Trả lời:
Chị Thơm thân mến!
Đối với việc quản lý, vận hành nhà chung cư theo Luật Nhà ở năm 2014 có quy định rất rõ về quy chế thành lập, nhiệm vụ và quyền hạn của Ban quản trị nhà chung cư. Trong đó, Ban quản trị là bộ phận do chính cư dân sinh sống tại tòa nhà chung cư đó bầu lên, được hưởng thù lao và các chi phí khác theo quyết định của Hội nghị nhà chung cư.
Nhưng đến thời điểm hiện tại, chưa có bất cứ một văn bản pháp luật nào quy định về việc được phép hay không được phép thành lập Ban kiểm soát nhà chung cư. Vì thực tế, từ trước đến nay, Ban quản trị chính là bộ phận đại diện cho cư dân để giải quyết tất cả các việc có liên quan đến sử dụng kinh phí bảo dưỡng, bảo trì và thu thập ý kiến của người dân về tình hình văn hóa - xã hội, an ninh - trật tự.
Đồng thời có trách nhiệm phối hợp với chính quyền địa phương để giữ gìn an ninh xã hội tại tòa nhà chung cư đó. Bên cạnh đó, các thông tư do Bộ Xây dựng ban hành, hướng dẫn thực hiện các văn bản luật của Nhà nước cũng không nhắc đến việc thành lập và cơ chế hoạt động của Ban kiểm soát nhà chung cư nên Ban kiểm soát hoạt động song song với Ban quản trị về quy định thì không được pháp luật công nhận.
Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa rằng cư dân không được phép bầu ra Ban kiểm soát nhà chung cư. Nếu tại dự án chung cư chị và gia đình đang sinh sống, Ban quản trị không làm đúng trách nhiệm và có xảy ra những xung đột, tranh chấp giữa cư dân với Ban quản trị, chủ đầu tư thì cư dân hoàn toàn có thể bầu ra một Ban kiểm soát, với mục đích để rà soát, chấn chỉnh các hoạt động của Ban quản trị, đảm bảo sự hoạt động công khai, minh bạch, hiệu quả.
Do pháp luật chưa có điều, khoản cấm thành lập Ban kiểm soát nên cư dân vẫn có thể tự quyết định bầu ra ban này để việc quản lý, hoạt động của chung cư có hiệu quả hơn. Đồng thời kinh phí hoạt động của Ban kiểm soát do cư dân bầu ra tự chịu trách nhiệm.
Ngoài ra, căn cứ Điều 104, Luật Nhà ở 2014 và Điều 41, Thông tư 02/2016/TT-BXD, Ban quản trị nhà chung cư có quyền: "Quản lý, sử dụng kinh phí bảo trì phần sở hữu chung của nhà chung cư theo quy định của Luật Nhà ở 2014 và quyết định của Hội nghị nhà chung cư; báo cáo Hội nghị nhà chung cư việc thu, chi khoản kinh phí này".
Vì vậy, Ban quản trị có thể chi trả thù lao cho thành viên Ban kiểm soát trên cơ sở quyết định của Hội nghị nhà chung cư. Thực tế đã có một số dự án chung cư thành lập Ban kiểm soát và hoạt động tương đối hiệu quả.
Trân trọng!
