Đánh thức văn hoá truyền thống trong thiết kế đương đại

Họa tiết Việt trên những ô cửa sổ của Hermes

Đi qua tuyến đường Ngô Quyền của Hà Nội, nhiều người dân Thủ đô – quan tâm đến lĩnh vực thời trang, thiết kế có lẽ đều không xa lạ với những ô cửa sổ trưng bày sản phẩm, rực rỡ sắc màu của thương hiệu thời trang Hermes. Tại Việt Nam cũng như các quốc gia trên thế giới có sự xuất hiện của Hermes, nghệ sĩ bản địa sẽ là người trực tiếp thiết kế những sản phẩm này. Qua những thiết kế trên ô cửa sổ ở mỗi quốc gia, khách hàng không chỉ được ngắm nhìn những sản phẩm của Hermes mà còn biết tới văn hoá của nơi đó qua các mẫu thiết kế của nghệ sĩ.

Thiết kế lấy cảm hứng từ văn hoá truyền thống Việt Nam trên những ô cửa sổ Hermes của Phan Lin. Ảnh: Chụp màn hình.

Tại buổi toạ đàm trực tuyến “Đánh thức truyền thống” vừa diễn ra, NTK Từ Phương Thảo – Giám đốc thiết kế Sadec District, Giám đốc mỹ thuật tạp chí ELLE Decoration Vietnam chia sẻ: “Tôi rất ấn tượng với loạt thiết kế mang tên Dream của Phan Linh. Qua mẫu thiết kế một câu chuyện giấc mơ công hoá phượng, rồng hoá ngựa với những hình tượng dân gian Việt Nam thể hiện rất rõ”.

Dẫn chứng thêm về việc các giá trị truyên thống được các thương hiệu nước ngoài, NTK Từ Phương Thảo còn nhắc đến Nguyễn Ngọc Vũ - nổi danh từ những ý tưởng mang chất liệu văn hoá Việt gần đây nhất phối hợp với Adidas với vai trò giám khảo trong các cuộc thi về đề tài di sản, thể thao, văn hoá Việt.

Từ những dẫn chứng trên, NTK Từ Phương Thảo chia sẻ với những thí sinh tham dự cuộc thi Designed by Vietnam 2021 lấy chủ đề “Đánh thức truyền thống” do Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam (Bộ VHTT&DL) phối hợp cùng Ashui.com, ConsMedia Corporation vừa phát động: “Những nghệ sĩ thành công, tôi thấy ở lĩnh vực nào cũng có điểm chung là dựa lưng vào văn hoá Việt. Có thể nói vui, văn hoá Việt chính là đại gia tài trợ về ý tưởng”. Đồng thời, NTK Phương Thảo nhấn mạnh: “Dù sớm hay muộn các bạn sẽ nhận rằng tham khảo, học hỏi nước ngoài để nắm bắt xu hướng để không tụt hậu là một chuyện nhưng điều quan trọng hơn, để mình khác biệt chính là bộ gien Việt, là văn minh truyền thống Việt”.

Tiếp nối truyền thống

Những năm gần đây có thể thấy, nhiều nhà thiết kế trong các lĩnh vực đã quan tâm kế thừa và phát huy kinh nghiệm, sáng tạo từ xa xưa, tạo ra nét riêng cho tác phẩm của mình. Nhưng các hoạt động như vậy vẫn còn khá hạn chế về cả số lượng và chất lượng. Theo nhà thiết kế Vũ Thảo - Nhà sáng lập và giám đốc thiết kế tại Kilomet109: Lưu giữ, phát huy truyền thống trong lĩnh vực thiết kế không thể được xem đơn giản là sự nhại lại, “cắt và dán”, mà từ các yếu tố đã có, nhà thiết kế trình bày trong bối cảnh phù hợp với đương đại. Đưa giá trị quá khứ tới cuộc sống hiện nay phải được nhìn nhận một cách nghiêm túc với tinh thần tôn trọng lịch sử, văn hóa nhưng vẫn phải mạnh dạn đổi mới, bảo đảm truyền thống được tiếp nối.

Thông qua các buổi tọa đàm, các nhà thiết kế nhấn mạnh giá trị truyền thống trong các mẫu thiết kế. Cụ thể từ xưa, cha ông ta đã sử dụng vật liệu thân thiện xung quanh mình như mật mía, bột giấy, nước vôi… để tạo nên các vật dụng trang trí cung đình, công trình kiến trúc, không gian ở mà đến nay vẫn còn giá trị. Trong suốt chặng đường dài phát triển của dân tộc, đã có nhiều kỹ thuật truyền thống, vật dụng gần gũi gắn bó với mỗi thế hệ, với mỗi cộng đồng trong đại gia đình các dân tộc Việt Nam, và cùng với đó là những gửi gắm, triết lý về cuộc sống. Vì vậy, ban giám khảo cuộc thi Designed by Vietnam 2021 mong muốn các nhà thiết kế hãy lấy cảm hứng từ truyền thống để sáng tạo các vật dụng trang trí cho không gian sống và sinh hoạt của chúng ta hôm nay.

Khi kết nối với quá khứ, được truyền cảm từ các câu chuyện, tìm kiếm, khai thác và vận dụng những yếu tố, đặc điểm của văn hóa - lịch sử - ngành nghề cổ hay vật liệu địa phương... cộng với quan điểm sáng tạo độc đáo, các nhà thiết kế sẽ cho ra đời những sản phẩm sáng tạo mới mang đậm chất Việt.