Chuyên gia hiến kế phát triển “thung lũng công nghệ sáng tạo” của Việt Nam

Đây là một trong những định hướng được các chuyên gia, nhà quản lý góp ý tại tọa đàm trao đổi về cơ chế, chính sách quản lý, hỗ trợ phát triển Khu CNC Hòa Lạc, do Ban Quản lý các Khu công nghệ cao và Khu công nghiệp TP Hà Nội tổ chức ngày 30/7.

Phát biểu khai mạc, Trưởng Ban Quản lý các Khu công nghệ cao và Khu công nghiệp TP Hà Nội Vũ Xuân Hùng cho biết, Khu CNC Hòa Lạc là khu công nghệ cao đầu tiên của cả nước, với sứ mệnh và mục tiêu là xây dựng để trở thành một đô thị khoa học công nghệ với đầy đủ hệ sinh thái khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Sau hơn 25 năm xây dựng, Khu CNC đã thu hút 110 dự án đầu tư với tổng vốn đăng ký 5 tỷ USD; đồng thời bước đầu Khu CNC Hòa Lạc đã hình thành được các cụm nghiên cứu - đào tạo - sản xuất công nghệ cao. Tuy nhiên, thực tiễn cũng cho thấy nhiều điểm nghẽn về thể chế, hạ tầng xã hội, nhân lực chất lượng cao và cơ chế thu hút hệ sinh thái đổi mới sáng tạo cần sớm được tháo gỡ.

Tại tọa đàm, các chuyên gia, nhà quản lý đã tập trung thảo luận một số chủ đề chính như: Mục tiêu, định hướng phát triển Khu CNC Hòa Lạc đến 2030, tầm nhìn 2045; các nhiệm vụ cần tập trung thực hiện trong giai đoạn tới; mô hình hoạt động phù hợp để đáp ứng yêu cầu phát triển mới; đề xuất cơ chế, chính sách đặc thù nhằm phát huy vai trò, sứ mệnh của Khu CNC Hòa Lạc.

Phát biểu tại tọa đàm, TS Nguyễn Quân - Chủ tịch Hội Tự động hóa Việt Nam, nguyên Bộ trưởng Bộ KH&CN nhấn mạnh: “Trái tim của Khu CNC Hòa Lạc phải là Khu nghiên cứu và phát triển (R&D), đây là hạt nhân để lan tỏa đổi mới sáng tạo và thu hút đầu tư công nghệ cao”.

TS Nguyễn Quân cho rằng, Khu CNC Hòa Lạc cần tiếp tục phát triển theo sứ mệnh đã được Chính phủ đặt ra ngay từ khi thành lập, đồng thời phải thích ứng với bối cảnh mới của kinh tế số và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

Để đạt được điều này, TS Nguyễn Quân đề xuất một số giải pháp trọng tâm như: Cho phép xây dựng nhà ở và dịch vụ ngay trong Khu CNC Hòa Lạc nhằm phục vụ nhu cầu của đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học, lao động chất lượng cao đến làm việc; hình thành một môi trường sống - làm việc đồng bộ, hấp dẫn; hình thành và vận hành Quỹ đầu tư mạo hiểm để thúc đẩy thương mại hóa các kết quả nghiên cứu, hỗ trợ startup và kết nối hệ sinh thái đổi mới sáng tạo; điều chỉnh, hoàn thiện quy hoạch Khu CNC Hòa Lạc theo hướng hợp lý, tích hợp các không gian nghiên cứu, sản xuất, dịch vụ và đô thị sáng tạo.

Theo TS Nguyễn Quân, đây là những yếu tố then chốt để Khu CNC Hòa Lạc thực sự trở thành “thung lũng công nghệ sáng tạo” của Việt Nam, đáp ứng kỳ vọng của Chính phủ và TP Hà Nội trong giai đoạn tới.

Chia sẻ tại tọa đàm, Phó Trưởng ban Chính sách, Chiến lược T.Ư Phạm Đại Dương cho rằng, Ban Quản lý cần tiếp tục nghiên cứu kỹ lưỡng, cụ thể hóa Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị và Kế hoạch số 01 của Ban Chỉ đạo T.Ư, nhất là các nhiệm vụ, giải pháp về phát triển công nghệ cao để từ đó định hướng xây dựng và phát triển Khu CNC Hòa Lạc trong thời gian tới. Việc triển khai đồng bộ các văn bản chiến lược này sẽ giúp Hòa Lạc gắn kết với quy hoạch vùng Thủ đô và các mục tiêu Quốc gia về khoa học - công nghệ trong tương lai.

Đồng thời nhấn mạnh, cần hình thành sàn giao dịch công nghệ nhằm thúc đẩy chuyển giao kết quả nghiên cứu, hỗ trợ thương mại hóa sản phẩm công nghệ cao, hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Ban Quản lý cần tham mưu UBND TP làm việc với Bộ KH&CN để đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Khu CNC Hòa Lạc, bảo đảm tính đột phá và hấp dẫn trong thu hút đầu tư công nghệ cao.

Bên cạnh đó, các đại biểu đã đưa ra nhiều phân tích sâu sắc, đánh giá thực trạng, đồng thời đề xuất giải pháp như: hoàn thiện cơ chế tự chủ cho Ban Quản lý, xây dựng mô hình đô thị đổi mới sáng tạo tích hợp, ưu tiên các ngành công nghệ lõi (AI, bán dẫn, công nghệ sinh học, vật liệu mới), phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp - viện - trường - doanh nghiệp và tăng cường liên kết vùng để tạo sức lan tỏa. Ngoài ra, các đại biểu cũng đề xuất cần tăng cường hoạt động quảng bá, xúc tiến đầu tư cho Khu CNC Hòa Lạc và điều chỉnh quy hoạch tổng thể, phân khu chức năng để phù hợp hơn với yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới…

Đề án phát triển Khu CNC Hòa Lạc hướng tới mục tiêu: đến năm 2030, cơ bản hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, thu hút tối thiểu 500 doanh nghiệp công nghệ cao; đến năm 2035, hình thành đô thị khoa học - công nghệ xanh, thông minh với cộng đồng hơn 100.000 nhân lực và đến 2045 trở thành “thung lũng công nghệ sáng tạo” của Việt Nam và khu vực châu Á.