Theo truyền thống của người Việt, Tết Đoan Ngọ là một ngày lễ quan trọng mang ý nghĩa tiêu diệt sâu bọ phá hoại mùa màng, với mong muốn diệt trừ sâu bọ, xua đuổi bệnh tật, đón nhận may mắn, cầu mong sức khỏe an lành và cuộc sống ấm no, đủ đầy.
Trong ngày này, mỗi gia đình đều sửa soạn mâm cúng để thắp hương lên bàn thờ gia tiên. Mâm cúng trong ngày Tết Đoan Ngọ thường có trái cây, hoa tươi và một số phẩm vật đặc trưng trong tiết khí Hạ chí, như: hương, hoa, vải, mận, chè, xôi, bánh gio (bánh ú tro, bánh tro)...
Tùy vào văn hóa, phong tục của từng vùng miền, mâm cúng còn có thêm thịt vịt, chè trôi nước....
Ở miền Bắc, mâm cúng còn có thêm cơm rượu nếp cái hoa vàng hoặc cơm rượu nếp cẩm.
Ngoài ra còn có rượu nếp, bánh tro giúp giải nhiệt cơ thể. Bánh tro làm từ gạo nếp đã được ngâm trong nước tro, gói trong lá chuối. Đây là loại bánh dễ ăn, dễ tiêu, ngon hơn khi ăn cùng với đường hoặc mật.
Tại một số chợ trên địa bàn thành phố Hà Nội như: chợ Ngô Sỹ Liên, chợ Hôm, chợ Nguyễn Công Trứ (quận Hai Bà Trưng), chợ Hàng Bè (quận Hoàn Kiếm)..., thị trường các sản phẩm hàng hóa phục vụ Tết Đoan Ngọ đã bắt đầu nhộn nhịp để phục vụ người tiêu dùng.