Chờ đợi gì từ việc nâng cấp tài khoản ETC thành ví điện tử?

Nhiều hạn chế, bất cập

Thẻ ETC và tài khoản ETC là hai khái niệm xuất hiện cùng thời điểm dự án thu phí không dừng bắt đầu triển khai, tức là đã tồn tại từ nhiều năm nay.

Tuy nhiên, trong suốt một thời gian dài, cả hai sản phẩm được coi là thành quả của công nghệ tiên tiến này đều phải chịu ánh mắt dò xét và sự thờ ơ của các chủ phương tiện.

Một trong những nguyên nhân lớn nhất dẫn đến sự thờ ơ này chính là bởi những bất cập, hạn chế của cả thẻ ETC lẫn tài khoản ETC.

Trong khi nhiều thẻ ETC dù đã được dán xong nhưng vẫn không thể nhận diện khi đi qua các trạm thu phí thì sự ra đời của tài khoản ETC lại không được nhiều chủ xe đón nhận bởi họ lo ngại việc tồn đọng tiền trong tài khoản nếu như họ đã nạp tiền vào tài khoản nhưng xe ít đi hoặc chủ yếu đi trên quốc lộ mà không đi trên cao tốc.

Lo ngại này là chính đáng bởi nếu sự tồn đọng trên xảy ra, người tiêu dùng mà cụ thể là các chủ phương tiện sử dụng dịch vụ ETC sẽ chịu thiệt khi đã lỡ nạp tiền vào tài khoản mà vô tình rơi vào tình trạng tiến thoái lưỡng nan, rút tiền không được mà tiêu hết tiền trong tài khoản cũng chẳng xong.

Ngoài lo ngại trên, những lỗi kỹ thuật trong quá trình sử dụng dịch vụ thu phí không dừng kéo dài dai dẳng trong suốt thời gian qua cũng là một nguyên nhân khiến cho nhiều chủ phương tiện vẫn chưa thật sự mặn mà với việc nạp tiền vào tài khoản ETC dẫu cho xe họ đã dán thẻ và đã mở xong tài khoản ETC.

Điều này khiến cho hiện nay còn không ít chủ xe vẫn do dự chưa muốn nạp tiền vào tài khoản ETC mặc dù việc triển khai thu phí không dừng hoàn toàn trên phạm vi cả nước đã được triển khai từ đầu tháng 8/2022.

Chẳng cần nói đâu xa, ngay chính tại cao tốc “điểm” của thu phí không dừng - cao tốc Hà Nội - Hải Phòng, sau 2 tháng triển khai thu phí không dừng hoàn toàn nhưng vẫn còn hàng nghìn trường hợp không đủ điều kiện đi vào.

Cụ thể, theo đại diện Công ty Quản lý khai thác đường cao tốc ô tô Hà Nội - Hải Phòng, thuộc Tổng Công ty phát triển hạ tầng và đầu tư tài chính Việt Nam (VIDIFI), sau 2 tháng thí điểm chỉ có thu phí tự động không dừng trên tuyến, trung bình mỗi ngày vẫn có gần 1.300 xe chưa dán thẻ, lưu thông lần đầu, chưa nạp tiền để kích hoạt tài khoản hoặc không đủ tiền đi vào trạm thu phí.

Chi tiết hơn, trong tháng 7/2022 có hơn 7.400 lượt xe chưa dán thẻ đi vào cao tốc Hà Nội - Hải Phòng; hơn 32.000 lượt xe chưa nạp tiền vào tài khoản giao thông ở làn vào, hơn 22.500 lượt xe không đủ số dư trong tài khoản để thanh toán ở làn ra.

Bên cạnh đó, trung bình có 5 lượt phương tiện từ chối sử dụng dịch vụ, không dán thẻ và đã được hướng dẫn ra khỏi cao tốc. Ngoài ra, trong tháng 7/2022, có gần 100 trường hợp phương tiện dán từ 2 thẻ trở lên.

Khi những xe này đi vào cao tốc, thiết bị làn vào hoặc làn ra không đọc được thẻ, hoặc làn vào đọc 1 thẻ, làn ra đọc 1 thẻ khác, dẫn đến phải dừng phương tiện để xử lý thủ công. Nếu tình trạng này không được xử lý triệt để, các xe này phải tiếp tục dừng lại khi lưu thông ở lần sau, gây mất thời gian chờ đợi, tăng nguy cơ va chạm giao thông tại làn ETC.

Ví điện tử sẽ là lời giải cho tài khoản ETC

Để giải quyết dứt điểm những hạn chế, bất cập xoay quanh tài khoản ETC, mới đây, Bộ GTVT đã cho phép các đơn vị cung cấp dịch vụ thu phí không dừng nâng cấp tài khoản giao thông ETC thành ví điện tử.

Theo đó, Bộ GTVT đã có văn bản hướng dẫn Công ty Thu phí tự động VETC làm việc với các cơ quan quản lý Nhà nước để hoàn tất thủ tục, đưa ví điện tử vào hoạt động trong 6 - 9 tháng tới. Việc nâng cấp tài khoản ETC lên thành ví điện tử là ý tưởng do chính VETC đề xuất với Bộ GTVT trước đó với kỳ vọng điều này sẽ tạo tiện lợi cho người sử dụng.

Đại diện VETC cho rằng, ứng dụng thanh toán số vào giao thông thông minh là xu hướng toàn cầu vì đặc tính hoạt động giao thông cần an toàn, nhanh chóng và chính xác.

Do đó, khi tài khoản ETC trở thành ví điện tử, người dùng ETC sẽ có nhiều lợi ích. Ngoài thanh toán khi qua các trạm thu phí không dừng, chủ xe có thể thanh toán chi tiêu khác như trả phí đỗ xe, vào sân bay, cảng biển... Khi đó, dòng tiền trong tài khoản giao thông được sử dụng với nhiều mục đích.

Chuyên gia giao thông Nguyễn Văn Thanh - nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam nhận định, việc Bộ GTVT đồng ý với đề xuất nâng cấp tài khoản ETC lên ví điện tử của VETC có thể sẽ là tiền đề để các cơ quan quản lý Nhà nước trong lĩnh vực giao thông cũng như các đơn vị vận hành thu phí không dừng khắc phục được những hạn chế, bất cập mà tài khoản ETC đang vướng phải trong thời gian qua.

Một trong những hạn chế lớn nhất của tài khoản ETC là chỉ dùng để trả phí BOT khi đi qua các trạm thu phí trên cao tốc sẽ không còn nếu như được nâng cấp lên thành ví điện tử.

“Trước đây khi nạp tiền vào tài khoản ETC, anh chỉ có thể sử dụng để trả phí BOT. Nhiều người đã nạp tiền vào tài khoản rồi nhưng không sử dụng hết hoặc ít đi vào cao tốc sẽ chịu thiệt vì tiền bị tồn đọng, thậm chí có thể có nguy cơ mất hết số tiền đó trong trường hợp DN bị phá sản” - ông Nguyễn Văn Thanh phân tích và cho biết, nếu tài khoản ETC được nâng cấp lên thành ví điện tử, tức là ngoài dùng để trả phí BOT, tiền trong tài khoản giao thông còn có thể dùng để mua sắm, thanh toán tiền điện, nước, sinh hoạt phí... Điều này sẽ giúp người sử dụng không phải lo lắng như trước.

Chuyên gia giao thông này cũng cho rằng, tâm lý người dân thường hay e dè, lo ngại trước một chính sách mới hay một cách làm mới. Như việc nâng cấp thẻ ETC lên thành ví điện tử cũng vậy. Nhiều người lo ngại sẽ phát sinh bất cập như chính khi tài khoản ETC ra đời trước đó.

Tuy nhiên, nếu chúng ta không mạnh dạn làm, không dũng cảm thay đổi thì những cái mới, những cái tiến bộ cũng sẽ không có “đất diễn”. Như với trường hợp nâng cấp tài khoản ETC lên thành ví điện tử được kỳ vọng sẽ mang tới nhiều hiệu quả tích cực.