Chuyển đổi tư duy, tối ưu hóa quản trị doanh nghiệp bền vững

Đây là sự kiện đầu tiên trong chuỗi hội thảo thuộc khuôn khổ Diễn đàn Doanh nghiệp Phát triển bền vững Việt Nam (VCSF) 2022.

Tiếp cận các chuẩn mực ESG

Với trọng tâm về quản trị doanh nghiệp bền vững và thực hành đánh giá doanh nghiệp trên khung ESG (Kinh tế - Xã hội - Môi trường) đang nổi lên là một xu hướng dẫn dắt cho đầu tư trên phạm vi toàn cầu. Trong bối cảnh sau đại dịch, ngày càng có nhiều hơn các doanh nghiệp tiếp cận các chuẩn mực ESG, với mục tiêu phát triển kinh tế phải đi cùng với bảo vệ môi trường, phát triển con người và xã hội.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Chủ tịch chuyên trách VCCI, Chủ tịch VBCSD Nguyễn Quang Vinh nhận định, nhìn sâu vào mới thấy những yếu tố tưởng phi tài chính như ESG lại mang ý nghĩa tài chính rất lớn, vì một công ty đầu tư theo ESG. Hay nói cách khác, đầu tư cho hoạt động quản trị doanh nghiệp khoa học, chuyên nghiệp, là một công ty cam kết với sự phát triển bền vững và chắc chắn sẽ gặt hái được những lợi ích về mọi mặt trong dài hạn.

Tuy nhiên, để thực hành ESG cũng như quản trị doanh nghiệp hiệu quả, cũng cần sự đầu tư và đặc biệt là sự chuyển đổi tư duy toàn diện từ phía lãnh đạo doanh nghiệp.

“Từ năm 2016 đến nay, VCCI với hạt nhân là VBCSD đã tích cực thúc đẩy thực hành quản trị doanh nghiệp bền vững trong cộng đồng doanh nghiệp thông qua việc giới thiệu đến các doanh nghiệp Bộ chỉ số doanh nghiệp bền vững (CSI) và tổ chức Chương trình Đánh giá, Công bố Doanh nghiệp bền vững Việt Nam” - ông Nguyễn Quang Vinh cho biết.

Trong bài trình bày về “Quản trị phát triển bền vững - Chuyển đổi tư duy gắn với thực hành hệ thống ESG”, Chủ tịch HĐTV Deloitte Việt Nam, Phó Chủ tịch VBCSD Hà Thị Thu Thanh đã chia sẻ về tầm quan trọng của quản trị doanh nghiệp bền vững, trong đó đề cập tới những tác nhân chính thúc đẩy tiến trình này.

Đó là người tiêu dùng, các cơ quan quản lý và các nhà đầu tư. Việc tích hợp ESG là một đề bài nhiều thách thức, tuy nhiên khi Chính phủ đã có cam kết về phát thải ròng, ESG không còn là trách nhiệm, mà là một yếu tố để duy trì hoạt động kinh doanh liên tục và là cơ hội phát triển bền vững của doanh nghiệp trong bối cảnh mới. Đây không chỉ là câu chuyện của riêng các công ty đại chúng, công ty niêm yết, mà là của chung tất cả các doanh nghiệp.

Đại diện từ Hội đồng Doanh nghiệp vì sự PTBV Thế giới (WBCSD), Giám đốc Điều hành khu vực châu Á - Thái Bình Dương Joe Phelan đã trình bày về “Góc nhìn quốc tế: Giới thiệu Mô hình Ba tuyến cập nhật - Lồng ghép yếu tố ESG và các vấn đề phát triển bền vững”.

Trong đó, kết quả nghiên cứu từ WBCSD cho thấy, các doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc xác định những rủi ro về ESG trong công tác quản trị rủi ro hàng năm, cho dù ESG vẫn được đưa vào báo cáo bền vững thường niên của mình. Để đề xuất giải pháp cho việc này, WBCSD giới thiệu mô hình Ba tuyến mới.

Theo đó, ESG được tích hợp thông qua 3 trụ cột chính là Quản trị (bao gồm phát triển cơ chế quản trị và báo cáo theo khung ESG và gắn kết chặt chẽ với các bên liên quan), Quản lý (bao gồm phát triển công tác tiếp cận đa nguồn lực, đánh giá rủi ro thực chất theo ESG, và giám sát chất lượng dữ liệu/báo cáo về ESG), và cuối cùng là Kiểm toán nội bộ (có vai trò kiểm soát và bảo đảm tính chính xác của dữ liệu ESG trong doanh nghiệp, thúc đẩy công tác báo cáo về các ảnh hưởng kinh tế, xã hội của doanh nghiệp theo khung ESG, và tương tác chặt chẽ với hai trụ cột còn lại).

Cũng trong phần nội dung chia sẻ về kinh nghiệm ứng dụng ESG, Giám đốc Pháp lý và Đối ngoại, British American Tobacco (BAT) khu vực Đông Á Đỗ Hoàng Anh đã đưa ra những thông điệp về “Kiến tạo giá trị chung của doanh nghiệp từ thực hành ESG”.

Theo bà Hoàng Anh, ESG hiện được lồng ghép trong mọi hoạt động kinh doanh của BAT nhằm tạo ra các giá trị chung cho người tiêu dùng, nhân viên, cộng đồng và các bên liên quan. Thông qua các mục tiêu trung hòa cacbon, sử dụng năng lượng tái tạo, tiết kiệm nước và duy trì không có rác thải chôn lấp, song song với việc tái chế chất thải và sử dụng các nguồn cung bền vững, BAT có thể đóng góp vào nỗ lực chống biến đổi khí hậu, bảo toàn đa dạng sinh học và trồng rừng.

BAT cũng bảo đảm không có lao động trẻ em trong chuỗi cung ứng tại Việt Nam, mang lại sinh kế tốt hơn cho nông dân, đồng thời nỗ lực xây dựng văn hóa đa dạng và hòa nhập, trao quyền cho lãnh đạo nữ, tuân thủ các chuẩn mực đạo đức kinh doanh cũng như các nguyên tắc tiếp thị quốc tế.

Hướng đến phát triển bền vững

Hội thảo cũng đã theo dõi báo cáo kết quả nghiên cứu do VBCSD chủ trì thực hiện nhằm đánh giá thực trạng một số khu công nghiệp (KCN) tại Việt Nam theo khung Kinh tế - Môi trường - Xã hội và Quản trị (EESG). Nghiên cứu được VBCSD phối hợp thực hiện cùng các đối tác IDH Việt Nam, Pepsico Việt Nam, Nestlé Việt Nam, được triển khai từ tháng 1 - 6/2022 trong khuôn khổ Sáng kiến Khu công nghiệp bền vững - SIP. Số mẫu thực hiện chiếm 30% trên tổng số 397 KCN đang hoạt động trong nước.

Trưởng bộ phận Quan hệ Đối tác VBCSD Phạm Hoàng Hải chia sẻ, hiện Việt Nam chưa có cơ sở dữ liệu về thực trạng hoạt động của các KCN và các doanh nghiệp hoạt động trong KCN. Báo cáo nghiên cứu cũng chỉ ra thiếu sự phối hợp giữa các bên liên quan trong quản trị KCN như ban quản lý KCN, chủ đầu tư, chủ các doanh nghiệp trong KCN, cũng như các nhãn hàng để thực hiện phát triển bền vững doanh nghiệp và KCN. Yếu tố “đồng tạo dựng”, kết nối chặt chẽ các bên liên quan chính là điểm khác biệt của Sáng kiến SIP”.

Theo kết quả nghiên cứu, tỷ lệ ban hành chính sách phát triển kinh tế - xã hội, môi trường và quản trị bền vững thấp (chỉ 39% có chính sách quản lý rủi ro môi trường, 10% có chính sách thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, 13% có chính sách về chuyển đổi số...); các KCN quan tâm đến chính sách quản lý rủi ro (hay tuân thủ luật pháp) nhiều hơn các chính sách mang lại sự phát triển bền vững cho KCN và các doanh nghiệp tham gia. Trong số KCN được khảo sát, chỉ 22% KCN có chứng chỉ hệ thống quản lý, 76% KCN không có thông tin kiểm toán cấp doanh nghiệp. Các giá trị hoạt động của KCN chưa được đánh giá đầy đủ và chia sẻ rộng rãi.

Cũng theo ông Phạm Hoàng Hải, tiếp sau nghiên cứu này, VBCSD và IDH sẽ phối hợp thành viên Ban chỉ đạo Sáng kiến để xây dựng Bộ chỉ số KCN bền vững dựa trên khung ESG và tiến hành thử nghiệm mức độ tương thích, phù hợp của Bộ chỉ số trong quản trị KCN tại Việt Nam.