Bộ trưởng Cao Đức Phát: Đây là vấn đề hết sức nghiêm trọng, vì ảnh hưởng đến cuộc hàng ngày của nhân dân. Vì thế, trước thông tin vừa nêu, tôi đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn thuộc Bộ NNPTNT phối hợp với các địa phương tổ chức kiểm tra khẩn trương, thông báo kết quả cho nhân dân biết.
Hiện nay, kết quả kiểm tra bước đầu tại 6 cơ sở kinh doanh, chế biến lúa gạo tại TPHCM thì chưa phát hiện tồn dư của loại hóa chất đó trên gạo. Hiện việc kiểm tra đang được tiếp tục triển khai.
Thưa Bộ trưởng, với nhiều nông dân thì “tấc đất không còn là… tấc vàng nữa” khi có hiện tượng nông dân bỏ ruộng ở nhiều tỉnh, từ Hải Dương, Ninh Bình, Nam Định cho đến Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh... Bộ trưởng nhận định thế nào về hiện tượng không bình thường này?
Bộ trưởng Cao Đức Phát: Trước tình hình này, chúng tôi đang chỉ đạo các cơ quan thuộc Bộ NNPTNT phối hợp với các địa phương rà soát, kiểm tra, làm rõ nguyên nhân để đề xuất giải pháp khắc phục, đặc biệt là có giải pháp giúp bà con nâng cao thu nhập từ đồng ruộng để duy trì sản xuất.
Kết quả điều tra ban đầu cho thấy thời gian qua, do giá vật tư nông nghiệp tăng cao, giá đầu ra nhiều loại nông sản xuống thấp khiến thu nhập của bà con nông dân tại một số khu vực nhất định quá thấp. Điều này dẫn đến tình trạng nông dân bỏ ruộng, không sản xuất. Do đó, chúng tôi thấy biện pháp chính là phải tạo điều kiện cho bà con chuyển đổi cơ cấu cây trồng.
Vậy câu hỏi đặt ra là chúng ta có tiếp tục duy trì 3,8 triệu ha đất trồng lúa hay chuyển đổi sang các loại cây trồng có giá trị cao hơn, thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Cao Đức Phát: Trong điều kiện thị trường hiện nay, chúng ta tiếp tục chủ trương duy trì quỹ đất lúa vì lợi ích trước mắt và lâu dài, nhưng trên đất lúa bà con có thể chuyển sang cây trồng khác có hiệu quả kinh tế cao hơn, ví dụ như cây ngô. Hiện nước ta có nhu cầu rất lớn về thức ăn chăn nuôi, đang phải nhập khẩu và giá ngô cũng khá cao, có thể làm lợi cho nông dân.
Nhiều năm nay chúng ta phải đối mặt với nghịch lý “lúa đầy đồng nhưng nông dân không vui vì được mùa thì mất giá” hay chúng ta xuất khẩu gạo nhiều nhất, nhì thế giới nhưng giá bán lại thấp. Vậy đã đến lúc chúng ta phải thay đổi chiến lược như thế nào, thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Cao Đức Phát: Đã đến lúc chúng ta phải chuyển từ nền nông nghiệp tập trung cho sản lượng sang một nền nông nghiệp tập trung nâng cao chất lượng, đặc biệt là giá trị gia tăng đề làm tăng thu nhập cho nông dân. Điều đó đã thể hiện rất rõ trong Đề án tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Chắc Bộ trưởng đã đọc những bức tâm thư của những người nông dân gửi Bộ trưởng được đăng tải trên các phương tiện truyền thông đại chúng thời gian qua. Chương trình xin gửi Bộ trưởng một bức thư nữa của một nông dân ở ĐBSCL. Thư viết: “Chúng tôi luôn thấp thỏm, lo âu khi làm ra được hạt gạo nhưng không kiểm soát được số phận của hạt gạo. Xin hỏi Bộ trưởng, làm thế nào để chúng tôi có thể tiếp tục sống bằng nghề nông như cha ông bao đời nay”?
Bộ trưởng Cao Đức Phát: Tôi rất cảm động khi đọc những bức tâm thư của bà con nông dân. Những bức thư đó đã thể hiện tâm tư, nguyện vọng không chỉ của người viết mà còn của hàng triệu bà con nông dân trên mọi miền cả nước. Khi đọc những bức thư đó chúng tôi thấy trách nhiệm của mình cần nhanh chóng, quyết liệt để thực hiện có hiệu quả hơn nữa chủ trương của Đảng, Chính phủ để thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp, để sản xuất nông nghiệp đạt hiệu quả cao hơn, thông qua đó nâng cao nhanh hơn thu nhập và cải thiện đời sống của bà con nông dân.
Vậy trong Đề án tái cơ cấu nông nghiệp mà Bộ trưởng nói tới có đặt ra chỉ tiêu cụ thể về nâng cao mức thu nhập cho người nông dân trong thời gian tới hay không?
Bộ trưởng Cao Đức Phát: Trong Đề án đề ra chỉ tiêu đến năm 2020 phấn đấu tăng gấp hơn 2,5 lần thu nhập bình quân của người nông dân so với năm 2005.
