Trả lời phỏng vấn hãng tin Tass hôm 29/9, Giám đốc Viện Chính trị Ukraine Ruslan Bortnik nói rằng hợp đồng khí đốt dài hạn giữa Hungary với tập đoàn Gazprom của Nga là hợp lý khi Kiev và Budapest đang tồn tại những bất đồng từ lâu. “Hợp đồng giữa Hungary với Gazprom nên được coi là hệ quả tự nhiên của sự xích mích kéo dài giữa Ukraine và Hungary”, ông Bortnik cho hay.
| Hôm 27/9, Chính phủ Hungary và Gazprom đã ký hợp đồng cung cấp 4,5 tỷ mét khối khí đốt hàng năm Budapest đến cuối năm 2036. Ảnh: EPA |
Bên cạnh đó, chuyên gia Ukraine cũng chỉ ra những lý do khách quan khiến Budapest quyết định ký hợp đồng khí đốt với Moscow. "Trường hợp của Hungary cũng tương tự như Đức khi quyết định hợp tác xây dựng tuyến đường ống khí đốt Dòng chảy Phương Bắc 2 với Nga. Cả Budapest và Berlin đều lo ngại vấn đề an ninh năng lượng không được đảm bảo khi chỉ phụ thuộc vào nguồn cung khí đốt được trung chuyển qua Ukraine”- chuyên gia Bortnik lý giải.
Theo ông Bortnik, động thái mới nhất này có nguy cơ dẫn đến việc Ukraine không thể tiếp tục trung chuyển khí đốt của Nga sang châu Âu sau năm 2024, khi hợp đồng hiện tại với Moscow kết thúc.
Tuy nhiên, ông Bortnik lưu ý rằng Hungary cũng sẽ chịu thiệt hại kinh tế sau khi ký hợp đồng khí đốt với Nga. “Do tuyến đường vận chuyển khí đốt thay đổi, Hungary sẽ phải xây dựng lại toàn bộ hệ thống vận chuyển năng lượng, và điều đó sẽ rất tốn kém” - ông Bortnik nói .
Theo chuyên gia Ukraine, hiện Kiev khó có thể thay đổi được thỏa thuận khí đốt Nga - Hungary. "Kiev có thể gia tăng sức ép đối với các tổ chức dân sự, doanh nghiệp, truyền thông hoặc đại diện chính trị của Hungary ở Ukraine, song điều này sẽ càng khoét sâu những bất đồng giữa hai nước”- chuyên gia Bortnik nhận định.
Ông Bortnik lưu ý thêm rằng đối thoại giữa Hungary và Ukraine có thể được hồi sinh "thông qua việc giảm giá quá cảnh khí đốt, giải quyết các vấn đề về hộ chiếu và ngôn ngữ”.
Cũng liên quan đến hợp đồng khí đốt với Gazprom, Thủ tướng Hungary vừa khẳng định "Hungary có quyền quyết định địa điểm để mua khí đốt".
Phát biểu với báo chí hôm 29/9 sau cuộc gặp với người đồng cấp Cộng hòa Séc Andrej Babis, Thủ tướng Viktor Orban tuyên bố, Hungary là một quốc gia có chủ quyền và nước này tự do lựa chọn nơi mua khí đốt tự nhiên.
"Khi xem xét các tuyến đường vận chuyển khí đốt, Ukraine phải dựa vào yếu tố đảm bảo an toàn về nguồn cung. Vì vậy, chúng tôi sẽ chọn nguồn cung cung cấp năng lượng an toàn nhất. Không ai có thể yêu cầu chúng tôi phải làm gì. Vấn đề này không phải việc của Ukraine, mà nó liên quan đến chủ quyền của Hungary" - Thủ tướng Orban nhấn mạnh.
Trước đó, hôm 27/9, Chính phủ Hungary và Gazprom đã ký hợp đồng cung cấp 4,5 tỷ mét khối khí đốt hàng năm Budapest đến cuối năm 2036. Trong đó, 3,5 tỷ mét khối khí đốt sẽ được chuyển qua Serbia và 1 tỷ mét khối qua Áo. Thỏa thuận có hiệu lực từ ngày 1/10. Các điều khoản có thể được thay đổi sau 10 năm.
