Các quan chức châu Âu cho biết, 3 cường quốc còn lại trong Thỏa thuạn Hạt nhân Iran, còn gọi là Kế hoạch Hành động toàn diện chung (JCPOA), đang nỗ lực để sớm đưa vào hoạt động cơ chế tài chính riêng giữa các nước Liên minh châu Âu với Iran không sử dụng đồng USD sau khi Mỹ rút khỏi JCPOA và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Iran.
Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Đức, bà Maria Adebahr hôm 10/5 cho biết, 3 cường quốc châu Âu đang nỗ lực để sớm đưa vào vận hành kênh thanh toán đặc biệt tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại với Iran nhằm “né” các lệnh trừng phạt của Mỹ.
Phát biểu tại một cuộc họp báo ở Berlin, bà Adebahr tái khẳng định cam kết của Đức đối với thỏa thuận hạt nhân với Iran và kêu gọi Tehran tiếp tục thực hiện đầy đủ thỏa thuận JCPOA. “Chúng tôi đang nỗ lực để vận hành Công cụ hỗ trợ trao đổi thương mại đặc biệt (INSTEX)” – nữ phát ngôn Adebahr cho hay, và nói thêm rằng cơ chế chưa thể được thực hiện do tính chất rất phức tạp công cụ đặc biệ này và do một số kỳ vọng cao từ phía Iran.
Trước đó, Vương quốc Anh đã cam kết với thỏa thuận hạt nhân và sẽ cố gắng thực hiện INSTEX - cơ chế thanh toán được 3 nước châu Âu thiết lập vào tháng 1 để tiếp tục giao dịch thương mại với Iran bất chấp lệnh trừng phạt của Mỹ, ông Richard Moore, Phụ trách các vấn đề chính trị tại Bộ Ngoại giao Anh phát biểu trong cuộc họp hôm 9/5 tại Tehran với Thứ trưởng Ngoại giao Iran Seyyed Abbas Araqchi.
Ông Moore cũng tuyên bố rằng London sẽ tiếp tục nỗ lực để đáp ứng các yêu cầu từ phía Iran.
Về phần mình, Thứ trưởng Araqchi đã hối thúc các bên ký kết còn lại tham gia thỏa thuận JCPOA tiếp tục thực hiện các cam kết của họ theo thỏa thuận đã được quy định trong các tuyên bố của Ủy ban hỗn hợp JCPOA sau khi Washington rút khỏi thỏa thuận lịch sử.
Ông Araqchi cũng kêu gọi châu Âu thực hiện các bướcđi thực tế để bảo đảm lợi ích của Iran trong lĩnh vực dầu mỏ và ngân hàng trước thời hạn 60 ngày mà Tehran đặt ra hôm 8/5.
Trước đó, hôm 8/5, Iran tuyên bố sẽ ngừng thực hiện một phần các cam kết của mình theo JCPOA để đáp trả việc chính quyền Washington rút khỏi thỏa thuận, đồng thời đặt thời hạn 60 ngày để châu Âu áp dụng các biện pháp thiết thực để đảm bảo lợi ích của Iran theo thỏa thuận, nếu không Tehran sẽ giảm thêm các cam kết.
Iran cũng chỉ trích mạnh mẽ sự chậm trễ trong việc ra mắt kênh thanh toán thay thế Iran - EU, nói rằng các nước châu Âu chưa thực hiện bất kỳ biện pháp thực tế nào để giảm bớt tác động của lệnh trừng phạt kinh tế của Washington đối với Tehran sau khi Mỹ rút khỏi JCPOA tháng 5 năm ngoái./.
