Cảnh báo thủ đoạn lợi dụng công nghệ Deepfake để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản

Thời gian qua, mặc dù Công an TP Hà Nội cũng như các cơ quan thông tấn, báo chí có nhiều khuyến cáo tới người dân về việc các đối tượng xấu đang lợi dụng công nghệ Deepfake để tạo ra những video giả mạo với hình ảnh và giọng nói giả danh bạn bè, người thân nhắn tin, gọi điện để lừa đảo nhằm chiếm đoạt tài sản của người dân.

Đặc biệt, để che giấu những sai sót như hình ảnh mờ, âm thanh không khớp, hoặc biểu cảm khuôn mặt thiếu tự nhiên, các đối tượng thường viện cớ “sóng yếu” để nhanh chóng kết thúc cuộc gọi, khiến nạn nhân không kịp phát hiện.

Đây không phải thủ đoạn mới nhưng nhiều người vẫn mất cảnh giác, sập bẫy lừa đảo của các đối tượng.

Điển hình như trường hợp bà N (trú tại Đống Đa, Hà Nội) có nhận được tin nhắn qua ứng dụng Messenger từ tài khoản facebook có tên và ảnh của con của bà. Nội dung tin nhắn nhờ bà chuyển 150 triệu đồng cho con vì đang nợ bạn bè.

Bà N nghi ngờ và gọi lại vào ứng dụng Messenger nhưng tài khoản facebook đó nói lại “con đang bận lắm, nhắn tin đi.” Thấy giọng nói giống với giọng của con, bà N đã chuyển 150 triệu đồng theo số tài khoản mà người kia cung cấp.

Sau khi chuyển tiền xong, tài khoản facebook đó lại gọi báo “bạn của con đang cần tiền để chữa bệnh, mẹ chuyển cho bạn con 400 triệu đồng nhé.” Lúc này bà phát hiện ra mình bị lừa và đến cơ quan công an trình báo.

Để phòng tránh lừa đảo, Công an TP Hà Nội khuyến cáo người dân khi nhận được tin nhắn hoặc cuộc gọi yêu cầu vay, mượn tiền, phải luôn bình tĩnh xác minh, nhất là các cuộc gọi có nội dung cần tiền gấp, chuyển tiền ngay. Gọi trực tiếp qua số điện thoại thông thường hoặc gặp mặt trực tiếp để kiểm chứng.

Bên cạnh đó, người dân tránh bấm vào các đường link lạ, dù người gửi là những người quen. Khi chuyển tiền, luôn kiểm tra kỹ thông tin tài khoản ngân hàng để chắc chắn tên người nhận khớp với người mà bạn dự định chuyển tiền.

Người dân cũng nên chú ý những dấu hiệu bất thường trong cuộc gọi video, như: Khuôn mặt thiếu cảm xúc, âm thanh và khẩu hình không đồng bộ, hoặc ánh mắt và cử động không tự nhiên. Khi gặp các trường hợp có dấu hiệu lừa đảo, người dân cần kịp thời trình báo cơ quan Công an để ngăn chặn và xử lý theo quy định của pháp luật.

Liên quan đến công tác phòng chống tội phạm trên không gian mạng, thời gian qua, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an TP Hà Nội phát hiện nhiều trang thông tin điện tử của cơ quan Nhà nước (gov.vn) bị lợi dụng để cài cắm, đăng tải, chuyển hướng hoặc liên kết với nội dung quảng cáo không phù hợp như game bài, cờ bạc…

Đặc điểm chung của hình thức tấn công này là hacker sẽ lợi dụng các lỗ hổng bảo mật để chiếm quyền kiểm soát website, máy chủ, từ đó chèn link quảng cáo, thậm chí cài mã độc để truy cập bất cứ nội dung nào, đều bị chuyển hướng sang website cờ bạc, cá độ.

Việc bị chèn link ẩn quảng cáo cờ bạc, cá độ trực tuyến trên, có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của các cơ quan nhà nước, tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh mạng, an toàn thông tin, gia tăng tội phạm về cá độ, đánh bạc.

Để kịp thời ngăn chặn các hoạt động trái phép nêu trên, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an TP Hà Nội đề nghị các cơ quan, đơn vị chủ quản về hệ thống thông tin chủ động rà soát lại toàn bộ hệ thống website của mình, chú trọng rà soát các trang mã nguồn, cần chú ý đặc biệt đến những file mới được tạo hoặc có thời gian tạo khác biệt với phần lớn các file khác trong cùng thư mục.

Ngoài ra, các cơ quan, đơn vị kiểm tra mật khẩu quản trị, mật khẩu truy cập cơ sở dữ liệu; thực hiện đánh giá tổng thể an ninh mạng cho hệ thống, đồng thời triển khai các giải pháp giám sát tự động nhằm phát hiện ra các thay đổi bất thường, từ đó có hướng xử lý kịp thời.

Cùng với đó, tăng cường giám sát và sẵn sàng các phương án xử lý khi phát hiện có dấu hiệu bị cài cắm, khai thác, tấn công mạng; thường xuyên theo dõi kênh cảnh báo của các cơ quan chức năng và các tổ chức lớn về an toàn thông tin để phát hiện kịp thời các nguy cơ tấn công mạng./.