Công bố Bình chọn các quy định pháp luật: 52% quy định tồi

Khởi động từ tháng 12/2015, sau hơn 1 năm triển khai với sự tham gia của đông đảo đại diện các Bộ, DN, hiệp hội, chuyên gia và báo chí, VCCI đã nhận được hơn 9.000 đề cử các quy định từ hơn 1,700 cá nhân và tổ chức. Sau khi sàng lọc, kết quả tổng cộng 114 đề cử quy định tốt và 123 đề cử quy định kém. Theo ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban Pháp chế VCCI, số lượng đề cử giữa hai loại quy địnhh tốt và kém là tương đối cân bằng.

Trong số 237 quy định được đề cử thì có 79 quy định nằm ở cấp luật (chiếm 33%), 75 quy định nằm trong các nghị định (chiếm 32%) và 69 quy định nằm ở cấp thông tư (chiếm 29%), còn lại ở các văn bản khác (6%). Tuy nhiên khi phân loại theo đề cử tốt và kém thì thấy sự chênh lệch rõ rệt giữa các nhóm này. Có đến 43% đề cử quy địnhh tốt nằm ở cấp luật, trong khi tỷ lệ này ở các đề cử quy định kém chỉ là 24%. Ngược lại, ở cấp nghị định và thông tư thì tỷ lệ quy định được đề cử kém cao hơn lên đến 70% so với mức 50% quy định được đề cử tốt. Điều này cho thấy, theo cảm nhận chung của cộng đồng, chất lượng văn bản pháp luật ở cấp nghị định và thông tư có xu hướng kém hơn so với văn bản ở cấp luật. Quan sát này có thể là một minh chứng cho nhận định “quy trình quyết định chất lượng” trong việc làm luật.

Các cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản có quy định được đề cử bao gồm: Bộ Công an, Bộ Công Thương, Bộ GTVT Bộ GDĐT và Bộ KH&ĐT, Bộ KHCN, Bộ LĐTB&XH, Bộ Nội Vụ, Bộ NNPT&NT, Bộ Tài chính, Bộ TN&MT, Bộ TT&TT, Bộ Tư pháp, Bộ VHTT&DL, Bộ Xây dựng, Bộ Y tế, NHNN Việt Nam, Toà án nhân dân tối cao và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

VCCI cũng tiến hành phân loại các quy định theo nội dung như các quy định có liên quan đến thủ tục hành chính, các quy định có liên quan đến điều kiện kinh doanh và đưa ra được một số thống kê ban đầu. Cụ thể, liên quan đến thủ tục hành chính: số đề cử quy định kém là 41 (chiếm 34% toàn bộ các quy định kém được đề cử), số đề cử quy định tốt là 38% (chiếm 33% toàn bộ các quy định tốt được đề cử). Liên quan đến điều kiện kinh doanh, số đề cử quy định kém là 24 (chiếm 20% toàn bộ các quy định kém), số đề cử quy định tốt là 14 (chiếm 12% toàn bộ quy định tốt được đề cử).

Đối tượng được bình chọn là các quy định pháp luật liên quan đến DN và hoạt động kinh doanh được thể hiện dưới hình thức một điều/ khoản hoặc điểm trong hệ thống các quy định pháp luật về hoạt động kinh doanh. Đối tượng bình chọn bao gồm các quy định được thể hiện trong các văn bản chỉ đạo điều hành hay văn bản cá biệt.

Cũng theo ông Đậu Anh Tuấn, do đây là lần đầu tiên thực hiện Cuộc bình chọn nên phạm vi các quy định pháp luật được đánh giá chỉ dừng lại ở các quy định trong các văn bản pháp luật cấp TƯ và được ban hành trong khoảng thời gian 5 năm kể từ 2011 đến 2015. Đối với trường hợp bãi bỏ quy định đã tồn tại trước đó thì văn bản bãi bỏ phải được ban hành trong khoảng thời gian trên.

Theo thế lệ ban đầu, đề cử chỉ bao gồm các quy định đang có hiệu lực, tức là không bao gồm các quy định đã hết hiệu lực hoặc chưa có hiệu lực. Tuy nhiên, trong năm 2015, Nhà nước đã ban hành rất nhiều văn bản quan trọng, có nhiều quy định tiến bộ đáng chú ý được nhiều người đề cử, do đó VCCI và Hội đồng chuyên gia đã quyết định đánh giá thêm cả những quy định đã được ban hành và có hiệu lực sau ngày 31/12/2015.