Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới

Cẩn trọng với dị ứng đạm sữa bò ở trẻ

Lê Mai
Chia sẻ Zalo

Kinhtedothi - Nhiều trẻ bị dị ứng sữa, nhưng cha mẹ lại nhầm lẫn với bệnh tiêu hóa hay các bệnh lý thông thường khác. Khi đưa trẻ đến Bệnh viện (BV) Nhi T.Ư khám và xét nghiệm, bác sĩ kết luận, trẻ bị dị ứng đạm sữa bò.

 Ảnh minh họa
Nhiều trẻ bị dị ứng

Một tuần nay, bé My (6 tháng tuổi, Ba Đình, Hà Nội) cứ uống sữa xong là có biểu hiện nôn và tiêu chảy, thậm chí có những lần đi ngoài ra máu. Nghi ngờ con mắc hội chứng lỵ, gia đình đưa bé đến khám tại BV Nhi T.Ư thì được biết, “thủ phạm” chính là do bé bị dị ứng đạm sữa bò.

Tương tự, bé Bin con chị Nguyễn Mai Linh (Đống Đa, Hà Nội) lại nổi mẩn đỏ xung quanh miệng. Nghĩ con nóng trong người nên chị mua mướp đắng pha nước tắm cho con, song tình trạng này không cải thiện. Gần đây, chị mới để ý thấy những nốt mẩn này chỉ xuất hiện sau mỗi lần con uống sữa từ 5 - 10 phút. Ban đầu, các nốt chỉ xuất hiện xung quanh vùng miệng, sau đó lan dần ra mặt rồi xuất hiện ở cả tay, chân và bụng. Tại phòng khám chuyên khoa Dị ứng, BV Nhi T.Ư, sau khi thăm khám và loại trừ các yếu tố bệnh lý, bác sĩ nghĩ đến khả năng cu Bin dị ứng đạm sữa bò. Kết quả làm test dị ứng sữa sau đó đã khẳng định chẩn đoán này.
Nuôi con bằng sữa mẹ là lựa chọn tốt nhất cho trẻ, đồng thời sữa mẹ cũng bảo vệ trẻ tốt nhất khỏi nguy cơ bị dị ứng thức ăn. Sữa mẹ có thành phần đạm từ người mẹ mà bé có thể dung nạp tốt nhất. Ngoài ra sữa mẹ còn có những thành phần giúp bảo vệ cho hệ tiêu hóa còn non nớt của trẻ trước các chất lạ như đạm có nguồn gốc từ thực phẩm.

Bác sĩ Nguyễn Ngọc Quỳnh Lê
Theo bác sĩ Nguyễn Ngọc Quỳnh Lê - chuyên khoa Miễn dịch - Dị ứng - Khớp, dị ứng đạm sữa bò là phản ứng của hệ thống miễn dịch cơ thể trẻ với thành phần đạm trong sữa bò và sản phẩm có nguồn gốc từ sữa bò. Đây là loại dị ứng có tỷ lệ mắc cao nhất trong các loại dị ứng thức ăn mà trẻ nhũ nhi và trẻ nhỏ thường hay gặp, chúng xuất hiện ở khoảng 2 – 7,5% trẻ trong độ tuổi này. Dị ứng này thường xảy ra từ vài phút đến vài giờ sau khi sử dụng sữa hoặc các chế phẩm từ sữa. Tuy nhiên, thường khi trẻ sau 3 tuổi, những dị ứng đó sẽ biến mất.

Cũng theo bác sĩ Lê, mỗi tháng, khoa Miễn dịch - Dị ứng – Khớp, BV Nhi T.Ư tiếp nhận nhiều trường hợp dị ứng đạm sữa bò với những biểu hiện bệnh ở các cơ quan khác nhau. Các triệu chứng này có thể xuất hiện ngay sau khi trẻ uống sữa (trong vòng 2 giờ) gọi là phản ứng dị ứng nhanh, hoặc xuất hiện muộn hơn (trên 48 giờ) gọi là phản ứng dị ứng chậm. Trường hợp như con trai chị Linh là biểu hiện của dị ứng sữa nhanh. Ngoài dấu hiệu nổi mẩn sau khi dùng sữa bò, thì những trẻ thuộc nhóm này còn có thể xuất hiện khò khè, nôn ói. Trẻ dị ứng muộn thường có một số biểu hiện như đi tiêu phân lỏng, có thể ra máu, căng cứng bụng, rất dễ nhầm lẫn với biểu hiện các bệnh lý đường tiêu hóa.
Theo các bác sĩ, dị ứng đạm sữa bò ở trẻ xảy ra khi hệ thống miễn dịch trong cơ thể trẻ cho rằng các thành phần protein trong sữa bò là có hại cho cơ thể, từ đó cơ thể sẽ tự động sản xuất ra các kháng thể miễn dịch IgE có tác dụng trung hòa các protein này (chất gây dị ứng). Khi cơ thể tiếp xúc với đạm sữa bò ở những lần tiếp theo, kháng thể IgE nhận ra chúng và báo cho hệ thống miễn dịch giải phóng histamin và các hóa chất trung gian gây dị ứng khác. Đây chính là nguyên nhân gây ra một loạt các dấu hiệu và triệu chứng dị ứng ở trẻ như chảy nước mũi, ngứa mắt, khô họng, phát ban, nổi mề đay, buồn nôn, tiêu chảy, khó thở và sốc phản vệ…

Chăm sóc trẻ dị ứng đạm sữa bò

Trẻ dị ứng đạm sữa bò thường có khả năng mắc một số bệnh lý dị ứng khác như dị ứng với thực phẩm khác (trứng, đậu nành, đậu phộng, thịt bò, lạc…), viêm da cơ địa, hen và viêm mũi dị ứng. Bên cạnh đó, dị ứng đạm sữa bò có tính chất di truyền, những trẻ có bố và (hoặc) mẹ có tiền sử mắc các bệnh dị ứng thì thường có nguy cơ mắc dị ứng đạm sữa bò cao hơn những trẻ khác.

Khi được chẩn đoán là dị ứng đạm sữa bò thì trẻ cần phải kiêng sữa bò và các chế phẩm từ sữa bò. Kiểm soát những thực phẩm mà mẹ và bé ăn hoặc uống. Sữa cũng có thể “ẩn” trong rất nhiều sản phẩm khác, vì vậy, mẹ nên kiểm tra nhãn các sản phẩm này xem có thành phần của sữa hay không. Những trẻ này sẽ được các bác sĩ khuyến cáo tiếp tục duy trì nuôi con bằng sữa mẹ kết hợp với chế độ ăn dặm hợp lý. Nếu trẻ không thể tiếp tục bú mẹ, bác sĩ sẽ kê sử dụng sữa có đạm thủy phân hoàn toàn. Ngoài ra, các loại sữa công thức amino acid, không chứa bất kì một chuỗi protein nào, có thể được sử dụng nếu trẻ khó sử dụng sữa thủy phân.

Một điểm đáng lưu ý là dị ứng đạm sữa bò chỉ là một tình trạng tạm thời và hầu hết sẽ khỏi khi trẻ từ 1 đến 4 tuổi. Khi trẻ được 1 tuổi (hoặc có thể thay đổi tùy vào chẩn đoán của bác sĩ chuyên khoa), bác sĩ sẽ yêu cầu cho trẻ thử dùng lại các sản phẩm dinh dưỡng thông thường có chứa sữa bò. Điều này phải được thực hiện kỹ lưỡng dưới sự theo dõi của bác sĩ để có thể thực hiện thêm các xét nghiệm về dị ứng cho trẻ. Nếu không có phản ứng nào xảy ra, rất nhiều trẻ bị dị ứng đạm sữa bò khi còn nhỏ có thể bắt đầu lại chế độ ăn bình thường, bao gồm sữa và những chế phẩm từ sữa.