Đình So nằm trên địa bàn 2 xã Cộng Hòa và Tân Hòa (Quốc Oai). Đình thờ 3 anh em họ Cao đã có công phù giúp vua Đinh dẹp loạn 12 sứ quân và đã trở thành những vị thần linh thiêng của làng.
Nhân dân làng So xưa kia và ngày nay thờ các vị thần tại Đình So để tưởng nhớ công lao với dân với nước và cầu mong các vị thần phù hộ cho dân làng bình an, mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt.
Căn cứ các tài liệu nghiên cứu trong hồ sơ lý lịch di tích, cùng với hiện trạng kiến trúc và các hiện vật hiện còn tồn tại tại đình, bước đầu có thể nhận định di tích quốc gia đặc biệt Đình So được khởi dựng vào nửa cuối thế kỷ 17. Sau đó hơn 100 năm, đình được chuyển về xây dựng lại ở vị trí hiện nay và khắc bia lưu tại đình vào năm Cảnh Hưng 43 tức năm 1782.
Đình So là một kiến trúc nổi tiếng và khá quy mô của vùng đất Phủ Quốc xưa nổi danh với câu ca: “Đẹp Đình So, to Đình Cấn”. Đình So nằm trên thế đất hình con rùa theo thế gối sơn đạp thủy. Phía sau đình là ngọn núi đất Vĩ Quy làm thế tựa, phía trước đầu Quy là tòa nghi môn trông xuống hồ bán nguyệt. Bên ngoài đê là cánh đồng bãi màu mỡ ven dòng sông Đáy. Quanh đình là vườn cây lưu niên tạo không gian xanh mát, tĩnh lặng cho ngôi đình. Hiện tại đình bao gồm các hạng mục: Đại bái, Hậu cung, hai dãy Tả - Hữu vu, Nghi môn, hồ nước lớn hình bán nguyệt. Khu đình chính được đặt ở vị trí trung tâm.
Đình So được xây dựng theo kiểu “nội công ngoại quốc”, quy mô lớn. Đại bái gồm 7 gian 2 dĩ, chiều rộng 14m, chiều dài 34m; xung quanh là hệ thống cửa bức bàn, sàn gỗ chạy dọc hai bên. Sự hòa quyện giữa hai yếu tố di tích và không gian cảnh quan tạo nên nét riêng khác cho di tích Quốc gia đặc biệt Đình So.
Ngôi đình được tọa lạc nhìn về hướng Đông nằm trên thế đất hình con Quy, phía trước có hồ nước bán nguyệt tạo yếu tố tụ phúc, tụ thủy, phía sau là đồi Vĩ Quy làm thế tựa, thế tỳ, phía Nam có đồi Phượng tạo thế tay vịn. Về bố cục tổng thể đình So nằm trong sự chuyển tiếp từ ngôi đình có bố cục chữ Nhất sang kiểu chữ Đinh, chữ Công rồi sang kết cấu “nội công ngoại quốc”.
Kết cấu kiến trúc ngôi đình chủ yếu bằng chất liệu gỗ và sen vào đó có cả chất liệu đá, hệ mái làm theo phong cách truyền thống toàn bộ bằng ngói mũi hài. Tất cả các cấu thành đó tạo nên quần thể kiến trúc tín ngưỡng khá hoàn chỉnh và độc đáo của di tích.
Về nghệ thuật chạm khắc, trong kiến trúc cổ, giá trị nghệ thuật được thể hiện rõ nét và đặc sắc ở phần trang trí điêu khắc. Đa số được tập chung ở bức cốn Nghi môn và nhiều nhất ở Đại bái với các đề tài: Tứ linh tứ quý là đề tài chủ đạo thể hiện ở các bức cốn. Ngoài ra, hệ thống các đầu dư, đầu bẩy cũng là những phần thể hiện được tài năng của các nghệ nhân dân gian xưa.
Ngoài các giá trị nêu trên, di tích Đình So hiện còn lưu giữ được các di vật, cổ vật có giá trị tiêu biểu như: 2 tấm bia nói về quá trình xây dựng và các đợt trùng tu đình, hệ thống tảng kê chân cột tạc theo kiểu hoa sen có trong Đại bái. Đôi rồng đá được chạm khắc tỉ mỉ đặt ở hai bên bậc lễn dẫn vào Đại bái, bộ kiệu bát cống được tạo tác rất công phu.
Di tích quốc gia đặc biệt Đình So hiện đang lưu giữ được hệ thống tư liệu thành văn rất phong phú và đa dạng. Nhiều chất liệu được phân loại, thống kê, chuyển dịch đã trở thành nguồn tài liệu quý giá để hiểu rõ hơn về di tích, về những biến thiên lịch sử, những lần trùng tu, tôn tạo di tích. Đặc biệt, Đình So còn lưu giữ được 42 đạo sắc phong của các triều đại phong kiến. Đạo sắc phong sớm nhất có niên đại là năm Hoằng Định thứ 2 (1601) và muộn nhất là năm Khải Định thứ 9 (1924).
Xuất phát từ những giá trị di tích nêu trên, UBND TP Hà Nội đã giao sở Văn hóa và Thể thao phối hợp với UBND huyện Quốc Oai tiến hành nghiên cứu, lập hồ sơ khoa học và pháp lý Đình So đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xem xét trình Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng di tích Đình So huyện Quốc Oai là di tích quốc gia đặc biệt.
Chủ tịch UBND huyện Quốc Oai Đỗ Huy Chiến cho biết: Việc công nhận và tôn vinh các giá trị văn hóa và lịch sử hôm nay tiếp tục cổ vũ, động viên Đảng bộ, chính quyền 2 xã nói riêng và Nhân dân trong huyện Quốc Oai nói chung.
"Chúng ta trân trọng giữ gìn những giá trị đã có và không ngừng phát huy để tạo dựng phát triển những giá trị tốt đẹp hơn trong tương lai. Đồng thời đề nghị, trong thời gian tới, các ngành trong huyện, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân 2 xã Cộng Hòa và Tân Hòa tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ bảo tồn và phát huy giá trị to lớn của di tích quốc gia đặc biệt này và coi đó là niềm vinh dự, tự hào và cũng là trách nhiệm lớn lao đối với sự nghiệp bảo tồn và phát huy di sản văn hóa dân tộc" - ông Đỗ Huy Chiến nhấn mạnh.
![[Ảnh] Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội](https://static.kinhtedothi.vn/200x113/images/upload//2024/11/275eb58461-f5ad-422b-a912-1db683083952.jpg "[Ảnh] Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội")
