Cơ quan phán quyết một người có tội hay không có tội

Hỏi:

Khi điều tra một vụ án giết người, cơ quan điều tra nghi ngờ anh Nguyễn Văn A là thủ phạm và đã ra lệnh bắt giữ anh A. Ngay sau khi có thông tin anh A bị bắt, nhiều tờ báo đưa tin như sau: “đã bắt được kẻ giết người Nguyễn Văn A.” , “Nguyễn Văn A. – kẻ sát nhân hung ác” hoặc “Nguyễn Văn A. là kẻ giết người của vụ án”. Xin hỏi: Việc đưa tin như thế có chuẩn xác không? Có thể coi Nguyễn Văn A. là kẻ giết người khi tòa án chưa xét xử anh ta hay không?

Trả lời:

Một trong những quyền cơ bản của công dân trong tố tụng hình sự là “quyền được suy đoán vô tội”. Quyền này được quy định tại Điều 9 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003:

“Không ai bị coi là có tội và phải chịu hình phạt khi chưa có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật”.

Nội dung của nguyên tắc này như sau: Chỉ có Tòa án là cơ quan nhà nước duy nhất có quyền phán quyết một người có tội hay không. Một người chỉ bị coi là có tội khi đã bị tòa án ra một bản án kết tội và bản án này phải có hiệu lực pháp luật. Khi một người bị nghi ngờ có tội nhưng chưa có bản án của tòa án kết tội họ hoặc bản án kết tội chưa có hiệu lực pháp luật thì họ vẫn được coi là người vô tội.

Như vậy, trong trường hợp của anh Nguyễn Văn A., mặc dù có sự nghi ngờ nhưng vì anh ta chưa bị xét xử bởi tòa án nên anh ta vẫn coi là người vô tội. Việc các tờ báo quy kết anh ta là kẻ giết người, kẻ sát nhân là không chuẩn xác. Điều này có thể ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của anh A nếu thật sự anh ta không thực hiện hành vi phạm tội.