Sáng 19/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 5, Quốc hội tiến hành thảo luận phiên toàn thể tại hội trường về Dự án Luật Nhà ở (sửa đổi).
Chính sách về nhà ở xã hội cần có mục tiêu và định hướng rõ ràng hơn
Góp ý vào Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Văn Hiển (Đoàn tỉnh Lâm Đồng) cho rằng, chính sách về nhà ở xã hội là một trong 8 nhóm chính sách quan trọng trong lần sửa đổi luật lần này. Chính sách trên được thể hiện trong các quy định chung và Chương 6 của dự thảo luật. Qua nghiên cứu, đại biểu nhận thấy chính sách này được thể hiện trong dự thảo chưa thực sự trúng và xử lý đúng vướng mắc từ thực tiễn.
Đại biểu Nguyễn Văn Hiển đề nghị chính sách về nhà ở xã hội cần hướng tới các mục tiêu rõ ràng và khả thi hơn, cụ thể cần tập trung vào mục tiêu cốt yếu của phát triển nhà ở xã hội đáp ứng nhu cầu có nơi ở phù hợp cho người dân, không phải là đáp ứng nhu cầu sở hữu nhà ở.
Với định hướng đó, nhà ở xã hội phải được điều chỉnh theo hướng tăng nhà ở cho thuê, nguồn hỗ trợ của ngân sách nhà nước được phân chia phù hợp cho cả ba bên: chủ đầu tư, cơ quan quản lý vận hành và người dân.
Bên cạnh đó, cần tách bạch giữa chính sách phát triển nhà ở xã hội với chính sách quản lý vận hành xã hội, tách bạch giữa đầu tư nhà giá rẻ để bán, để thuê mua với đầu tư nhà ở xã hội để cho thuê. Cần tách bạch giữa đầu tư và vận hành nhà ở xã hội, trong đó Nhà nước sớm hoàn thiện các quy định liên quan đến nhà ở xã hội cho thuê, tạo cơ sở pháp lý cho việc bố trí các nguồn vốn hỗ trợ phù hợp, đặc biệt là nguồn vốn ngân sách; cũng như thiết lập các tổ chức chuyên biệt quản lý và vận hành nhà ở xã hội.
Cùng với đó, chính sách của Nhà nước cần đặt mục tiêu, lộ trình rất cụ thể để có một số lượng nhà ở xã hội đủ lớn để đáp ứng nhu cầu của người dân. Đồng thời, nên sửa đổi lại khái niệm về nhà ở xã hội trong dự thảo luật. Theo đó, nhà ở xã hội chỉ áp dụng hình thức cho thuê, không phải quy định là hình thức mua, cho thuê mua.
Nếu quy định nhà ở xã hội chỉ dành cho thuê như kinh nghiệm của các nước sẽ không xảy ra tình trạng người có thu nhập cao tranh mua, thuê nhà ở xã hội với người có thu nhập thấp, không tạo ra sự bất bình đẳng xã hội. Nên chăng có quy định tách riêng về nhà giá rẻ với nhà ở xã hội sẽ hợp lý, vì nhà giá rẻ có thể mua và cho thuê và bản chất là nhà thương mại, quan hệ xã hội thì chỉ nên để cho thuê. Có như vậy thì người dân, nhất là người có thu nhập thấp ở đô thị mới có hy vọng được tiếp cận, nhở xã hội.
Quy định về vi phạm trong việc tính sai diện tích nhà ở
Đánh giá cao cơ quan soạn thảo đã tiếp thu nhiều ý kiến của các đại biểu Quốc hội, đại biểu Nguyễn Thị Hồng Hạnh (Đoàn TP Hồ Chí Minh) cho rằng, tại khoản 19 Điều 3 có đề cập đến khái niệm thành viên hộ gia đình phát triển, quản lý, sử dụng nhà ở. Theo đó, thành viên hộ gia đình phát triển, quản lý, sử dụng nhà ở là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, đang sống chung, cùng thực hiện đầu tư xây dựng nhà ở trên diện tích đất thuộc quyền sử dụng chung hoặc trên đất thuê, đất mượn và cùng tham gia quản lý, sử dụng nhà ở đó.
Tuy nhiên, trong các quy định của dự thảo luật thì không đề cập đến khái niệm này, đại biểu đề nghị xem xét tính cần thiết của việc quy định khái niệm này tại Điều 3 về giải thích từ ngữ.
Về hành vi nghiêm cấm, tại Điều 5 của dự thảo luật có quy định về việc áp dụng cách tính sai diện tích nhà ở. Tuy nhiên, dự thảo chưa đề cập, quy định đến cách tính diện tích nhà ở, đồng thời, nếu xác định đây là hành vi vi phạm, cần làm rõ ý thức chủ quan, yếu tố lỗi trong việc áp dụng cách tính sai diện tích để làm cơ sở xác định đây là hành vi bị nghiêm cấm.
Về công nhận quyền sở hữu nhà ở, đại biểu đề nghị rà soát lại quy định để đảm bảo thống nhất, không mâu thuẫn, xác định rõ tổ chức, cá nhân nước ngoài sở hữu nhà ở tại Việt Nam thì được cấp loại giấy chứng nhận gì. Đại biểu cho rằng nên thống nhất lại theo quy định tại Điều 22 là phù hợp.
Cân nhắc thời gian bảo hành nhà chung cư và công trình cấp đặc biệt
Đại biểu Lưu Bá Mạc (Đoàn tỉnh Lạng Sơn) cơ bản tán thành với sự cần thiết sửa đổi luật như Tờ trình của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật của Quốc hội. Góp ý về bảo hành nhà chung cư, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo điều chỉnh sự khác biệt và hợp lý đối với thời gian bảo hành nhà chung cư và công trình cấp đặc biệt và cấp 1.
Cụ thể, tại điểm b, khoản 2, Điều 7 của dự thảo luật, đại biểu Lưu Bá Mạc đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc điều chỉnh sự khác biệt một cách phù hợp và hợp lý đối với thời gian bảo hành tối thiểu là 60 tháng đối với nhà chung cư và thời gian bảo hành tối thiểu 24 tháng đối với các công trình hoặc hạng mục công trình cấp đặc biệt, cấp một.
Đại biểu cho biết, tại Điểm b, khoản 2, Điều 7 dự thảo luật quy định về việc bảo hành nhà chung cư kể từ khi hoàn thành việc xây dựng và nghiệm thu đưa vào sử dụng có thời hạn tối thiểu là 60 tháng. Trong khi đó, tại điểm a, khoản 2, Điều 35 Nghị định số 46 năm 2015 quy định thời gian bảo hành tối thiểu 24 tháng đối với các công trình, hạng mục công trình cấp đặc biệt và cấp một. Trong đó, công trình cấp đặc biệt được phân loại theo Thông tư số 06 năm 2021 của Bộ Xây dựng, bao gồm có Nhà Quốc hội, Phủ Chủ tịch, trụ sở Chính phủ, trụ sở Trung ương Đảng, các công trình đặc biệt quan trọng khác hoặc bệnh viện đa khoa, bệnh viện chuyên khoa trung ương đến địa phương có tổng số giường trên 1.000 giường, thời gian tối thiểu bảo hành trong hai loại trường hợp trên có sự khác biệt đáng kể, đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc thêm về sự khác biệt này.
Về Ban quản trị nhà chung cư quy định tại Điều 144, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc bổ sung làm rõ, làm rõ thêm quy định có liên quan đến Ban quản trị nhà chung cư bao gồm như mô hình Ban quản trị nhà chung cư; yêu cầu đối với thành viên Ban quản trị nhà chung cư hoặc công nhận Ban quản trị chung cư…
