Đặc sắc Lễ hội Katê của đồng bào Chăm ở Lâm Đồng
Kinhtedothi - Với bà con người Chăm ở tỉnh Lâm Đồng thì Lễ hội Katê là sự kiện quan trọng bậc nhất trong năm nhằm tưởng nhớ đến những người đã khuất và các vị anh hùng dân tộc (được người Chăm tôn vinh làm thần).
Lễ hội Katê của người Chăm năm 2025 được tổ chức tại tháp Pô Sah Inư.
Ngày 21/10, tại tháp Pô Sah Inư (phường Phú Thủy, tỉnh Lâm Đồng) đã khai mạc Lễ hội Katê năm 2025, mở đầu cho chuỗi Tết Katê truyền thống của đồng bào Chăm.
Đông đảo đồng bào Chăm, người dân và du khách tham dự sự kiện văn hóa truyền thống đặc sắc này.
Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Đinh Văn Tuấn cho biết: sau khi sáp nhập, Lâm Đồng là tỉnh có diện tích tự nhiên lớn nhất cả nước, với 49 dân tộc anh em cùng sinh sống từ vùng núi Tây Nguyên đến ven biển. Trong đó, đồng bào Chăm có hơn 43 nghìn người, tập trung chủ yếu ở khu vực Bình Thuận (cũ).
Lễ hội Katê tại tháp Pô Sah Inư, được phục dựng từ năm 2005 và tổ chức thường niên, đã trở thành hoạt động văn hóa – tín ngưỡng quan trọng của người Chăm, góp phần giữ gìn bản sắc và đời sống tinh thần của cộng đồng.
Phó Chủ tịch tỉnh đề nghị các ngành, địa phương tiếp tục hỗ trợ, tạo điều kiện để đồng bào Chăm duy trì và phát huy giá trị Lễ hội Katê, đồng thời đầu tư, bảo tồn các nghi thức truyền thống, tránh nguy cơ mai một và biến dạng lễ hội.
Lễ hội mở đầu cho chuỗi ngày Tết Katê truyền thống của người Chăm.
Đồng bào Chăm ăn Tết Katê tổ chức thành 2 đợt: đợt 1 vào tháng 7 Chăm lịch (tháng 9 âm lịch) cúng, vui Tết vào buổi sáng và đợt 2 vào tháng 9 Chăm lịch (tháng 11 âm lịch) cúng buổi chiều.
Trong thời gian này, người dân tập trung tại các đền tháp cổ kính, thưởng thức những điệu múa, bản nhạc dân gian đặc trưng của người Chăm. Mọi người nghỉ ngơi, vui Tết, đi thăm viếng và chúc tụng lẫn nhau. Lễ hội được chia thành hai phần: phần lễ và phần hội.
Lễ hội Katê được tổ chức theo quy mô từng làng, sau đó đến các gia đình. Các thành viên trong gia đình cùng quây quần đông đủ, có một người làm chủ tế – thường là chủ hộ, người lớn tuổi hoặc trưởng dòng họ.
Mâm cúng trong Tết Katê truyền thống gồm xôi, bánh cặp, bánh ít, chuối nải, bánh gừng, chè… Trong đó, đĩa xôi được xem là biểu tượng của trái tim và lòng thành con cháu dâng lên tổ tiên.
Lễ rước tại tháp tháp Pô Sah Inư.
Một trong những nghi thức quan trọng tại Lễ hội Katê năm nay là rước kiệu Nữ thần Pô Sah Inư tại tháp Pô Sah Inư. Nữ thần Pô Sah Inư (con vua Para Chanh) là người có tài đức, ứng xử khiêm nhường, được người Chăm vô cùng kính trọng. Bà được xem là người đã truyền dạy cho Nhân dân cách trồng lúa nước, dệt vải thổ cẩm, trồng trọt và chăn nuôi.
Ngoài ra, lễ hội còn trưng bày bộ sưu tập di sản Hoàng tộc Chăm được lưu giữ, bảo quản tại gia đình bà Nguyễn Thị Thềm (thôn Tịnh Mỹ, xã Hồng Thái).
Lễ hội Katê tại tháp Pô Sah Inư được phục dựng từ năm 2005 và duy trì thường xuyên hàng năm. Sự kiện không chỉ đáp ứng nhu cầu tâm linh của đồng bào Chăm mà còn trở thành linh hồn của các hoạt động văn hóa tinh thần, chứa đựng nhiều giá trị tín ngưỡng dân gian và tôn giáo.
Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Lâm Đồng Phạm Thị Phúc tặng hoa và quà chúc mừng các vị chức sắc đồng bào Chăm.
Lễ hội Katê thể hiện lòng thành kính, biết ơn đối với các vị thần linh, ông bà, tổ tiên đã bao bọc, chở che cho con cháu khỏe mạnh, cuộc sống bình an, no ấm và hạnh phúc. Đồng thời, lễ hội cũng thể hiện khát vọng của cộng đồng về mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu; là dịp thắt chặt tình đoàn kết, tinh thần tương thân tương ái, nâng cao ý thức về cội nguồn, giá trị đạo đức, nhân cách và tinh thần hòa hợp trong cộng đồng.
