Theo dự kiến trong các ngày 14/3 đến 16/3, TAND TP Hồ Chí Minh sẽ đưa ra xét xử sơ thẩm đối với 8 bị cáo (trong số này có nhiều bị án) về tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” quy định tại điều 206 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Bị cáo được xác định chủ mưu, cầm đầu trong vụ án này là Trần Phương Bình (SN 1959, nguyên Tổng Giám đốc, Phó Chủ tịch HĐQT, Chủ tịch Hội đồng Tín dụng DAB) cùng 6 thuộc cấp nguyên là lãnh đạo, cán bộ tín dụng DAB và bị cáo Phùng Ngọc Khánh (SN 1963, nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP M&C).
Đây là vụ án thứ tư liên quan đến sai phạm, gây thất thoát tiền của DAB mà bị cáo Trần Phương Bình tiếp tục bị đưa ra xét xử. Trong ba vụ án đã được TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh và TAND TP Hà Nội xét xử trước đó, bị cáo Trần Phương Bình bị tuyên 2 án tù chung thân và 1 án 10 năm tù, tổng hợp các bản án là tù chung thân.
Theo cáo trạng, vào cuối năm 2012, các tổ chức và cá nhân thuộc nhóm Công ty CP M&C đến hạn phải trả các khoản vay ngân hàng, nhưng do không có tiền trả nợ nên Phùng Ngọc Khánh đã thỏa thuận, thống nhất với Trần Phương Bình việc Khánh nhờ 5 cá nhân là bạn của Khánh đứng tên đại diện pháp luật của 5 công ty để ký hồ sơ vay. Tài sản thế chấp chung cho 5 khoản vay là một phần quyền sử dụng đất, diện tích 62.044m2 thuộc dự án 7,6ha ở phường An Phú, quận 2 (nay là phường An Phú, TP Thủ Đức - TP Hồ Chí Minh).
Các công ty vay tiền, gồm: Phạm Quốc Hoàng đứng tên Công ty Ngôi Sao vay 400 tỷ đồng; Hoàng Đỗ Huy đứng tên Công ty Liên Phát vay 400 tỷ đồng; Lê Tiến Dũng đứng tên Công ty Phát Vạn Hưng vay 410 tỷ đồng; Triệu Hồng Cẩm đứng tên Công ty Biển Bạc vay 380 tỷ đồng; Nguyễn Trọng Thắng đứng tên Công ty Minh Quân vay 90 tỷ đồng. Tổng số tiền 5 công ty vay của DAB là 1.680 tỷ đồng.
Quá trình vay vốn, Khánh đã chỉ đạo lập phương án kinh doanh, các hợp đồng hợp tác giữa Công ty Liên Phát với các công ty vay vốn để làm hồ sơ chứng minh mục đích sử dụng vốn vay; lập hợp đồng hợp tác giữa Công ty CP M&C với Công ty Liên Phát để làm hồ sơ chứng minh tài sản đảm bảo; trực tiếp ký các hợp đồng thế chấp 3 bên để hoàn thiện hồ sơ tài sản đảm bảo cho các khoản vay; chỉ đạo việc sử dụng tiền vay của 5 công ty để trả nợ các khoản vay cũ của nhóm M&C…
Quá trình tiếp nhận, thẩm định và phê duyệt cho 5 công ty vay, Trần Phương Bình và thuộc cấp là các lãnh đạo, cán bộ Sở giao dịch DAB (Nguyễn Thị Ngọc Vân, Nguyễn Đức Tài, Nguyễn Chí Công, Vũ Thị Thanh Hoa và Trần Hoài Ân) đã không thẩm định hồ sơ vay và tài sản đảm bảo, trong khi cả 5 công ty đều không đáp ứng điều kiện để vay vốn (không có doanh thu, không có lợi nhuận, không chứng minh được nguồn tài chính để trả nợ cho DAB); phương án kinh doanh, phương án vay vốn được lập khống, việc hợp tác đầu tư chưa có sự đồng ý của Công ty Đại Tín (đồng chủ đầu tư dự án tại phường An Phú với Công ty CP M&C); dự án đầu tư chưa có căn cứ xác định tính khả thi trên thực tế; tài sản đảm bảo cho khoản vay chưa đủ căn cứ pháp lý để thế chấp. Việc đề xuất và đồng ý phê duyệt cho vay của các cán bộ DAB đã vi phạm quy chế cho vay của tổ chức tín dụng đối với khách hàng.
Sau khi vay được 1.680 tỷ đồng, nhóm Công ty CP M&C để Phùng Ngọc Khánh sử dụng để trả những khoản nợ đã vay trước đó. Đến nay, nhóm 5 công ty nêu trên ngừng hoạt động, không có khả năng hoàn trả cho DAB hơn 5.500 tỷ đồng (gồm 1.680 tỷ đồng nợ gốc, hơn 3.700 tỷ đồng tiền lãi). Theo cáo trạng, tài sản được thế chấp cho 5 khoản vay nêu trên, được định giá vào thời điểm thế chấp vay DAB là 79,65 tỷ đồng; đến thời điểm khởi tố vụ án (ngày 24/5/2022) định giá là 184,8 tỷ đồng.
Cáo trạng của Viện KSND Tối cao xác định hành vi của các bị cáo đã gây thiệt hại cho DAB số tiền 5.518 tỷ đồng (1.826 tỷ đồng tiền vốn gốc và 3.691 tỷ đồng tiền lãi). Hành vi của Trần Phương Bình và các đồng phạm là nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng DAB tại thời điểm ngày 31/12/2015 lỗ lũy kế 31.076 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 25.451 tỷ đồng và tổng tài sản thực chỉ còn 47.011 tỷ đồng.
8 bị cáo trong vụ án
1 - Trần Phương Bình đang thụ án tù chung thân theo các bản án của TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh và TAND TP Hà Nội.
2 - Phùng Ngọc Khánh đang thụ án 30 năm tù theo hai bản án của TAND Cấp cao tại TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.
3 - Nguyễn Đức Tài (SN 1968, nguyên Giám đốc DAB Sở Giao dịch), đang thụ án 20 năm tù theo hai bản án của TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh.
4 - Nguyễn Văn Thuận (SN 1959, nguyên Phó Giám đốc DAB Sở Giao dịch), đang thụ án 15 năm tù theo bản án của TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh.
5 - Nguyễn Thị Ngọc Vân (SN 1970, nguyên Phó Tổng Giám đốc, Phó Chủ tịch HĐTD DAB), đang thụ án 4 năm tù theo bản án của TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh.
6 - Nguyễn Chí Công (SN 1979, nguyên Phó phòng Tín dụng KHDN DAB Sở Giao dịch), đang thụ án tù 2 năm theo bản án của TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh.
7 - Vũ Thị Thanh Hoa (SN 1981, nguyên Trưởng phòng Tín dụng KHDN DAB Sở Giao dịch).
8 - Trần Hoài Ân (SN 1985, nguyên cán bộ Phòng Tín dụng KHDN DAB Sở Giao dịch).