Cổ phần hóa doanh nghiệp: Vẫn tốc độ “rùa”

Ngoài ra, tình trạng chây ì niêm yết sau CPH, chậm bàn giao về Tổng Công ty Đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) vẫn là một thực tế đang diễn ra tại nhiều DNNN hiện nay.

Chỉ cổ phần hóa được 2/85 doanh nghiệp

Tại cuộc Họp báo chuyên để “Đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động DNNN” do Bộ Tài chính tổ chức ngày 19/11/2018, Cục trưởng Cục Tài chính DN - Bộ Tài chính Đặng Quyết Tiến cho biết, theo kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại công văn số 991/TTg-ĐMDN ngày 10/7/2017, năm 2018 phải hoàn thành CPH ít nhất 85 DN, trong đó, có 21 DN thuộc danh mục năm 2017. Tuy nhiên, đến ngày 10/9/2018 mới CPH được 11 DN, trong đó chỉ có 2 DN thuộc danh sách theo công văn số 991/TTg-ĐMDN. "Tiến độ triển khai CPH trong 9 tháng đầu năm 2018 còn chậm, có khả năng không đạt được theo kế hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt”- ông Tiến nhấn mạnh.

Hoạt động kinh doanh tại Tổng Công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam.

Tại các địa phương đầu tàu như TP Hồ Chí Minh, tốc độ CPH năm 2018 bằng 0. Cụ thể, TP Hồ Chí Minh theo kế hoạch phải thực hiện CPH 39 DN, chiếm 44% tổng số DN phải thực hiện CPH năm 2018; đến nay chưa triển khai được đơn vị nào. Hà Nội phải thực hiện CPH 14 DN (kế hoạch năm 2018 là 11 DN và 3 DN thuộc kế hoạch năm 2017 chuyển sang), chiếm 16% tổng số DN phải thực hiện CPH năm 2018; đến nay chưa triển khai được đơn vị nào.

Về công tác thoái vốn, theo Quyết định số 1232/QĐ-TTg, năm 2017 có 135 DN, năm 2018 có 181 DN phải thực hiện thoái vốn. Tuy nhiên, lũy kế đến nay mới chỉ có 31 đơn vị thực hiện thoái vốn theo kế hoạch. Đại diện Cục Tài chính DN cho rằng, việc triển khai thoái vốn nhà nước còn chậm, có khả năng không đạt kế hoạch đề ra.

Các Bộ, ngành với số lượng DN và giá trị DN lớn nhưng ”trễ hẹn” thoái vốn được Bộ Tài chính chỉ ra gồm: - Bộ Công Thương phải thoái vốn tại Tổng Công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam với tổng giá trị thoái khoảng 7.000 tỷ đồng. - Bộ Y tế phải thoái vốn tại Tổng Công ty Dược Việt Nam với giá trị phải thoái trong năm 2017 là khoảng 829 tỷ đồng. - Bộ Xây dựng phải thoái vốn tại 8 DN với tổng giá trị phải thoái trong năm 2017 là khoảng 2.400 tỷ đồng.

Nhiều DN chậm đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán làm ảnh hưởng đến tính công khai, minh bạch của thị trường, chậm đổi mới công tác quản trị DN sau CPH theo thông lệ và chuẩn mực của các DN trên TTCK cũng như hạn chế công tác giám sát của toàn xã hội đối với hoạt động của các DN này. DNNN sau CPH cũng chây ỳ bàn giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước về SCIC theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Hiện, còn 35 DN chưa bàn giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn Nhà nước về SCIC.

Cần thiết thay ngay lãnh đạo doanh nghiệp thua lỗ

Đại diện Cục Tài chính DN cũng cho biết, tình hình hoạt động và hiệu quả sản xuất, kinh doanh của các DN sau khi thực hiện CPH có nhiều thay đổi. Tuy nhiên, bên cạnh những DN tổng tài sản tăng, lợi nhuận tăng thì vẫn có DN phát sinh lỗ.

Cụ thể, có 35 DN với tổng số lỗ phát sinh là 844 tỷ đồng; tổng số phát sinh phải nộp NSNN là 47.297 tỷ đồng, tăng 18% so với năm 2016. Trong đó, một số DN CPH có số lỗ phát sinh lớn như: Tổng Công ty Khoáng sản và Thương mại Hà Tĩnh lỗ phát sinh 70 tỷ đồng; Tổng Công ty LICOGI lỗ phát sinh 59 tỷ đồng... Thậm chí, một số DN CPH hoạt động kém hiệu quả, kinh doanh thua lỗ nên không bảo toàn được vốn chủ sở hữu như Công ty CP Lương thực và Dịch vụ Quảng Nam (âm vốn chủ sở hữu 79 tỷ đồng); Công ty CP XNK Đà Nẵng (âm vốn chủ sở hữu 41 tỷ đồng)...

Về trách nhiệm người đứng đầu khi để DN thua lỗ, đại diện Bộ Tài chính cho hay, hơn ai hết các cổ đông có quyền phế truất các Ban điều hành hoạt động thiếu hiệu quả. Ví dụ Công ty điện Quảng Ninh vừa qua khi hoạt động không hiệu quả, thua lỗ đã thay hết lãnh đạo.