Ông Vũ Văn Tám cho biết, mục đích của hội thảo lần này là đánh giá lại giai đoạn 1 của Đề án về xây dựng chuỗi thực phẩm an toàn 2013 – 2015 do Bộ NN&PTNT ban hành. Qua đó xem quá trình triển khai có thuận lợi, khó khăn gì và bài học kinh nghiệm rút ra. Từ đó bàn giải pháp để thời gian tới nhân rộng các mô hình chuỗi thực phẩm an toàn và kết nối tiêu thụ tới người tiêu dùng.
Có một thực tế là mới đây ngay cả cơ sở sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP vẫn bị phanh phui là làm ăn dối trá. Theo Thứ trưởng nguyên nhân của tình trạng này là do đâu và giải pháp xử lý tới đây ra sao?
Việc vừa rồi cơ quan chức năng có phanh phui một số cơ sở sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP mà vẫn không đảm bảo ATTP. Tôi nghĩ rằng phải có sự kiểm tra các khâu của quá trình từ sản xuất, thu hoạch, giết mổ, chế biến đối với gia súc gia cầm và các sản phẩm khác để xem mất ATTP ở khâu nào.
Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám
|
Bởi trong thực tế có sản phẩm sản xuất đạt tiêu chuẩn an toàn nhưng quá trình thu gom, chế biến đến khâu tiêu thụ mất ATTP. Cụ thể, trong chăn nuôi là khâu giết mổ, nhiều khi thương lái mua về nhưng không giết mổ ngay hoặc có thể vỗ béo và trong quá trình ấy có thể gian lận đưa chất cấm vào con lợn. Do đó phải có kiểm tra kỹ mới đánh giá được đúng bản chất sự việc.
Qua những sự việc này cho thấy, công tác hậu kiểm cần phải được thực hiện tốt. Hiện nay, việc chứng nhận tiêu chuẩn VietGAP là của các đơn vị thứ ba đã được xã hội hóa. Tuy nhiên, Nhà nước cũng phải kiểm tra lại việc chứng nhận và quy trình sản xuất, lưu thông có đảm bảo yêu cầu hay không.
Các DN làm ăn tốt thì đã được công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân biết. Vậy còn những đơn vị làm ăn ẩu, không đảm bảo ATTP có bị công khai không, thưa Thứ trưởng?
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát trên diễn đàn Quốc hội đã từng chia sẻ, những người làm ăn gian dối, sản xuất, kinh doanh thực phẩm mất an toàn, ảnh hưởng đến sức khỏe con người cũng được coi như là tội phạm. Thực tế, Quốc hội đã bổ sung một số tội liên quan đến ATTP vào Bộ luật Hình sự có hiệu lực từ 1/7/2016 tới đây. Cho nên chúng ta cũng phải công khai để xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm. Song song với đó phải kết nối được sản phẩm an toàn đã được chứng nhận tới tay người tiêu dùng.
Hiện nay, mỗi khi xảy ra vi phạm, các địa phương, các cơ quan thường đổi lỗi cho nhau và vin vào cớ là ít người, thiếu phương tiện kiểm tra, giám sát. Tới đây, khi mô hình chuỗi sản xuất, cung ứng thực phẩm an toàn được nhân rộng thì những vấn đề lực lượng kiểm tra, giám sát ATTP được giải quyết ra sao, thưa ông?
Việc tiếp cận quản lý, giám sát ATTP trong Luật ATTP đã được nêu rất rõ, tức là trên cơ sở phân tích mối nguy để kiểm soát ATTP. Đồng thời dựa trên chuỗi giá trị và xã hội hóa công tác kiểm tra, phát hiện. Bộ NN&PTNT đã phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam và các đoàn thể tổ chức tuyên truyền để người dân nâng cao nhận thức. Đây là những tai mắt để giám sát những tổ chức, cá nhân làm ăn gian dối.
Về cách thức kiểm tra, thanh tra, Bộ NN&PTNT đã chỉ đạo có giải pháp quyết liệt. Đối với thanh tra ATTP thì phải thanh tra đột xuất, không báo trước theo kế hoạch. Kinh nghiệm nhiều năm cho thấy, cứ thanh tra theo kế hoạch thì kết quả đều tốt hết. Thứ hai là kiểm soát ATTP trên cơ sở chuỗi và kiểm tra, thanh tra giám sát theo hệ thống.
Theo đó, các địa phương phân loại cơ sở sản xuất kinh doanh vật tư nông nghiệp, nông lâm thủy sản theo A, B, C. Đối với cơ sở xếp loại C sẽ kiểm tra với tần suất nhiều hơn, còn cơ sở xếp loại tốt (A) kiểm soát ít hơn.
Bộ cũng khuyến khích các cơ sở, DN sản xuất kiểm tra theo chuỗi. Khi đã thành nề nếp, người chịu trách nhiệm cao nhất về chất lượng tới tay người tiêu dùng là người sản xuất, còn Nhà nước chỉ đóng vai trò là tạo ra hành lang pháp lý và kiểm tra, giám sát.
Xin cảm ơn Thứ trưởng!
