Đại biểu Quốc hội Tráng A Dương (Đoàn tỉnh Hà Giang) bày tỏ, hiện nay, một vấn đề đang báo động trong xã hội là tình trạng buôn bán ma túy xuyên quốc gia. Năm 2023 là năm các lực lượng phòng, chống vận chuyển ma túy qua đường hàng không đã có những thách thức nổi bật, lượng lượng ma túy vào Việt Nam qua đường hàng không bị thu giữ lớn với số lượng của 5 năm gần đây cộng lại. Tuy nhiên, đây cũng là chỉ báo cho những khó khăn, thách thức mới trong phòng, chống buôn bán ma túy trong thời gian tới. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết ngoài những giải pháp hiện tại thì Bộ Tài chính và ngành hải quan có những giải pháp cụ thể nào để tăng cường đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy của đường hàng không?
Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, thời gian qua, ngành hải quan đã phối hợp với công an và biên phòng đã triệt phá rất nhiều vụ án ma túy lớn. Riêng đối với lực lượng hải quan của hàng không thông qua hệ thống soi chiếu và các giải pháp nghiệp vụ khác đã phát hiện và bắt giữ 2,8 tấn ma túy.
Trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục tăng cường phối hợp với cơ quan công an, cơ quan biên phòng và với các tỉnh để xác định, đưa ra giải pháp mới để đấu tranh với tội phạm ma túy, đặc biệt là qua đường hàng không, cảng biển, lối mở, các cửa khẩu...
Tại phiên chất vấn, các đại biểu cũng bày tỏ quan tâm tới những giải pháp giảm thiểu vi phạm pháp luật trong ngành hải quan; giải pháp giảm buôn lậu trâu bò, đường qua biên giới... Đại biểu Quốc hội Vương Thị Hương (Đoàn tỉnh Hà Giang) đề nghị Bộ trưởng phản ánh tình trạng một số doanh nghiệp lợi dụng thời gian thông quan nhanh cho tờ khai luồng xanh để thực hiện hành vi buôn lậu, gian lận thương mại… Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp của Bộ để khắc phục tình trạng này.
Còn đại biểu Quốc hội Hồ Thị Kim Ngân (Đoàn tỉnh Bắc Kạn) đề nghị làm rõ nguyên nhân và giải pháp giảm thiểu tình trạng vi phạm pháp luật của ngành hải quan...
Trả lời những câu hỏi này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, với luồng xanh, chúng ta thực hiện gần như thông quan tự động, các hồ sơ được chuyển theo dạng điện tử, hàng hóa không bị kiểm tra, nên tốc độ thông quan rất nhanh. Điều này thể hiện chúng ta đang đặc biệt quan tâm, tạo mọi điều kiện thông quan cho các doanh nghiệp. Tuy nhiên, cũng không thể loại trừ các trường hợp doanh nghiệp lợi dụng luồng xanh để đưa hàng hóa không đúng quy định vào đất nước.
"Bộ Tài chính đã áp dụng khoa học công nghệ trong xác định luồng hàng, sử dụng hệ thống camera, lực lượng tình báo tài chính, phân tích dữ liệu để hạn chế tối đa tình trạng lợi dụng luồng xanh để đưa hàng không đúng quy định vào nước ta", Bộ trưởng Bộ Tài chính thông tin.
Với tình trạng xử lý các vụ buôn lậu, gian lận thương mại, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, thời gian qua ngành hải quan đã nỗ lực thực hiện chống buôn lậu và gian lận thương mại. Năm 2023 đã bắt được trên 15.000 vụ và xử lý với giá trị khoảng 12.000 tỉ, trực tiếp khởi tố 48 vụ và chuyển cơ quan điểm tra gần 200 vụ.
Tổng cục Hải quan đã triển khai nhiều giải pháp kiểm tra giám sát, thông tin tình báo từ sớm, từ xa. Sử dụng hệ thống máy soi, phân tích dữ liệu… phát hiện từ sớm và xử lý; đồng thời và tăng cường phối hợp với cơ quan biên phòng, cơ quan công an để trao đổi thông tin và phối hợp xử lý, bắt giữ và lập các chuyên án để xử lý nghiêm minh vi phạm.
Để ngăn chặn buôn lậu trâu, bò qua biên giới, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng việc này phải bắt đầu từ nhận thức của người dân. Qua hệ thống cửa khẩu chính, những đường mòn, lối mở có Hải quan thì sẽ ngăn chặn một cách triệt để. Nhưng khi trâu bò đi qua biên giới mở mà không có người kiểm soát thi phải có giải pháp về tuần tra, đặc biệt là trách nhiệm của chính quyền địa phương và hơn ai hết những người mua bán trâu, bò và những người dắt trâu, bò.
Tuy nhiên do nhiều người dân vi phạm là những đồng bào khó khăn hoặc người dân dắt hộ nên cán bộ xử lý đúng pháp luật nhưng cũng có những lăn tăn. Do đó, giải pháp làm thế nào để tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức và tăng cường tuyên truyền về răn đe và phối kết hợp giữa các huyện sát biên giới; tăng cường phối hợp giữa các lực lượng như là biên phòng, công an, hải quan để ngăn chặn vấn đề này.
