Theo đại biểu Tạ Thị Yên, trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều biến động và ảnh hưởng bất lợi đến nước ta do xung đột Nga-Ukraine và phục hồi chậm chạp sau đại dịch Covid, nhưng dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, các chủ trương quyết sách, đúng đắn kịp thời của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có những nỗ lực vượt bậc trong chỉ đạo, điều hành, kịp thời đề xuất với Quốc hội nhiều cơ chế, chính sách đặc biệt, đặc thù để giải quyết nhanh những vấn đề của nền kinh tế, đời sống của nhân dân nên đã đạt được những kết quả tích cực trong năm 2021 cũng như những tháng đầu năm 2022 như báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Uỷ ban Kinh tế đã nêu.
Đại biểu Tạ Thị Yên tham gia ý kiến để làm rõ thêm một số vấn đề nhằm góp phần giúp việc tiếp tục tháo gỡ khó khăn để nền kinh tế phát triển bền vững hơn, chất lượng cuộc sống của người dân được cải thiện tốt hơn.
Thứ nhất là, vấn đề chậm giải ngân, thực hiện các gói hỗ trợ, phục hồi kinh tế - xã hội sau đại dịch giai đoạn 2022-2023 theo Nghị quyết 43 của Quốc hội có quy mô gần 350.000 tỷ đồng. Khi chúng ta thảo luận, thông qua Nghị quyết này một cách khẩn trương nhất, nhanh nhất nhưng đến nay có vẻ như chưa qua được vòng thủ tục, tiến độ rất chậm mặc dù đã có cơ chế đặc thù nên khó có thể nói đến hiệu quả như đã được thiết kế trong đề án chương trình.
Thứ hai là, việc giải ngân vốn đầu tư công chậm và không đạt kế hoạch. Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế đã nêu rất rõ: số vốn đầu tư xây dựng cơ bản chưa giải ngân của Trung ương là 71.600 tỷ đồng, trong đó có 16.000 tỷ đồng của các Chương trình mục tiêu quốc gia chưa được phân bổ, giải ngân trong năm 2021. Trong khi đó, đồng bào các dân tộc thiểu số, vùng sâu vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn rất trông mong vào 3 chương trình mục tiêu quốc gia này. Tình trạng giải ngân vốn vay ODA mới chỉ đạt kế hoạch 32,85%, nhiều bộ ngành đạt dưới 20% đã kéo dài nhiều năm, chậm được khắc phục và việc giải ngân chậm nguồn vốn ngoài nước vẫn phát sinh phí quản lý, theo đó làm phát sinh khoản chi NSNN không cần thiết, gây lãng phí, kém hiệu quả.
Bên cạnh đó, tiền đầu tư chủ yếu là tiền đi vay, phải chịu lãi suất, phí quản lý… Vấn đề giải ngân chậm, tiến độ chậm sẽ dẫn tới tăng tổng mức đầu tư, giảm hiệu quả đầu tư, hiệu quả sử dụng vốn. Do đó, việc tăng cường kiểm soát, chỉ ra được tổ chức, cá nhân có trách nhiệm về việc triển khai chậm trễ này là cần thiết, để các quyết sách của Nhà nước được thực thi nghiêm túc, có hiệu lực, hiệu quả rõ rệt, đáp ứng được mong đợi của người dân.
Thứ ba là, có một số biểu hiện lệch lạc trong các lĩnh vực bất động sản, chứng khoán, phát hành trái phiếu doanh nghiệp, mua sắm trang thiết bị y tế,… do một số tổ chức, cá nhân vi phạm các quy định của pháp luật, thao túng thị trường, không minh bạch thông tin. Vấn đề là khi các cá nhân này lâm vào vòng lao lý thì lại kéo theo rất nhiều cán bộ quản lý Nhà nước chuyên ngành các lĩnh vực đó. Cử tri rất thắc mắc khi thấy các tổ chức, cá nhân đó bằng cách nào mà vượt qua được các cơ quan quản lý nhà nước một cách dễ dàng như thế trong khi cả xã hội nhìn thấy đó là những giao dịch không bình thường.
Thứ tư là, với một quốc gia đông dân, gần 100 triệu dân, mà các vấn đề về giao thông giải quyết quá chậm, nhất là những vấn đề lớn phải tính toán cho cả một giai đoạn vài chục năm như đường sắt tốc độ cao, đường sắt nội đô - metro, các tuyến đường vành đai ở các đô thị trên 10 triệu dân như TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, các tuyến cao tốc trục ngang liên vùng, nhất là ở đồng bằng Sông Cửu Long, trung du miền núi phía Bắc. Đây là những vấn đề mang tính chiến lược, tầm nhìn dài hạn, mà nếu không bắt tay vào ngay thì sẽ không biết đến bao giờ chúng ta mới có được hạ tầng giao thông hiện đại để phát triển.
Đại biểu Tạ Thị Yên chia sẻ: "Chúng ta phải rất khẩn trương nghiên cứu, khảo sát, đánh giá, thiết kế, dự kiến cân đối các nguồn lực nhà nước trong trung, dài hạn và thu hút đầu tư của khu vực tư nhân trong và ngoài nước tham gia."
Thứ năm là, vừa qua được sự quan tâm của Quốc hội, Chính phủ, việc mở rộng, nâng cấp sân bay Điện Biên có ý nghĩa rất quan trọng đối với vùng kinh tế Tây Bắc, có tác động tích cực đến liên kết phát triển vùng, phát triển tiểu vùng quốc tế. Điện Biên là tỉnh duy nhất trong cả nước có đường biên giới giáp với 2 nước Lào và Trung Quốc. Do đó, để thực hiện mục tiêu đưa Điện Biên trở thành cửa ngõ kết nối khu vực Tây Bắc Việt Nam với các tỉnh Bắc Lào, khu vực Đông Bắc Thái Lan và Tây Nam Trung Quốc, phát triển hành lang kinh tế Hà Nội - Hoà Bình - Sơn La - Điện Biên theo Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 10/02/2022 của Bộ Chính trị, đề nghị Chính phủ cho phép dự án xây dựng Cao tốc Sơn La - Điện Biên - Cửa khẩu Tây Trang triển khai thực hiện trước năm 2030.
Tỉnh Điện Biên đang tích cực chuẩn bị kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, đề nghị Chính phủ quan tâm, cho phép phân bổ nốt số vốn còn lại trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025 là 1.689 tỷ đồng di dân, tái định cư, ổn định dân cư phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào tái định cư thuỷ điện Sơn La.
Đại biểu Tạ Thị Yên cũng đề nghị Chính phủ quan tâm, tạo điều kiện sớm bố trí vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 từ nguồn dự phòng ngân sách Trung ương cho Dự án Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 4H đoạn tuyến huyện Mường Chà - Nậm Pồ của Điện Biên; đoạn tuyến Mường Nhé của Điện Biên đến Mường Tè của Lai Châu và nhánh ra cửa khẩu A Pa Chải.
