Để cà phê Việt Nam tăng trưởng xanh và phát triển bền vững

Cà phê tạo việc làm và thu nhập cho trên 600.000 hộ nông dân  

Ngày 12/3, tại TP Buôn Ma Thuột, Bộ NN&PTNT phối hợp với UBND tỉnh Đắk Lắk và Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam tổ chức Hội thảo “Xây dựng chuỗi ngành hàng cà phê Việt Nam chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh và phát triển bền vững”.  

Hội thảo là dịp gặp gỡ, kết nối giữa các cơ quan Trung ương, cơ quan chính quyền địa phương, cơ quan chuyên môn, các nhà khoa học, doanh nghiệp, hợp tác xã sản xuất-chế biến-tiêu thụ, các nhà đầu tư, chuỗi phân phối, cơ quan ngoại giao, xúc tiến thương mại trên thế giới để cùng nhau đưa ra giải pháp, nhằm thúc đẩy ngành hàng cà phê Việt Nam phát triển xanh và bền vững, đáp ứng yêu cầu của thị trường trong nước và quốc tế.

Theo báo cáo tại, cà phê là một trong những sản phẩm nông nghiệp chủ lực của Việt Nam và được trồng tập trung chủ yếu ở vùng Tây Nguyên, chiếm 91% về diện tích và 93% sản lượng cà phê của cả nước. Ngành hàng cà phê đã tạo việc làm và thu nhập cho trên 600.000 hộ nông dân, với 2 triệu lao động, góp phần phát triển kinh tế xã hội ở vùng Tây Nguyên, Tây Bắc và một số vùng trồng cà phê khác trên cả nước.

Ông Nguyễn Tuấn Hà - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Đắk Lắk cho biết: Hiện Đắk Lắk được xem là thủ phủ cà phê của Việt Nam, với diện tích khoảng 213.000 ha (chiếm trên 30% diện tích cả nước), sản lượng đạt khoảng 558.000 tấn cà phê nhân.

Cà phê là sản phẩm nông nghiệp chủ lực trong cơ cấu nền kinh tế tỉnh Đắk Lắk, với giá trị xuất khẩu gần 900 triệu USD/năm chiếm khoảng 55% kim ngạch xuất khẩu của tỉnh và chiếm 21% kim ngạch xuất khẩu cà phê của cả nước.

Theo đó, Đắk Lắk xác định cây cà phê là thế mạnh của ngành kinh tế tỉnh. Quan điểm của tỉnh không tăng diện tích cà phê, tập trung tái canh theo kế hoạch và thực hiện phát triển cà phê theo hướng xanh bền vững ở cả 3 khía cạnh kinh tế, xã hội và môi trường.  

Trong đó phát triển cà phê chất lượng cao, xây dựng vùng nguyên liệu tập trung có chứng nhận và truy xuất nguồn gốc, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, thu hút đầu tư vào hoạt động chế biến sâu, tìm kiếm thị trường mới được xem là định hướng quan trong việc nâng cao giá trị ngành hàng cà phê của Đắk Lắk trong những giai đoạn tới.

Cần xây dựng liên kết chuỗi sản xuất cà phê

Tại hội thảo, các bộ, ngành, chuyên gia, doanh nghiệp cho rằng: Những năm gần đây, cà phê Việt Nam-Đắk Lắk đã có bước tiến lớn về chất lượng, đặc biệt cà phê Robusta của Việt Nam được công nhận là ngon nhất thế giới. Tuy nhiên, cà phê Việt Nam vẫn chủ yếu xuất khẩu dưới dạng nguyên liệu nên giá trị gia tăng chưa cao. Chính vì vậy, xây dựng liên kết chuỗi sản xuất cà phê là một trong những hướng đi nhằm phát triển cà phê ổn định và bền vững.

Sự liên kết chặt chẽ từ người nông dân đến với các công ty chế biến sẽ tạo nên một dây chuyền sản xuất cà phê đảm bảo chất lượng cao, đáp ứng yếu tố môi trường và phát triển một cách bền vững.

Chính phủ và các bộ ngành cần hỗ trợ cho các tỉnh trồng cà phê về tập huấn kỹ thuật, giống, mô hình trồng mới, các ứng dụng khoa học kỹ thuật tiến tiến, thích ứng biến đổi khí hậu, giảm vật tư đầu vào và phát thải cho người sản xuất, góp phần nâng cao chất lượng cà phê.

Bên cạnh đó, đẩy mạnh xây dựng chương trình, dự án khảo nghiệm để lựa chọn ra các giống cà phê mới phù hợp với yêu cầu sinh thái và vượt trội về năng suất, chất lượng. Đồng thời, tăng cường ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ trong cải tạo đất để gìn giữ và duy trì tính chất lý hóa của đất và các yếu tố khác để bảo vệ vùng trồng cà phê chất lượng cao, cà phê đặc sản; hỗ trợ công nghệ cơ khí hóa, tự động hóa trong chế biến chế biến sâu, bảo quản để bảo chất lượng cà phê đặc sản có hương vị đặc trưng riêng, đáp ứng nhu cầu ở các thị trường cà phê đặc sản trong nước và quốc tế.

Cùng với đó, xem cà phê là sản phẩm quốc gia và cần có chiến lược xây dựng thương hiệu quốc gia. Đồng thời, xây dựng trung tâm đào tạo ngành cà phê tại Việt Nam, coi nghề cà phê là nghề chuyên nghiệp; đầu tư cơ sở hạ tầng cho Tây Nguyên để tạo lợi thế cho hoạt động thương mại, giao thương hàng hóa…

Ngoài ra, các đại biểu quốc tế cũng đã chia sẻ thêm thông tin về nhu cầu và thị trường cà phê của các thị trường trên thế giới, từ đó chỉ ra vị thế, cơ hội cho sản phẩm cà phê của Việt Nam.

Phát biểu tại hội thảo, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan cho rằng: Để cà phê Việt Nam tăng giá trị không chỉ ở chế biến tinh mà đó là ở giá trị văn hóa tiêu dùng cà phê để đi vào đúng cảm xúc.

Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, chúng ta cần xây dựng văn hóa cà phê Việt Nam để dẫn dắt ngành hàng cà phê trở thành một hướng đi tích hợp đa giá trị, mang tính nhân văn, làm sao để người trồng cà phê được chia sẻ lợi ích nhiều nhất trong chuỗi giá trị ngành hàng. Cần kiến tạo dư địa mới, không gian phát triển sáng tạo các sản phẩm từ quả cà phê.