Chuyển nhượng cổ phần đầy khuất tất tại BVEC: Ai “chống lưng” cho sai phạm?

Do liên quan đến một số vấn đề chuyển nhượng vốn, ngày 16/3, Bộ GTVT tiến hành kiểm tra rà soát dự án (DA) này.

Nợ nhà thầu hàng trăm tỷ đồng

Năm 2009, DA BOT nâng cấp mở rộng QL51 dài 73,6km qua Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu do Công ty CP Phát triển đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (BVEC) làm chủ đầu tư trên cơ sở được Chính phủ và Bộ GTVT giao cho tổ hợp các DN, ngân hàng gồm: Tổng Công ty Đầu tư phát triển đô thị và Khu công nghiệp Việt Nam (IDICO), Tổng Công ty Sông Đà và Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) lập thành công ty cổ phần. Đến tháng 7/2015, Tổng Công ty Sông Đà và BIDV đã rút khỏi DA, thay vào đó là 2 cổ đông mới: Tổng Công ty CP Đầu tư phát triển xây dựng (DIC) và Công ty CP Xây dựng và Thương mại tổng hợp Thái Ninh (Công ty Thái Ninh). Việc thay đổi nhà đầu tư này cho đến nay vẫn chưa được phép của Chính phủ, Bộ GTVT theo quy định của hợp đồng BOT này (?).

Trạm thu phí tại huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu của dự án mở rộng BOT quốc lộ 51. Ảnh: Đông Hà

Tài liệu thể hiện, đến nay, sau 7 năm hoạt động nhưng việc góp vốn vào DA vẫn chưa đủ. Theo đó, tổng vốn đầu tư của DA khoảng 4.000 tỷ đồng thì các cổ đông phải góp vốn chủ sở hữu ít nhất 400 tỷ đồng. Tính đến tháng 7/2015, IDICO (nắm giữ 49% vốn điều lệ) góp được 106,5 tỷ đồng; DIC (nắm giữ 25% vốn điều lệ) nhưng chỉ góp được 23,7 tỷ đồng; Công ty Thái Ninh (nắm giữ 26% vốn điều lệ) nhưng cũng chỉ góp được 23,7 tỷ đồng.

Đến ngày 19/8/2015, BVEC bất ngờ đã chuyển trả lại cho IDICO 50 tỷ đồng trong số tiền vốn góp của IDICO. Do đó, vốn góp của IDICO vào DA BOT QL51 xuống còn 56,5 tỷ đồng. Liên quan đến vấn đề này, trả lời báo chí, ông Nguyễn Văn Đạt - Tổng Giám đốc IDICO khẳng định, Công ty không hề xin rút vốn và không hiểu vì sao BVEC trả lại vốn góp, trong khi các cổ đông chưa góp đủ vốn, nợ các nhà thầu chưa trả hết? Cũng theo ông Đạt, DA BOT QL51 chính thức thu phí từ năm 2012, nhưng cho đến nay BVEC vẫn đang nợ 4 nhà thầu là các công ty con của IDICO số tiền khoảng 150 tỷ đồng. Công ty CP Đầu tư phát triển Cường Thuận - IDICO, một nhà thầu khác trong DA BOT QL51 cũng cho rằng BVEC đang nợ khoảng 300 tỷ đồng.

Chỉ đạo ưu tiên bán cổ phần trái khoáy

Cũng tại DA BOT QL51, mới đây, IDICO có báo cáo gửi Bộ Xây dựng chấp thuận cho IDICO không tiếp tục tham gia góp vốn tại BVEC và đề nghị được thoái 100% phần vốn của IDICO đã góp tại BVEC. Theo đại diện IDICO, DA đầu tư mở rộng QL51 do BVEC thực hiện từ đầu năm 2008 đến nay chưa phát huy hiệu quả, chưa có lợi nhuận chia cổ tức. Mặt khác, Tổng Công ty đang tập trung nguồn vốn vào thực hiện đầu tư các DA trọng điểm như: Thủy điện Đak Mi 3, khu căn hộ cao tầng Tân Phú IDICO, Khu công nghiệp Phú Mỹ II, Phú Mỹ II mở rộng, khu công nghiệp Hưng Thạnh và Thế kỷ ở Long An, do đó nguồn vốn tham gia góp vốn điều lệ gặp khó khăn.

Ngày 18/6/2015, Công ty CP Đầu tư phát triển Cường Thuận - IDCO (CTC), là công ty liên kết của Tổng Công ty, đồng thời là nhà thầu tham gia thực hiện DA đã có Văn bản số 100/2015/CV-CTC về việc đề nghị Tổng Công ty xem xét chấp thuận cho CTC được mua lại phần góp vốn mà Tổng Công ty đã góp và tham gia góp phần vốn còn lại của Tổng Công ty tại BVEC với tư cách là cổ đông chính thức tại BVEC… Đến ngày 19/2/2016, Bộ Xây dựng có Công văn 282/BXD-QLDN do Thứ trưởng Bùi Phạm Khánh ký lại yêu cầu IDICO xây dựng phương án thoái vốn, xem xét ưu tiên mua cho Công ty Thái Ninh…

Ngày 16/3, Bộ GTVT tiến hành kiểm tra rà soát DA đầu tư xây dựng mở rộng QL51 Biên Hòa - Vũng Tàu. Theo Tổng Giám đốc IDICO Nguyễn Văn Đạt, DA QL 51 đã hoàn thành đưa vào sử dụng và thu phí hoàn vốn từ 4 năm trước (2012), nhưng đến nay vẫn chưa thể thanh quyết toán theo quy định. Số tiền thiếu nợ các nhà thầu xây dựng DA lên đến 300 tỷ đồng; việc triển khai thực hiện có nhiều sai sót… Đây là lý do khiến Bộ GTVT phải ban hành Văn bản số 694/QĐ-BGTVT (9/3/2016) thành lập Tổ rà soát DA đầu tư xây dựng mở rộng QL51.

Ông Đạt cho rằng, DA thực hiện từ năm 2008 bởi BIDV, IDICO và Tổng Công ty Sông Đà. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, BIDV đã tự ý chuyển nhượng DA cho Công ty Thái Ninh, Tổng Công ty Sông Đà chuyển nhượng cho DIC, nhưng không báo cáo Chính phủ và Bộ GTVT.

Đối với Văn bản 282/BXD-QLDN ngày 19/2/2016 do Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Phạm Khánh ký yêu cầu IDICO: “Ưu tiên chuyển nhượng cổ phần cho Công ty CP Xây dựng và Thương mại tổng hợp Thái Ninh là cổ đông hiện hữu”. Về vấn đề này, ông Đạt nêu quan điểm: Chỉ đạo sai quy định vì cổ đông này chưa phải là nhà đầu tư được Bộ GTVT chấp thuận, chưa góp vốn chủ sở hữu và không có năng lực thực hiện DA…