Vừa qua, Ban Chấp hành T.Ư Đảng đã ban hành Nghị quyết Hội nghị T.Ư 5 khóa XIII về “Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao”. Nghị quyết 18-NQ/TW có các nội dung chính như tiếp tục nhấn mạnh quan điểm đất đai thuộc sở hữu toàn dân, do Nhà nước là đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý, quyền sử dụng đất không phải quyền sở hữu và người có nhiều nhà đất sẽ bị đánh thuế cao. Trong đó, nội dung người có nhiều nhà đất sẽ bị đánh thuế cao là đáng chú ý nhất.
Trao đổi với báo Kinh tế & Đô thị, luật sư Nguyễn Ngọc Hùng - Trưởng Văn phòng Luật sư Kết Nối cho hay, chủ trương đánh thuế cao đối với những người có nhiều tài sản là nhà đất, bất động sản đã được giới chuyên gia bàn luận sôi nổi trong một vài năm gần đây khi tình trạng sốt đất do đầu cơ diễn ra phức tạp. Tình trạng sốt đất, ôm đất để chờ tăng giá rồi bán, “chia lô, bán nền” nở rộ đem lại rất nhiều hệ lụy cho xã hội. Người dân đổ xô đi buôn đất, đầu cơ đất dẫn đến giá đất tăng cao một cách vô lý, xuất hiện một bộ phận người giàu lên nhờ đất nhưng phần đông người dân lao động không có nhà để ở.
Mặt khác chi phí về mặt bằng tăng cao cũng cản trở hoạt động sản xuất kinh doanh tạo ra của cải vật chất của doanh nghiệp. Dòng tiền trong xã hội chảy hết vào bất động sản như một chỗ trú ẩn an toàn và “nằm chết” tại đó sẽ không tạo được động lực, không có nguồn vốn cho đầu tư phát triển kinh tế. Nếu không ngăn chặn kịp thời các cơ sốt đất tiếp tục diễn ra thì khoảng cách giàu nghèo càng ngày càng lớn. Việc kinh doanh bằng cách gom đất đợi tăng giá rồi bán không hề tạo ra bất cứ lợi ích nào cho xã hội. Hạn chế tình trạng đầu cơ bất động sản sẽ tạo ra sự công bằng giữa các chủ thể trong sử dụng đất đai, giúp phát triển bất động sản lành mạnh và có hiệu quả.
Pháp luật không thể cấm người dân sử dụng nhiều tài sản là nhà đất vì quyền sở hữu tư nhân là quyền cơ bản của con người. Tuy nhiên, pháp luật có thể can thiệp bằng cách đánh thuế cao đối với những tài sản mà một người không nên sở hữu quá nhiều. Cách làm này đã được các nước như Mỹ, Nhật Bản hay các nước châu Âu áp dụng từ lâu.
Đánh thuế cao đối với những người có nhiều nhà đất giúp hạn chế việc dòng tiền đổ quá nhiều vào bất động sản, thúc đẩy việc đầu tư vốn cho sản xuất kinh doanh. Hơn thế nữa, đánh thuế cao đối với người sở hữu nhiều bất động sản góp phần làm hạ nhiệt các cơn sốt đất, đưa giá nhà ở về mức hợp lý và người dân lao động có thể có chỗ ở.
Để thực hiện được chủ trương này cần hoàn thiện hơn về quy định pháp luật, cụ thể cần trả lời cho câu hỏi là làm sao để phân biệt giữa người sở hữu nhiều bất động sản để sử dụng vào mục đích chính đáng và người sở hữu bất động sản để đầu cơ? Bởi vì không thể đánh thuế người sở hữu nhiều bất động sản vì nhu cầu sử dụng chính đáng của họ. Thứ hai, cần phải giải quyết trường hợp một người muốn sở hữu nhiều bất động sản nhưng vì không muốn đóng thuế nên đã nhờ người thân, người quen đứng tên người sở hữu người sử dụng. Thứ ba, phải xây dựng cơ sở dữ liệu về đất đai đầy đủ thống nhất để có thông tin về từng người đang sở hữu những bất động sản nào.
"Đây là những thách thức đặt ra trong quá trình chúng ta triển khai chủ trương trên của Ban Chấp hành T.Ư Đảng. Tuy nhiên nếu thành hiện thực, chủ trương trên sẽ có ý nghĩa rất lớn đối với tình hình kinh tế xã hội của đất nước, đem lại rất nhiều lợi ích cho người dân” - luật sư Nguyễn Ngọc Hùng nêu quan điểm.
