Monday, 06:23 05/07/2021
Đề xuất mức hưởng BHXH một lần giảm còn 1 tháng lương: Cần thêm những giải pháp để tạo sự đồng thuận
Kinhtedothi - Bộ LĐTB&XH đã hoàn thiện hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH), trong đó đề xuất người lao động (NLĐ) rút BHXH một lần chỉ được hưởng 1 tháng lương/năm, trợ cấp cho trẻ em dưới 6 tuổi nhưng NLĐ phải đóng BHXH thêm 1%/tháng lương... Kinh tế & Đô thị đã phỏng vấn TS Phạm Đình Thành - nguyên Viện trưởng Viện khoa học BHXH về những vấn đề “nóng” này.
Thưa ông, Bộ LĐTB&XH đề xuất NLĐ rút BHXH một lần được hưởng 1 tháng lương/năm, thay vì 1,5 – 2 tháng như hiện nay. Đề xuất này có là giải pháp triệt để ngăn NLĐ không rút BHXH 1 lần? - Đây là giải pháp hợp lý trong giai đoạn hiện nay. Thực ra, khi ban hành Luật BHXH 2014 đã có những ý kiến trái chiều về Điều 60; từ năm 2015 chúng tôi đã đề xuất “về vấn đề BHXH một lần ở Việt Nam” trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm của các quốc gia phát triển và quốc gia có truyền thống lâu đời về bảo hiểm hưu trí như CHLB Đức từ năm 1889. Ở những nước này người ta xác định: Cùng với yếu tố sức khỏe, lương hưu cho người làm công ăn lương là cơ sở sống trực tiếp cho tuổi già. Vì vậy, việc chi trả BHXH một lần cho khoảng thời gian đóng góp ngắn là không quy định. Ngoại trừ trường hợp NLĐ nước ngoài có thời gian lưu trú ngắn hạn và muốn nhận BHXH một lần để về nước nhưng họ chỉ được nhận phần do chính họ đã đóng góp.Ở nước ta, mức đóng của NLĐ là 8%/tháng và 8 x 12 tháng = 96% năm, gần bằng 1 tháng lương. Như vậy đề xuất mỗi năm đóng BHXH nhận được 1 tháng lương là hợp lý, phù hợp với logic chung của các nước trên thế giới và đề xuất này cho đến nay mới được áp dụng. Một nghiên cứu khác cho thấy, những NLĐ trong độ tuổi mà luôn khó khăn, chật vật trong cuộc sống thì cũng khó có khả năng cải thiện đời sống khi tuổi già, nhất là lại không có lương hưu. Do vậy, NLĐ cần có sự cân nhắc và lựa chọn có nên nhận BHXH một lần hay không? Còn về lâu dài, trừ một số trường hợp đặc biệt, còn lại, chỉ giải quyết khi đủ tuổi nghỉ hưu. Nhưng Bộ LĐTB&XH đề xuất giảm mức hưởng BHXH một lần xuống 1 tháng lương/năm sẽ thiệt cho NLĐ, quan điểm của ông về vấn đề này?- Việc đề xuất giảm mức hưởng BHXH một lần xuống bằng 1 tháng lương cho mỗi năm đóng BHXH mặc dù đúng về lý, nhưng cũng không khỏi phiền toái về tình. Vì vậy cần phải làm tốt công tác truyền thông để NLĐ hiểu đúng và cân nhắc trước khi quyết định. Một khoản trợ cấp BHXH một lần “khiêm tốn” liệu có giải quyết triệt để những khó khăn trong đời sống thường ngày? Hay lựa chọn giải pháp khác, bền vững hơn để duy trì cuộc sống trước mắt mà vẫn giữ được nguồn hy vọng về cuộc sống ổn định trong tương lai?.
Làm thủ tục hành chính tại Trung tâm việc làm Hà Nội. Ảnh: Mạnh Dũng |