Sáng nay (14/4) tại Hà Nội diễn ra Hội nghị công bố Báo cáo Chỉ số Hiệu quả Quản trị và Hành chính Công cấp tỉnh (PAPI) năm 2020. Từ năm 2018 đến nay, nghiên cứu PAPI do Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia (DFAT), Đại sứ quán Ireland và UNDP tại Việt Nam đồng tài trợ.
Phát biểu khai mạc, đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam Caitlin Wiesen khẳng định: Những phát hiện nghiên cứu nổi bật từ Báo cáo PAPI 2020 là hiệu quả hoạt động của chính quyền địa phương trong hai nhiệm kỳ (2011-2016 và 2016-2021); trải nghiệm tiếp cận dịch vụ công của người tạm trú tại các tỉnh tiếp nhận nhiều nhập cư; quan điểm của cử tri về vai trò lãnh đạo của phụ nữ. Được công bố đúng vào thời điểm Chính phủ bắt đầu một nhiệm kỳ mới, PAPI cung cấp dữ liệu sâu rộng về trải nghiệm người dân trong quá trình tương tác với bộ máy chính quyền các cấp của 63 tỉnh, thành phố. PAPI cũng là thước đo quan trọng để các tỉnh, thành phố xem xét và cải thiện hơn nữa hiệu quả hoạt động ở 8 lĩnh vực quản trị và hành chính công. Báo cáo PAPI năm 2020 cho thấy sự tham gia của người dân và nỗ lực chống tham nhũng có mối liên hệ tích cực với hiệu quả phòng chống đại dịch Covid-19.
Đại sứ Australia tại Việt Nam, bà Robyn Mudie ghi nhận: “Tôi vui mừng nhận thấy có sự cải thiện trong hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh. Sự cải thiện này có thể đã góp phần giúp Việt Nam ứng phó thành công với đại dịch Covid-19. Báo cáo PAPI 2020 cho thấy có mối tương quan tích cực giữa quản trị tốt và hiệu quả trong ứng phó với đại dịch. Nói cách khác, quản trị tốt rất quan trọng. Trong thời gian tới, với quản trị công tốt, Việt Nam sẽ ứng phó hiệu quả với những tình huống khẩn cấp bất ngờ khác”.
| Quang cảnh Hội nghị công bố Báo cáo Chỉ số Hiệu quả Quản trị và Hành chính Công cấp tỉnh (PAPI) năm 2020 |
Cũng theo bà Robyn Mudie, trước thềm cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp năm 2021, Báo cáo PAPI 2020 có phân tích về lựa chọn của cử tri khi bầu ứng cử viên cho các vị trí dân cử ở cấp quốc gia và cấp tỉnh. Kết quả cho thấy cử tri có xu hướng chọn ứng cử viên nam hơn ứng cử viên nữ, nhất là khi bầu chọn trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố. Ngoài ra, cử tri có xu hướng chọn ứng cử viên nam đã lập gia đình hơn, trong khi cũng là ứng cử viên đã lập gia đình nhưng là nữ lại ít có khả năng được bầu chọn hơn.
Đồng thời, Báo cáo chỉ ra rằng những lĩnh vực phụ nữ quan tâm khác với nam giới. Phụ nữ quan tâm nhiều hơn đến công tác xóa đói giảm nghèo, chăm sóc sức khỏe và giáo dục. Phụ nữ ít tham gia vào quá trình ra quyết định ở địa phương và ít tiếp cận với Internet và các dịch vụ chính phủ điện tử hơn. Những khác biệt này nêu bật sự cần thiết phải có đại diện công bằng trong các cơ quan dân cử.
Chia sẻ về chủ đề này, ông John McCullagh, Đại sứ Ireland tại Việt Nam, cho biết: “Phụ nữ tham gia các vai trò lãnh đạo trong khu vực công rất cần thiết vì quan điểm và tiếng nói của phụ nữ trong quá trình ra quyết định rất quan trọng. Chúng tôi hy vọng phụ nữ Việt Nam sẽ tham chính bình đẳng hơn với nam giới để họ có thể đại diện cho lợi ích của phụ nữ. Bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ là lĩnh vực ưu tiên của Đại sứ quán Ireland trong quá trình xây dựng quan hệ đối tác với chính phủ Việt Nam, các tổ chức đa phương và xã hội dân sự”.
Để thực hiện xây dựng báo cáo này, hơn 14.700 người dân đã được phỏng vấn - số lượng người dân tham gia đông nhất kể từ khi khảo sát được thực hiện trên toàn quốc lần thứ nhất vào năm 2011. Đây cũng là lần đầu tiên khảo sát thu thập ý kiến của người dân đăng ký tạm trú. Hơn 300 người di cư đã được khảo sát tại 6 tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương, gồm: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Bắc Ninh, Đà Nẵng, Đồng Nai, Bình Dương.
Thông tin do người dân tạm trú cung cấp giúp các cấp chính quyền hiểu rõ hơn về tác động của di cư trong nước đối với hiệu quả quản trị và hành chính công của tỉnh. Phân tích cho thấy người dân di cư có xu hướng nghèo hơn và có ít tài sản hơn và thu nhập thấp hơn so với người dân thường trú và họ thường là phụ nữ. Vì vậy, trải nghiệm của người dân di cư rất khác so với người dân thường trú trong cùng một địa bàn dân cư. Dữ liệu này rất quan trọng trong việc xây dựng các giải pháp quản trị bao trùm, không để người dân di cư bị bỏ lại phía sau.
Bà Wiesen nhấn mạnh: “Để thu hẹp những khoảng cách này, các tỉnh tiếp nhận người di cư trong nước cần tập trung giải quyết nhu cầu về thông tin và những mong đợi của tất cả mọi người dân, cả thường trú và tạm trú. Nỗ lực xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và cấp thẻ căn cước công dân số hóa hiện nay là những bước đi đúng hướng của Chính phủ. Một mã số nhận dạng thống nhất sẽ tạo điều kiện cho người dân có thể tiếp cận quản trị và dịch vụ công một cách bình đẳng, bất kể nơi cư trú của họ trong phạm vi Việt Nam”.
Cũng như các năm trước, Báo cáo PAPI 2020 cung cấp kết quả chi tiết về hiệu quả hoạt động của các tỉnh trên 8 chỉ số nội dung (Tham gia của người dân ở cấp cơ sở; Công khai, minh bạch trong việc ra quyết định; Trách nhiệm giải trình với người dân; Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công; Thủ tục hành chính công; Cung ứng dịch vụ công; Quản trị môi trường; và Quản trị điện tử), cũng như điểm PAPI tổng hợp. Năm 2020, không có tỉnh, thành phố nào trong số 63 tỉnh, thành phố nằm trong nhóm đạt điểm cao nhất ở cả 8 chỉ số nội dung. Ngoài ra, Báo cáo PAPI 2020 bao gồm kết quả của nội dung thành phần và chỉ tiêu cụ thể. Để đáp ứng những quan tâm và kỳ vọng của người dân một cách hiệu quả, các tỉnh, thành phố cần tìm hiểu phân tích sâu những kết quả này, thay vì chỉ so sánh điểm số tổng hợp.
Phát biểu tại đây, Tiến sĩ Nguyễn Hữu Dũng - Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhấn mạnh: “Chúng tôi kỳ vọng PAPI sẽ tiếp tục cung cấp dữ liệu cần thiết và đáng tin cậy về hiệu quả công tác điều hành, quản lý nhà nước và cung ứng dịch vụ công của các cấp chính quyền, thúc đẩy trách nhiệm giải trình của các cấp chính quyền và đóng góp đáng kể vào quá trình đổi mới tư duy, hướng tới quản trị công hiện đại và đổi mới chính sách dựa trên dẫn chứng từ thực tiễn".
Theo Báo cáo PAPI năm 2020 được công bố, điểm nổi bật nhận thấy được là hiệu quả quản trị và hành chính công trong nhiệm kỳ 2016-2021 của Chính phủ liên tục được cải thiện. Đặc biệt, chỉ số Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công được cải thiện mạnh mẽ nhất. Báo cáo đánh giá trải nghiệm của người dân đối với hiệu quả hoạt động của các cấp chính quyền trong quản trị, hành chính công và cung ứng dịch vụ công. Kết quả trình bày trong Báo cáo cho thấy kể từ năm 2016, lĩnh vực kiểm soát tham nhũng trong lĩnh vực công đã được cải thiện đáng kể qua từng năm. Trách nhiệm giải trình với người dân cũng từng bước được cải thiện trong nhiệm kỳ 2016-2021. Ngày càng có nhiều người dân tương tác với chính quyền cấp cơ sở, nhất là với trưởng thôn/tổ trưởng dân phố và đại biểu Hội đồng nhân dân. Trong khi đó, điểm số của những lĩnh vực tham gia của người dân ở cấp cơ sở (Chỉ số nội dung thứ 1) và Thủ tục hành chính công (chỉ số nội dung thứ 5) cho thấy có sự giảm sút.
Đáng chú ý, theo bảng tổng hợp kết quả PAPI 2020 của 63 tỉnh, thành phố được công bố, Quảng Ninh là địa phương có điểm xếp hạng PAPI cao nhất, đạt 48,811; Lâm Đồng có điểm số thấp nhất, đạt 38,623.
