“Cơ chế đặc biệt” của châu Âu chưa đủ mạnh để cứu thỏa thuận hạt nhân Iran

Phát biểu tại Hội nghị An ninh Munich ở Đức, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif tuyên bố, châu Âu cần hành động nếu muốn bảo toàn quan hệ với Tehran nhằm cứu vãn Thỏa thuận hạt nhân sau khi khi Mỹ rút. 

Bộ trưởng Zarif cho rằng cơ chế thanh toán mới của châu Âu không dùng đồng USD trong giao dịch thương mại với Iran chưa đủ mạnh và không đạt được mục tiêu như những gì Anh, Đức, Pháp cam kết, vì vậy các nước trong châu lục, đặc biệt là 3 nước trên cần nỗ lực nhiều hơn nữa nếu muốn duy trì quan hệ với Iran.

Trước đó, hồi tháng 1 vừa qua, các nước châu Âu vừa thiết lập Phương tiện phục vụ mục đích đặc biệt (SPV), công cụ mới gọi là INSTEX nhằm hỗ trợ trao đổi thương mại không sử dụng đồng USD với Iran, đồng thời tránh các biện pháp trừng phạt của Mỹ. Tuy nhiên, cơ chế này chỉ được sử dụng hạn chế trong các giao dịch liên quan tới lương thực, dược phẩm và nhân đạo.

Theo Ngoại trưởng Iran, châu Âu cần "làm đến nơi đến chốn" để phù hợp với tuyên bố ủng hộ chủ nghĩa đa phương.

Bên cạnh đó, Ngoại trưởng Iran Zarif cho biết Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế đã xác nhận Tehran tuân thủ cam kết đối với Thỏa thuận hạt nhân Iran, được ký hồi năm 2015, còn được gọi là Kế hoạch Hành động toàn diện chung (JPCOA).

Phát biểu của ông Zarif được đưa ra một ngày sau khi Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence kêu gọi Đức, Pháp và Anh theo bước Washington rút khỏi Thỏa thuận hạt nhân Iran, đồng thời cùng Washington gây sức ép về kinh tế và ngoại giao với Tehran. 

Hiện cả 3 cường quốc châu Âu, gồm Anh, Pháp, Đức, cùng với Nga, Trung Quốc và Liên minh châu Âu, đang nỗ lực để cứu JPCOA sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ đơn phương rút khỏi thỏ thuận lịch sử này hồi tháng 5 năm ngoái và tái áp đặt lệnh trừng phạt đối với Iran.