Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh ung thư

TS Trần Đăng Khoa (Giám đốc Bệnh viên Ung bướu Hà Nội)
Chia sẻ Zalo

Mỗi năm, nước ta có khoảng 150.000 bệnh nhân chết vì ung thư, trong đó 80% bị sụt cân, 30% chết vì suy kiệt trước khi qua đời do khối u.

Việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng hợp lý trước, trong và sau quá trình điều trị nhằm tăng cường thể lực cho bệnh nhân.
Để đảm bảo dinh dưỡng hợp lý, người bệnh cần phải ăn uống đầy đủ thực phẩm đảm bảo các nhóm chất: Đạm, bột, đường, béo, vitamin, khoáng chất, nước.
Cụ thể, nhóm đạm: Thịt cung cấp cho cơ thể các loại acid amin thiết yếu, tuy nhiên, khẩu phần ăn phải cân đối giữa protein động vật và thực vật. Các loại thịt màu trắng như thịt gia cầm sẽ có lợi hơn cho sức khỏe. Bên cạnh đó, cơ thể cũng cần bổ sung thêm các nguồn sắt, kẽm... từ các loại thịt có màu đỏ như thịt lợn nạc, thịt bò. Các loại tôm, cua, cá, nhuyễn thể và hải sản cũng là nguồn cung cấp các acid amin và vi chất dinh dưỡng quý giá cho cơ thể. Ngoài ra, các loại thức ăn chế biến từ sữa, trứng cũng là nguồn đạm thiết yếu cho cơ thể.
Nhóm tinh bột: Nên chọn các loại ngũ cốc nguyên hạt (gạo, ngô, lúa mì, hạt lúa mạch), các loại củ (khoai tây, khoai lang, khoai sọ, sắn...) rất tốt trong thời kỳ điều trị bằng hóa chất và phóng xạ, khi cảm thấy buồn nôn, nôn mửa… Tránh các loại thực phẩm chế biến sẵn chứa đường đơn, gây nhiều tác hại cho cơ thể, đồng thời các chất phụ gia cho thêm vào thực phẩm trong quá trình chế biến và bảo quản cũng là một trong những nhân tố góp phần làm tăng tỷ lệ bệnh nhân ung thư.
Chất béo (Lipid): Là chất cho giá trị năng lượng cao, giúp hình thành cấu trúc tế bào cơ thể. Do đó, trong khẩu phần ăn hàng ngày cần phải có một hàm lượng lipid nhất định, dễ tiêu hóa, chưa qua tinh chế. Tránh các loại thực phẩm chế biến theo cách muối như dưa chua, cá om muối; không ăn thịt, cá hun khói, thực phẩm nướng rán nhiều dầu mỡ, không ăn cay.
Rau quả: Chọn các loại quả tươi sạch, đảm bảo chất lượng vệ sinh ATTP, bảo quản trong điều kiện lạnh, hạn chế làm mất các vitamin trong quá trình chế biến cũng như sơ chế, bảo quản. Rau, quả rất có lợi cho sức khỏe do cung cấp các loại vitamin. Ăn nhiều trái cây, rau, quả sẽ giúp phòng ngừa bệnh.
Một điều cần thiết với các bệnh nhân ung thư là nên ăn thành nhiều bữa trong ngày với số lượng ít để người bệnh dễ hấp thụ dưỡng chất, và nên ăn lỏng để dễ tiêu hóa (phômai, khoai tây nghiền, mỳ sợi, bún, phở, bột ngũ cốc...). Người bệnh nên tránh ăn các thức ăn khô, cứng, chứa nhiều đường. Trong bữa ăn nên có rau, nước cam ép, nước hoa quả ép. Bên cạnh đó, vệ sinh răng miệng tối thiểu 4 lần/ngày, tránh súc miệng bằng các dung dịch có chứa cồn.
Ngoài ra, đối với bệnh nhân ung thư nên chịu khó vận động, ít nằm một chỗ để cơ thể được thoải mái, đầu óc thư giãn, tránh suy nghĩ quá nhiều về bệnh sẽ giúp cho việc điều trị đạt kết quả cao hơn.