Đề xuất phá bỏ 3 tòa nhà tái định cư: Nguy cơ lãng phí tiền tỷ

Từ đây, phát sinh câu hỏi về số tiền hàng trăm tỷ đồng có nguy cơ bị lãng phí thuộc trách nhiệm của ai? Giới chuyên gia quan ngại, đây là “chấn động” đầu tiên nhưng chưa phải cuối cùng liên quan đến quỹ nhà TĐC bỏ trống bởi dự án…"treo".

Không thể tùy tiện đập đi

Trước tình trạng nhà xây dựng xong hơn 10 năm nhưng người dân không nhận nhà, mới đây, chủ đầu tư Hanco3 đã có văn bản đề xuất TP cho phép phá dỡ 3 tòa nhà TĐC tại chỗ. Từ đó, xây dựng nhà thương mại phục vụ TĐC theo đặt hàng của TP đáp ứng nhu cầu mới của người dân.

Bàn về vấn đề này, KTS Phạm Thanh Tùng - Chánh Văn phòng Hội KTS Việt Nam cho rằng, bản thân khu TĐC Sài Đồng khi thực hiện đã quá rập khuôn. Thứ nhất, chủ đầu tư xây dựng tòa nhà TĐC một cách máy móc, không tham vấn ý kiến của cộng đồng dân cư tại đó. Tất yếu, người dân quay lưng vì không đáp ứng được nhu cầu bức thiết của họ. Thứ hai, chủ đầu tư cho rằng tòa nhà bỏ trống 10 năm nên giờ xuống cấp cần phá đi là một đề xuất nguy hiểm. Một khu TĐC lúc xây dựng xong đã báo cáo là bền vững. Vậy mà 10 năm đã xuống cấp, đòi phá là nghịch lý.

Ba tòa nhà TĐC Sài Đồng với 150 căn hộ được triển khai từ năm 2001 - 2006 do Hanco3 làm chủ đầu tư bỏ trống hơn 10 năm nay. Ảnh:  Vân Hằng

Lật ngược lại: Nếu người dân vào ở được 10 năm và xuống cấp, ai đảm bảo an toàn cho họ? Cần đặt câu hỏi lớn về vấn đề quản lý của đơn vị này? Ai chịu trách nhiệm 148 căn hộ này trước Thành ủy, HĐND, UBND TP? Vì vậy, chủ đầu tư phải đề ra phương án rõ ràng. Nếu dân không đến ở, cần sửa chữa, làm lại hạ tầng thật tốt và có thể bán các căn hộ đó. Còn đề xuất phá đi, xây chung cư cao tầng cao cấp, kinh doanh theo kiểu “đếm cua trong lỗ” là vi phạm pháp luật. Dù chủ đầu tư bỏ tiền ra, nhưng suy cho cùng cũng là tiền của dân, của Nhà nước.

Cần “nhạc trưởng”

“Quan điểm của tôi là cần có giám định độc lập kiểm tra chất lượng của 3 công trình TĐC này như thế nào? Vấn đề không đơn thuần là đập đi. Nếu chất lượng chưa đến mức xuống cấp nghiêm trọng, chủ đầu tư hoặc đơn vị có trách nhiệm chỉnh trang lại nội, ngoại thất. Chưa có đường cần làm đường kết nối với trung tâm và hoạch định khoảng cách bến xe buýt đến tòa nhà không quá 500m để người dân tiếp cận. Đồng thời, tạo điều kiện thiết chế đô thị cho cư dân. Tức là trường học, nhà trẻ, bệnh viện, chợ dân sinh. Cuối cùng, đẩy mạnh dự án GPMB mở rộng tuyến đường Sài Đồng. Nếu dự án "treo" cũng phải có câu trả lời rõ ràng: Dự án này không thực hiện được cho dân ở lại ổn định. Từ đó chuyển đổi, chỉnh trang các những tòa nhà TĐC thành nhà thương mại để bán, thu hồi vốn Nhà nước” - KTS Phạm Thanh Tùng nhìn nhận.

Đồng quan điểm, PGS.TS Trần Chủng - Trưởng ban Chất lượng, Tổng hội Xây dựng Việt Nam (nguyên Cục trưởng Cục Giám định Nhà nước về chất lượng công trình xây dựng, Bộ Xây dựng) cho rằng, một trong những nguyên nhân khiến nhà TĐC bị “bỏ trống” là nhà được xây dựng quá sớm, trong khi các dự án mà các nhà TĐC có nghĩa vụ phục vụ chậm tiến độ hoặc không được triển khai. Vì vậy, cần một “nhạc trưởng” có thẩm quyền để phối hợp giữa các dự án TĐC và các dự án mở đường hay khu đô thị mới. Không thể để mãi câu chuyện: Các khu TĐC và các dự án cứ mải miết triển khai phần việc của mình mà không để ý tới mối quan hệ giữa chúng. Phải nhanh chóng gắn chủ đầu tư các tòa nhà TĐC với các dự án mới. Đích đến của các tòa TĐC là phục vụ người dân ở các dự án đô thị cần GPMB, vì thế, việc nhà TĐC xây dựng xong trước là đúng đắn. Tuy nhiên, khoảng thời gian đó không nên quá xa, dẫn đến quỹ nhà TĐC chậm đưa vào khai thác gây hoang phế, lãng phí nguồn kinh phí đầu tư.