luật số 50/2010/QH12 nhằm triển khai, đẩy mạnh các công tác quản lý, kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả tới toàn thể người dân. Đồng thời Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Danh mục phương tiện, thiết bị tiết kiệm năng lượng được trang bị, mua sắm đối với cơ quan, đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước (Quyết định số 68/2011/QĐ-TTg) vào năm 2011.
Qua hơn mười năm thực hiện, Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và Quyết định 68/2011/QĐ-TTg đã có tác động tích cực đến hoạt động tiết kiệm năng lượng trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và sinh hoạt của cộng đồng trên phạm vi cả nước.
Nhưng trong quá trình thực thi, Luật cũng tồn tại một số vấn đề bất cập, gây ra những khó khăn, vướng mắc cho quá trình triển khai. Chủ tịch Hội KHCN SDNL TK&HQ Việt Nam Nguyễn Đình Hiệp dẫn chứng hiện việc tuân thủ Luật còn chưa nghiêm, các đối tượng thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật chưa thực hiện đầy đủ các quy định của Luật và các văn bản hướng dẫn đã ban hành; nhận thức của cộng đồng và doanh nghiệp còn hạn chế, chưa sẵn sàng tiếp cận với thông tin về công nghệ và các giải pháp tiết kiệm năng lượng; hoạt động SDNL TK&HQ trong một số lĩnh vực như: Giao thông vận tải, Xây dựng, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn còn còn nhiều hạn chế, nhỏ lẻ, chưa đáp ứng yêu cầu được quy định trong Luật; thiếu các quy định giám sát và những chính sách khuyến khích, ưu đãi đầu tư trong lĩnh vực tiết kiệm năng lượng,...
Do đó, để phù hợp hệ thống pháp luật hiện hành và tình hình thực tế triển khai các Chương trình/Dự án tiết kiệm năng lượng hiện nay, cần phải tiến hành đề xuất bổ sung, sửa đổi nội dung Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Từ đó, giúp nâng cao ý thức cộng đồng trong việc sử dụng tiết kiệm các nguồn năng lượng, giảm thiểu các hoạt động sử dụng lãng phí, nâng cao hiệu quả trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
