Xác định vai trò, tầm quan trọng của công tác quản lý Nhà nước về hộ tịch và nuôi con nuôi, ngày 14/12/2021, UBND TP Hà Nội đã phê duyệt Đề án “Liên thông thủ tục hành chính: Đăng ký nuôi con nuôi trong nước và cấp Phiếu lý lịch tư pháp” của Sở Tư pháp Hà Nội, nhằm tạo điều kiện cho công dân rút ngắn thời gian lập hồ sơ đăng ký nuôi con nuôi trong nước. Việc ban hành đề án nhằm đơn giản hóa quy trình giải quyết thủ tục theo hướng rút ngắn quy trình, thời gian thực hiện, đáp ứng nhanh chóng yêu cầu của người nhận con nuôi; đề cao trách nhiệm phối hợp của công chức UBND cấp xã, công chức Sở Tư pháp theo hướng hiện đại, phục vụ. Tuân thủ đúng quy định pháp luật về nuôi con nuôi, lý lịch tư pháp, xác định rõ cơ chế phối hợp; giảm thời gian, đi lại của người nhận con nuôi...
Thời gian qua, Sở Tư pháp đã tổ chức hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật về nuôi con nuôi, Công ước La Hay, các văn bản của Chính phủ và Bộ Tư pháp, tuyên truyền Hiến pháp năm 2013. Trong đó, nhấn mạnh nội dung đảm bảo quyền con người, quyền trẻ em khi thực thi Luật Nuôi con nuôi, Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Hộ tịch, Bộ luật Dân sự, Luật Trẻ em, thông qua các cuộc thi tìm hiểu pháp luật, biên soạn, phát hành tờ gấp tìm hiểu một số nội dung về đăng ký nuôi con nuôi trong nước, con nuôi thực tế.
Đến nay, UBND xã, phường, thị trấn trên địa bàn Hà Nội đã đăng ký hơn 1.500 trường hợp nuôi con nuôi trong nước. Các hồ sơ đăng ký nuôi con nuôi trên địa bàn Hà Nội được giải quyết đúng quy định pháp luật, việc nuôi con nuôi xác lập quan hệ pháp lý và tình cảm giữa cha, mẹ và con, bảo đảm trẻ em được nhận làm con nuôi được chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trong môi trường gia đình, đem lại hạnh phúc cho các cặp vợ chồng hiếm muộn, phụ nữ độc thân thực hiện quyền làm cha mẹ.
TP Hà Nội hiện đã sử dụng Hệ thống thông tin đăng ký và quản lý hộ tịch của Bộ Tư pháp; triển khai ứng dụng công nghệ thông tin thủ tục về đăng ký hộ tịch, đăng ký nuôi con nuôi trên hệ thống một cửa điện tử, dịch vụ công trực tuyến. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong đăng ký nuôi con nuôi tạo thuận lợi cho công chức tư pháp theo dõi, kiểm tra, thống kê số liệu nhanh, chính xác, đầy đủ thông tin, giảm thao tác, rút ngắn thời gian. Đồng thời, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong đăng ký nuôi con nuôi cũng tạo nên môi trường làm việc khoa học, hiệu quả, góp phần đáng kể trong cải cách thủ tục hành chính, từng bước hiện đại hóa nền hành chính ở cấp địa phương.
Tuy nhiên, trong công tác giải quyết việc nuôi con nuôi, vẫn còn một số trường hợp mong muốn nhận trẻ em khỏe mạnh, muốn lựa chọn giới tính của trẻ hoặc muốn nhận trẻ sinh vào năm hợp với tuổi cha mẹ nuôi. Việc công dân tự giác đăng ký nhu cầu nhận con nuôi tại Sở Tư pháp còn hạn chế, họ thường tự liên hệ tìm trẻ, trong trường hợp muốn nhận trẻ ở cơ sở nuôi dưỡng mới đăng ký nhu cầu để được Sở Tư pháp giới thiệu đến UBND cấp xã làm thủ tục đăng ký nuôi con nuôi… Do đó, để tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục các vướng mắc, khó khăn, phải tăng cường công tác bồi dưỡng, tập huấn và hướng dẫn nghiệp vụ, tăng cường xây dựng các tài liệu tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ cho công chức tư pháp; tăng cường chỉ đạo giải quyết việc nuôi con nuôi...
Khẳng định việc bảo vệ, bảo đảm các quyền của trẻ em luôn là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, trong đó có trẻ em con nuôi, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Khánh Ngọc cho rằng, đối với những trẻ em không may mắn khi không được chăm sóc trong môi trường gia đình ruột thịt của mình vì nhiều lý do khác nhau thì nuôi con nuôi được coi là một biện pháp chăm sóc thay thế với ưu việt, đem lại mái ấm gia đình lâu dài, bền vững để trẻ em có điều kiện phát triển cả về thể chất và tâm sinh lý. Nhà nước luôn xem xét các định hướng và giải pháp phù hợp trong việc thúc đẩy và nâng cao hiệu quả công tác nuôi con nuôi vì lợi ích tốt nhất cho những trẻ em bị thiệt thòi.
