Trong “cơ” có “nguy”
Theo các chuyên gia, với tình hình đại dịch Covid-19 hiện nay, sẽ có làn sóng dịch chuyển đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài, trong đó có việc giảm bớt đầu tư ở Trung Quốc và chuyển dần sang các hướng khác.
Những thành công trong kiểm soát dịch Covid-19 và các chính sách cải thiện môi trường đầu tư của Việt Nam thời gian qua đang là những điểm cộng thu hút sự chú ý của các tập đoàn kinh tế lớn toàn cầu. Như vậy, cơ hội đầu tư FDI vào Việt Nam sau chiến tranh thương mại Mỹ - Trung và đại dịch Covid-19 là có. Câu chuyện là phải có giải pháp nào để lần đón vốn này được hiệu quả và có chiều sâu.
Trong lựa chọn nhà đầu tư, nếu như trước đây chúng ta xúc tiến đầu tư đại trà thì giờ là xúc tiến đầu tư có địa chỉ, người ta cần mình và mình cần người ta, hai bên gặp nhau. GS.TSKH Nguyễn Mại - Chủ tịch Hiệp hội DN đầu tư nước ngoài (VAFIE) |
TS Phan Hữu Thắng - nguyên Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ KH&ĐT) cho rằng: "Phần lớn bây giờ vẫn nghĩ, chiến thắng Covid-19 là chúng ta có hết rồi, cứ thế là người ta vào thôi. Nhưng mọi thứ không dễ như vậy". Cùng quan điểm thận trọng, Chủ tịch Tập đoàn Sunhouse Nguyễn Xuân Phú nhắc lại câu chuyện hàng loạt nguy cơ đã xuất hiện, đặc biệt là ô nhiễm môi trường khi Việt Nam trở thành nơi gia công cho nước ngoài như trước đây.
Vì thế, các chuyên gia cho rằng, trong việc thu hút đầu tư nước ngoài, Việt Nam cần giữ được các mục tiêu nhất quán và lâu dài trong việc thu hút đầu tư nước ngoài. Các mục tiêu này, theo TS Phan Hữu Thắng là xây dựng nền kinh tế tự cường; đảm bảo an ninh, xã hội, quốc phòng của đất nước và văn hóa dân tộc.
Cần có “nghệ thuật” nhận vốn FDI
Từ những bài học trong hoạt động kinh doanh của mình, Chủ tịch Sunhouse nhấn mạnh cần có "nghệ thuật" trong nhận vốn đầu tư FDI. Giai đoạn đầu, việc chấp nhận làm gia công là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, trong quá trình làm thuê đó, cần học hỏi được về công nghệ, học cách làm chủ, hiểu nhu cầu khách hàng ở từng thị trường để sau này xây dựng thương hiệu và có thể bám vào những thị trường đó để trở thành ông chủ. Tại Tập đoàn Sunhouse, năm 2003, Công ty nhận đầu tư của Hàn Quốc nhưng người Việt vẫn nắm quyền kiểm soát. Sau đó, Sunhouse từ một thương hiệu của Hàn Quốc, được mua lại và trở thành thương hiệu Việt. “Ba xu hướng dịch chuyển được xác định là dịch chuyển nhà máy, dịch chuyển vốn của công ty mẹ và dịch chuyển đơn hàng. Xu hướng dịch chuyển đơn hàng là nhanh, sớm và dễ đón nhận nhất. Các DN Việt cần xem xét để thấy mình phù hợp với xu hướng nào nhằm chuẩn bị các điều kiện đón nhận” - ông Phú nói.
Đồng tình với quan điểm dịch chuyển đơn hàng sang sản xuất tại Việt Nam là một gợi ý để các DN Việt tận dụng cơ hội đầu tư giữa thời Covid-19, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN đầu tư nước ngoài (VAFIE) Nguyễn Văn Toàn cho rằng, Việt Nam cần tiếp thu luồng vốn mới nhưng phải có cách tiếp cận khác mới có thể tham gia vào chuỗi giá trị. Và cần tham gia vào các chi tiết có hàm lượng công nghệ cao, giá trị.
Nói về các giải pháp tổng thể, GS.TSKH Nguyễn Mại - Chủ tịch VAFIE cho rằng, để thu hút FDI hiệu quả hơn, tất cả đều phải cùng chuyển động. “Cả bộ máy phải chuyển động, cả bộ phận công chức phải chuyển động, cả đội ngũ DN phải chuyển động để những người lao động tham gia một cách tích cực vào cuộc cải cách này thì chúng ta mới có thể thành công”- GS Nguyễn Mại nhấn mạnh.
