Cắt “chân rết” của một tổ chức rửa tiền lớn

Ngay sau khi nắm được thông tin trên, Cục Cảnh sát hình sự (C45) Bộ Công an đã quyết định điều tra vụ án kinh doanh trái phép tiền điện tử LR trên lãnh thổ Việt Nam.

Vụ án trên bắt nguồn từ việc Tổng cục Cảnh sát phòng chống tội phạm (Tổng cục VI) Bộ Công an nhận được công văn của cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ và từ Đại sứ quán Mỹ tại Campuchia đề nghị hỗ trợ xác minh về tổ chức tội phạm sử dụng công nghệ cao đánh cắp dữ liệu trong hệ thống máy tính để tống tiền. Đường dây này liên quan 4 người Việt Nam cư trú tại Hải Phòng được báo nhận tiền thông qua hệ thống chuyển tiền của Western Union. Tuy nhiên, các điều tra viên phát hiện những người được nêu tên trên chưa từng đến nhận tiền tại các đại lý Western Union, các giao dịch trên được thực hiện qua Công ty CP Thịnh Vũ (có trụ sở tại TP Hải Phòng, do Vũ Văn Lăng, 30 tuổi, làm giám đốc), Công ty TNHH Giao dịch nhanh (ở quận Lê Chân, TP Hải Phòng, do Nguyễn Thế Dũng làm giám đốc).

Sơ đồ đường đi của tội phạm rửa tiền.

Điều tra ban đầu cho thấy, Lăng lập Công ty Thịnh Vũ từ năm 2008, làm đại lý phụ cho Ngân hàng Đầu tư và Phát triển chi nhánh Hải Phòng (BIDV Hải Phòng) để chi trả kiều hối thông qua hệ thống Western Union. Nhưng Lăng không hề kinh doanh mà để có quyền chi trả ngoại tệ phục vụ việc kinh doanh tiền ảo. Lăng đã sử dụng bản sao giấy CMND của nhiều người, lập hồ sơ khách hàng để nhận tiền thông qua đại lý chi trả Western Union của Thịnh Vũ, Nam Phong và Giao dịch nhanh. Trước đó, Lăng đã gom LR từ trong và nước ngoài sau đó bán cho người nước ngoài để thu lợi, các giao dịch nói trên được thực hiện thông qua mạng internet.

Trên thực tế, tại Việt Nam có một trang web tiếng Việt có liên hệ với Liberty Reserve. Dù chưa được cấp phép nhưng trang web này đã cung cấp dịch vụ chuyển tiền và quảng bá có giao dịch với các ngân hàng trong nước. Qua hệ thống LR, người dùng sẽ chuyển từ USD hoặc Euro sang một loại tiền ảo để giao dịch trên internet. Ngay trang chủ của website này có phần hỗ trợ cho phép người dùng mua và bán tiền LR và việc chuyển tiền sẽ được gửi qua một trong 4 ngân hàng của Việt Nam là Vietcombank, Vietinbank, Đông Á và ACB.

Đây là vụ án “tiền ảo” đầu tiên bị phá tại Việt Nam và theo nhận định của các điều tra viên, LR có thể là “điểm cuối cùng” của chuỗi các hoạt động phạm pháp. Từ mua bán thông tin thẻ tín dụng, trộm cắp hàng hóa, tống tiền, làm thẻ tín dụng giả, cá độ bóng đá... đều được các đối tượng thanh toán cho nhau bằng LR, sau đó được đổi thành tiền đồng Việt Nam hoặc ngoại tệ.

Trao đổi về câu chuyện rửa tiền qua LR, ông Ngô Ngọc Đông, Tổng Giám đốc Công ty Chuyển mạch Tài chính Quốc gia (BankNet) khẳng định, đơn vị này không có hoạt động nào liên quan đến Liberty Reserve. Trong khi đó, ông Đỗ Minh Toàn, Tổng Giám đốc Ngân hàng ACB cho biết: “Chúng tôi không có ký kết hợp đồng nào với công ty chuyển tiền LR”.

Dưới góc độ chuyên môn, một lãnh đạo cấp Cục thuộc Ngân hàng Nhà nước chia sẻ, về bản chất LR là tiền điện tử và có thể mua bán như tiền thật như mua xe, mua nhà. Ông cũng phủ nhận việc nhiều tờ báo coi LR là một loại ngoại tệ nên trang web đăng và giao dịch loại tiền này cũng không thể coi là một điểm thu đổi ngoại tệ. Tuy nhiên, website giao dịch LR là một kênh thanh toán và nếu quản lý không tốt sẽ bị các đối tượng tội phạm lợi dụng.