ĐB Quốc hội: Quy hoạch Thủ đô là quy hoạch cho Thủ đô của cả nước

Sáng 20/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Đồ án điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065.

Để sông Hồng thực sự là trung tâm phát triển Thủ đô

Thảo luận đầu tiên, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn TP Hà Nội) bảy tỏ sự vui mừng khi cầm trên tay 2 văn bản được Chính phủ và TP Hà Nội trình ra để Quốc hội có ý kiến. 

“Đây là 2 văn bản rất trí tuệ, trách nhiệm và chất chứa nhiều khát vọng của nhân dân, của Thủ đô. Các đồ án quy hoạch có cách nhìn, cách viết rất tốt. Những người tham gia soạn thảo cũng là vinh dự trong cuộc đời” - đại biểu Nguyễn Anh Trí nhấn mạnh.

Góp ý kiến vào một số nội dung cụ thể, đại biểu Nguyễn Anh Trí bày tỏ ấn tượng về phương án phát triển trục sông  Hồng, để sông Hồng thực sự là trung tâm phát triển Thủ đô. Đồng thời, đồng tình với các định hướng, giải pháp thành phố đưa ra trong cải tạo chung cư cũ, đặc biệt cấp thiết trong tình hình cháy nổ đang xảy ra hết sức nghiêm trọng hiện nay, hay giải quyết các dòng sông ô nhiễm, các vấn đề về rác thải, nước thải. 

Về quy hoạch đô thị, đại biểu Nguyễn Anh Trí đề xuất việc lập các đồ án quy hoạch mới là cơ hội để thành phố thay đổi, hạn chế việc phát triển nhà ống; không phát triển nhà cao tầng trong nội đô; 

Với quy hoạch hệ thống y tế Thủ đô, đại biểu Nguyễn Anh Trí cho rằng, cần thấy được rằng đây là quy hoạch không chỉ cho Thủ đô mà cho vùng miền, cho cả quốc gia vì hầu hết bệnh viện lớn đầu ngành nằm tập trung ở đây. Các bệnh viện lớn, đặc biệt chuyên khoa nên tập trung cao độ, nên có trung tâm y khoa, viện chuyên khoa để phối hợp với nhau. Bệnh viện đa khoa dưới 500 giường ở các quận huyện; phòng khám đa khoa ở khắp các khu dân cư, càng gần dân càng tốt. 

Về phát triển không gian ngầm, theo đại biểu Nguyễn Anh Trí, nên có đồ án quy hoạch riêng với sự tham gia tư vấn, lập quy hoạch của nhiều chuyên gia giỏi. Nếu nội dung này không thực hiện kịp trong thời điểm này thì nên quy định tại hai đồ án để sẽ tách ra thực hiện riêng, trình Quốc hội ở dịp khác. 

Giải quyết vấn đề giao thông ùn tắc

Thảo luận tại hội trường, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn TP Hà Nội) cho hay, ông là người may mắn được tham gia vào quá trình xây dựng quy hoạch. Quy hoạch Thủ đô là một quy hoạch tỉnh, nhưng không phải như quy hoạch các tỉnh khác là quy hoạch cho một địa phương, Quy hoạch Thủ đô là quy hoạch cho Thủ đô của cả nước. Do vậy, ở đây phải mang tất cả những yếu tố hội tụ và mang tính đại diện cho sự phát triển của cả nước. Chính vì vậy, quy hoạch này đã được sự quan tâm và thu hút được sự tham gia của hàng trăm nhà khoa học trên cả nước thuộc tất cả các lĩnh vực và đặc biệt rất nhiều các chuyên gia của tổ chức lớn trên thế giới tham gia vào để có được sản phẩm quy hoạch. 

“Chúng tôi là những người tham gia thấy rất hài lòng và yên tâm. Tuy nhiên, làm thế nào để quy hoạch chúng ta xây dựng lên sẽ được triển khai thực hiện theo những điểm chúng ta đã chỉ ra và chúng ta đều kỳ vọng” - đại biểu Hoàng Văn Cường nêu quan điểm. 

Theo đại biểu Hoàng Văn Cường, có 3 vấn đề cần quan tâm và trọng tâm trong quá trình triển khai thực hiện quy hoạch này. Thứ nhất, phải giải quyết vấn đề, nút thắt lớn nhất của Thủ đô Hà Nội hiện này là vấn đề giao thông ùn tắc. Trọng tâm là Hà Nội đầu tư xây dựng được 14 tuyến đường sắt đô thị như trong đề án vạch ra, thành một hệ thống mạng lưới đường sắt đủ khả năng kết nối giao thông cho người dân có thể di chuyển bất kể một địa điểm nào trên khu vực Thủ đô, có thể sử dụng đường sắt thì khi đấy chúng ta sẽ tự động thay thế được các phương tiện giao thông cá nhân. Như vậy, những vấn đề về ùn tắc hay ô nhiễm môi trường hiện nay sẽ được giải quyết thông qua việc phát triển hệ thống đường sắt này. 

Khi mạng lưới đường sắt phát triển như thế thì kết nối với các vùng ngoại thành, tự động nó sẽ giãn các hoạt động kinh tế đang tập trung ở nội đô này ra phát triển ở những vùng đô thị mới, đặc biệt là hệ thống đường sắt này còn kết nối với các tỉnh như Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Hưng Yên, Hà Nam. Như vậy nó sẽ biến các tỉnh đó, các đô thị đó gần như là những đô thị vệ tinh để tạo ra kết nối phát triển, đồng thời cũng phân tán sự tập trung, tôi cho rằng đấy là khâu kết nối đầu tiên. Khi đã có được một hệ thống đường sắt như thế, tự động những khu vực đô thị hiện nay đang rất bức xúc như khu chung cư cũ, những khu nhà dân đang ở thấp tầng lụp xụp, chen chúc như thế, mất an toàn như thế thì với sự phát triển của hệ thống đường sắt, với sự phát triển các ga đường sắt ở tại điểm đó hoàn toàn có thể xây dựng nên những mô hình đô thị hiện đại bằng cách là hàng chục nhà thấp tầng như những chung cư cũ hiện nay có thể dồn lại, chỉ cần xây dựng 2-3 nhà cao tầng mới. 

Như vậy phát triển hệ thống không gian ngầm bên dưới trở thành một khu thương mại dịch vụ, nó như là những khu phố ngầm và trên mặt đất trở thành không gian trống để phát triển cây xanh, phát triển công cộng và đấy mới là hình ảnh của đô thị văn minh, hiện đại chứ không thể tồn tại như những khu chung cư cũ, những khu nhà phố chật chội hiện nay. Tôi cho rằng việc này không cần tốn tiền, nếu chúng ta có đường sắt rồi thì tự các nhà đầu tư sẽ bỏ tiền ra cải tạo được các đô thị.

Đầu tư xây dựng được hệ thống thu gom nước thải

Vấn đề thứ hai, theo đại biểu Hoàng Văn Cường, chúng ta phải đầu tư xây dựng được một hệ thống thu gom nước thải tách rời khỏi hệ thống nước mưa và xây dựng, bố trí những khu vực xử lý nước thải cục bộ và nước thải tập trung để khi nước thải từ sinh hoạt thành phố ra hệ thống môi trường là nước sạch, không có ô nhiễm nữa. Việc này đồng thời với việc chúng ta cần phải triển khai ngay việc xây dựng 2 đập tràn dâng nước ở trên sông Hồng và trên sông Đuống, việc này đã có trong quy hoạch thủy lợi mà Bộ NN&PTNT nhiều lần đã đề xuất. 

Khi xây dựng 2 đập này thì tự nhiên mặt nước sông Hồng vào mùa cạn sẽ dâng cao lên và nó sẽ đẩy nước vào các sông như sông Đáy, sông Nhuệ, hệ thống sông Bắc Hưng Hải và tự động làm dòng sông này sống lại, chảy trôi đi, không còn hạn hán như hiện nay. Đặc biệt ý nghĩa rất lớn là có hệ thống đập dâng nước này thì chúng ta hằng năm tiết kiệm khoảng 5 tỷ m3 nước của các hồ như hồ Hòa Bình không phải xả nước vào mùa cạn và khi đấy chúng ta có được lợi ích rất lớn, có nước cho sản xuất của cả khu vực vùng Đồng bằng sông Hồng, không thiếu nguồn nước phát điện và mặt sông của khu vực Hà Nội trở thành một mặt hồ tràn; khi đó chúng ta xây dựng 2 con đường di sản hai bên sông như quy hoạch. 

Một bên là con đường để thể hiện lịch sử ngàn năm văn hiến, các câu chuyện lịch sử xây dựng nước như thế nào, những câu chuyện như Hà Nội 60 ngày đêm quyết tử cho tổ quốc quyết sinh sẽ được thể hiện trên con đường di sản đó và như vậy thì tự nó sẽ trở thành một không gian cho du lịch, không gian văn hóa, không gian để tổ chức những các hoạt động thương mại, dịch vụ ở bên sông. Một bên sông chúng tôi đề xuất xây dựng một con đường di sản quy tụ, thể hiện những hình ảnh về đất nước Việt Nam, con người Việt Nam của cả nước. Chúng ta sẽ thấy được hình ảnh của cả 63 tỉnh, thành của cả đất nước được hội tụ trên bề mặt sông Hồng. 

Theo đại biểu Hoàng Văn Cường, trong quy hoạch chỉ ra trục phát triển Hồ Tây - Cổ Loa là một trục kết nối giữa trung tâm hành chính quốc gia Ba Đình và trung tâm hành chính mới của thành phố Hà Nội ở phía Bắc sông Hồng. Hiện nay chúng ta biết rằng trung tâm hành chính của Hà Nội đang phân tán rất nhiều sở, ngành ở các nơi, khi đó chúng ta sẽ đẩy được trung tâm phát triển về phía Bắc, tạo ra được kết nối giữa 2 bên. Hiện nay chúng ta không có một không gian nào để làm đại lộ, quảng trường, nơi tụ họp xây dựng những công trình lớn, chính trục đại lộ quảng trường kết nối giữa trung tâm hành chính quốc gia Ba Đình với trung tâm hành chính của thành phố phía Bắc sông Hồng sẽ tạo nên một nơi hội tụ của người dân ở những dịp lễ hội.

Thứ ba là cần phải có cơ chế để hỗ trợ cho người dân ở khu vực phố cổ. Chúng ta muốn cải tạo, chỉnh trang khu vực này thì chúng ta phải hỗ trợ cho họ về nơi ở và phải thực hiện cơ chế không thu hồi nhà của những người dân này, nhưng người ta lại được hỗ trợ về chỗ ở. Nếu được hỗ trợ như thế, những người dân sẽ dành không gian này trở thành không gian kinh doanh dịch vụ, thương mại, tài sản vẫn của họ. Người ta có thể tự sản xuất, kinh doanh hoặc cho những nhà đầu tư vào đầu tư, cải tạo trở thành những nơi lưu trú, trở thành những nơi để kinh doanh ăn uống. Như vậy chúng ta sẽ phát triển được không gian về kinh tế đêm cho Hà Nội, không phải chỉ quanh khu vực Bờ Hồ như hiện nay mà cả khu vực phố cổ, cả khu vực Hồ Tây, cả khu vực sông Hồng trở thành một không gian phát triển du lịch và kinh tế đêm.