Chiều 23/5, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, Quốc hội thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của Dự án Luật Giá (sửa đổi).
Chính phủ, Thường vụ Quốc hội tán thành giữ giá trần vé máy bay
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho biết, quan điểm của Chính phủ và đa số đại biểu Quốc hội tán thành việc cần giữ quy định về giá trần, bỏ quy định về giá sàn đối với dịch vụ vận chuyển hành khách hàng không nội địa.
Về vấn đề này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng việc bỏ giá sàn là cần thiết bởi trên cơ sở tổng kết Luật Hàng không dân dụng, Bộ Giao thông Vận tải đã đề xuất bỏ quy định về giá sàn nhằm tạo cơ chế khuyến khích cạnh tranh, giảm giá dịch vụ, bảo vệ lợi ích người tiêu dùng, nhất là đối tượng có thu nhập thấp được tiếp cận các dịch vụ hàng không; giảm chi phí xã hội, thúc đẩy kinh tế phát triển.
Việc bỏ giá sàn mở cơ hội cho doanh nghiệp cạnh tranh nhưng hoàn toàn không đồng nghĩa với việc doanh nghiệp có quyền cạnh tranh không lành mạnh vì doanh nghiệp có hạ giá bán thì vẫn phải tuân thủ các quy định tại Luật Cạnh tranh.
Phân tích tác động thực tế, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách đánh giá thực chất việc bỏ giá sàn không gây tác động đến các doanh nghiệp hàng không do trong các năm qua, giá sàn trong khung giá được quy định bằng 0 (khoản 2 Điều 3 Thông tư số 17/2019/TT-BGTVT) của Bộ Giao thông Vận tải.
Về tác động đối với thu ngân sách Nhà nước, theo Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách, việc bỏ giá sàn sẽ mang lại nhiều cơ hội cho người dân, thúc đẩy phát triển thị trường hàng không nội địa, tạo cạnh tranh sôi động, từ đó tăng số lượng người dân sử dụng dịch hàng không, góp phần tăng doanh thu, lợi nhuận cho các hãng hàng không, theo đó tăng thu ngân sách Nhà nước.
Nhấn mạnh việc giữ quy định giá trần là cần thiết, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách đưa ra lý do khi xã hội ngày càng phát triển, dịch vụ này là thiết yếu, tác động với phạm vi rất lớn đến đời sống người dân, đến sản xuất kinh doanh.
Phân tích nếu không quy định giá trần đồng nghĩa với việc Nhà nước bỏ công cụ điều tiết và để doanh nghiệp cung cấp dịch vụ toàn quyền quyết định giá dịch vụ, ông cho biết các hãng hàng không hoàn toàn có thể đưa ra giá dịch vụ, trong đó có giá vé máy bay ở mức cao, ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng, đến sản xuất, kinh doanh, tác động đến xã hội.
Liên quan đến “mức giá 0 đồng” của các hãng hàng không, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cho hay, thực chất không có vé máy bay giá “0 đồng” vì Thông tư 17/2019/TT-BGTVT quy định rõ nguyên tắc định giá vé cho 1 vé máy bay, theo đó phải bao gồm các khoản thuế, phí theo quy định. Mức giá 0 đồng là chưa gồm thuế, phí và thực tế người tiêu dùng vẫn phải chi trả một khoản tiền nhất định
Nhiều ý kiến trái chiều về giá trần, giá sàn
Thảo luận tại hội trường, đại biểu Quốc hội Tạ Văn Hạ (Đoàn tỉnh Quảng Nam) đề xuất bỏ giá trần, giá sàn đối với vé máy bay, bởi nếu để giá trần, giá sàn sẽ không phù hợp với chủ trương tinh thần Nghị quyết 11, Hội nghị lần thứ 5 Ban chấp hành Trung ương Đảng XII. Bên cạnh đó, việc bỏ giá trần, giá sàn đối với vé máy bay cũng sẽ tạo sự cạnh tranh lành mạnh giữa các loại hình vận tải khác, đảm bảo các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia.
Vận tải hàng không không phải là dịch vụ thiết yếu. Cũng như vận tải đường sắt, các hãng vận tải phải có sự cạnh tranh công bằng trong dịch vụ vận tải, phản ánh đúng quy định thị trường và quy luật cung cầu. Do đó, từ kinh nghiệm quốc tế, việc không quy định giá trần, giá sàn đối với vé máy bay sẽ tạo điều kiện để các hãng hàng không thực hiện chính sách giá vé linh hoạt, đưa nhiều chương trình giá phù hợp, tăng các mức giá rẻ nhằm kích cầu và khuyến khích người dân tham sử dụng dịch vụ vận tải hàng không.
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thành Nam (Đoàn tỉnh Phú Thọ) cho rằng, dịch vụ vận chuyển hành khách, hàng không nội địa là dịch vụ do nhà nước định giá, Bộ Giao thông Vận tải quy định giá tối đa. Thống nhất với giải trình của UBTVQH để bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng, nhất là của nhiều đối tượng có thu nhập thấp được tiếp cận dịch vụ hàng không. Qua đó giảm chi phí xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế, cần thiết có sự điều tiết của nhà nước để đảm bảo cạnh tranh lành mạnh, không gây tác động xấu đến các doanh nghiệp hàng không.
Tuy nhiên, trong dịch vụ vận chuyển hành khách, hàng không nội địa, có nhiều hạng khác nhau, phục vụ nhiều đối tượng khách hàng khác nhau. Đại biểu đề nghị cần quy định rõ trong dự thảo luật, chỉ có dịch vụ vận chuyển hành khách hàng không nội địa hạng phổ thông thì mới thuộc danh mục dịch vụ do nhà nước định giá, còn hạng thương gia, phổ thông đặc biệt thì để doanh nghiệp tự định giá theo cơ chế thị trường, để bảo đảm cạnh tranh lành mạnh, cung cấp dịch vụ ngày càng tốt hơn, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người dân.
Trong khi đó, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Sửu (Đoàn tỉnh Thừa Thiên Huế) nhất trí với quan điểm của UBTVQH về việc giữ quy định về giá trần và bỏ quy định về giá sàn đối với dịch vụ vận chuyển hành khách hàng không nội địa.
Tuy nhiên, đối với “mức giá 0 đồng” của hãng hàng không đã khẳng định rằng thực chất không có vé máy bay, giá 0 đồng, mức giá cộng đồng là chưa gồm thuế, phí và thực tế người tiêu dùng vẫn phải chi trả một khoản tiền nhất định. Thời gian qua, một số hãng áp dụng giá vé 0 đồng nghĩa là một hình thức ưu đãi chỉ áp dụng cho một số ít ghế, cho một chuyến bay và thực tế mức giá phải trả không phải là 0 đồng.
Do vậy, đại biểu Nguyễn Thị Sửu đề nghị cần xem xét điều chỉnh thuật ngữ “mức giá 0 đồng” bằng những thuật ngữ phù hợp là giá ưu đãi hoặc giá khuyến mại nhằm tránh ngộ nhận, lợi dụng, lạm dụng và cũng thể hiện tính minh bạch trong Luật Cạnh tranh.
