Nhiều ngày có mặt tại xã Cư Yang, (huyện Ea Kar, tỉnh Đắk Lắk) phóng viên (PV) đã ghi nhận nhiều xe tải trọng lớn lưu thông, vận chuyển cát từ bãi tập kết cát của mỏ “đặc thù” của công ty Cổ phần xây dựng Tân Nam (công ty Tân Nam) tại xã Cư Yang có dấu hiệu quá tải, hơn nữa bãi tập kết chưa chuyển đổi mục đích sử dụng, không lắp đặt trạm cân theo quy định.
Theo người dân sống quanh khu vực, hoạt động khai thác đã diễn ra nhiều ngày, lượng xe lưu thông liên tục với tốc độ cao, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông, đặc biệt là mùa học sinh đã đi học…
Theo bản xác nhận số 2306/XN-UBND của UBND tỉnh Đắk Lắk ngày 21/3/2024, công ty Tân Nam có trụ sở tại Nghệ An được khai thác cát làm vật liệu thông thường tại sông Krông Pắc, đoạn qua địa bàn xã Cư Yang, Cư Bông thuộc huyện Ea Kar (Đắk Lắk) nhằm chỉ cung cấp cho gói thầu số 02, Dự án thành phần 3 thược Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1. Với chiều dài đoạn sông khoảng 2,0km, tổng trữ lượng được phép khai thác là 62.886 m3.
Tại bản xác nhận, UBND tỉnh Đắk Lắk cũng đã yêu cầu doanh nghiệp trước khi khai thác phải thực hiện đúng, đủ theo các quy định của pháp luật, hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường về khai thác theo cơ chế đặc thù. Tuy nhiên, thực tế phóng viên ghi nhận vẫn còn thiếu sót một số điều kiện quan trọng như hệ thống trạm cân, bãi tập kết chưa chuyển đổi mục đích sử dụng và một số điều kiện về đảm bảo môi trường theo như bản cam kết của doanh nghiệp này.
Trước sự việc này, một lãnh đạo UBND tỉnh Đắk Lắk cho biết: UBND tỉnh cũng đã có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện theo đúng quy định trước khi vào khai thác, các nội dung như tàu bè, camera, bãi tập kết, cho đến phương tiện khai thác, vận tải… Việc công ty Tân Nam khai thác và vận chuyển cát mà không có trạm cân là không được, vì không giám sát được khối lượng khai thác ...
Trao đổi qua điện thoại với PV, đại diện phía công ty Tân Nam, ông Phan Viết Hải – (được giới thiệu là người phụ trách pháp lý công ty Tân Nam) cho biết: “Trước đây thì phía công ty có hỏi vấn đề trạm cân thì các anh bảo không cần lắp, tuy nhiên thì vừa rồi UBND tỉnh Đắk Lắk có văn bản chỉ đạo nên công ty dự định sang tuần sẽ lắp đặt. Về tàu bè hút cát thì thuê ở Đà Nẵng lên và có đăng ký, đăng kiểm.”
Vừa qua, liên quan tới sai phạm trong khai thác khoáng sản (cát) của công ty cổ phần 484 tại huyện Krông Bông (mỏ đặc thù phục vụ cho dự án cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột) mà báo chí đã phản ánh. Ngày 20/8, UBND tỉnh Đắk Lắk đã có văn bản số 7626/UBND-NNMT về việc chỉ đạo việc lắp đặt, vận hành trạm cân, camera giám sát tại các mỏ khoáng sản trên địa bàn. Yêu cầu trước khi vận chuyển, xuất bán ra khỏi khu vực bến bãi tập kết phải thực hiện việc cân đo khối lượng qua trạm cân; phải có hóa đơn hoặc phiếu xuất khoáng sản (cát) nguyên khai vận chuyển ra ngoài khu vực bến bãi. Đối với các mỏ khoáng sản có đường đi bên cạnh trạm cân hoặc đường đi khác thì các chủ mỏ phải lắp đặt hàng rào, barie, biển báo... để đảm bảo 100% các xe ra vào phải đi qua trạm cân để giám sát, thống kê sản lượng khoáng sản khai thác thực…
Văn bản của tỉnh Đắk Lắk là như thế nhưng theo ghi nhận của phóng viên, hoạt động khai thác của công ty Tân Nam vẫn diễn ra và tiếp tục vận chuyển ra khỏi bãi tập kết khi chưa đầy đủ các điều kiện cho phép.
Trao đổi với PV, một lãnh đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Ea Kar cho biết: “Về chuyển đổi mục đích sử dụng ở bãi tập kết thì mấy lần trước tôi có trao đổi với Sở Tài nguyên rồi thì mỏ Tân Nam là mỏ đặc thù phục vụ cho công trình trong một giai đoạn ngắn, cho nên khi làm việc với Phòng khoáng sản của Sở Tài nguyên Môi trường thì họ cũng trao đổi là công ty Tân Nam có thể hợp đồng thuê đất của dân, không nhất thiết phải chuyển mục đích sử dụng”.
Về hạng mục trạm cân thì vị lãnh đạo này lý giải, trong bản xác nhận của UBND tỉnh thì đối với khối lượng khi đăng ký cung cấp cho công trình cao tốc thì đã đăng ký một khối lượng cụ thể cho nên doanh nghiệp chỉ được phép cung cấp cho cao tốc, không được đưa ra ngoài, nếu đưa ra ngoài thì các cơ quan chức năng sẽ phát hiện, khi phát hiện thì sẽ xử lý theo quy định. Chỉ được cung cấp cho cao tốc mà khi cung cấp cho cao tốc thì đã đăng ký một khối lượng cụ thể và khối lượng đó sẽ được doanh nghiệp báo cáo thường xuyên hàng tháng với Sở Tài nguyên và Môi trường…
Khi được hỏi về việc kiểm tra hoạt động của mỏ cát, vị lãnh đạo này cũng cho biết: "Trước đây thì có đi kiểm tra, nhưng lúc đó mỏ chưa hoạt động, còn lúc hoạt động đến giờ thì chưa kiểm tra lại."
Dư luận hoài nghi về việc thất thoát tài nguyên trong quá trình vận chuyển, cũng như quá trình khai thác nếu không được kiểm soát một cách chặt chẽ.
Báo Kinh tế & Đô thị sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc.
